526-550 / 1085
Encyclopedia
FALÇATA
Yassı demirden kunduracı - terlikci bıçağı; bıçak, kama satın alacak hâneberduş gürûhu ellerine geçen bir demir maşa parçasının bir ucunun bir yanını bir bileğiciye beş on kuruşa bileterek falçata hâline getirirler ki İstanbulda hakikî falçata ile ve b...
Encyclopedia
FAL, FALCILAR
Aslı arabca olup uğur, güzel, baht, iyi tali anlamındadır; baht ve tâli’ anlamak için bir takım garib vâsıtalara mürâcaat etme; atılan boncuk ve baklaya, alettesâdif açılan bir kitabın bir satırına ve sair bunlar gibi şeylere bakarak mâna çıkarma; Falc...
Encyclopedia
FANİ
1900 de Beyoğlunda Çubukcu Sokağında bir apartmanda oturur 25 yaşlarında ve güzelliği dillere destan olmuş hafifmeşreb bir rum kadını; Beyoğlunun namlı serserîlerinden 30 yaşlarında Kız Panayot’u sevmiş ve bir sene kadar bu genc ile yaşamışdır, fakat P...
Encyclopedia
FANİ
1892 ile 1893 arasında Tarlabaşının kaldırım yosmalarından bir rum kızı; Altunoluk Osman denilen genç ve güzel bir laz kayıkçıya âşık olmuş, o oğlanın yolunda eski belâlısı Yamalı Dimitri adındaki bir serseriden yüz çevirmiş, intikam alma yolunda Dimit...
Encyclopedia
FAL SOKAĞI
Haliç fenerinde Kâtib Muslihüddin Mahallesi sokaklarından; Zülüflü Sokağı ile Merdâne Sokağı arasında bir aralık Sokakdır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 8/104). Bir araba geçecek genişlikde, bozuk kabataş döşeli bir yoldur; kapu numaraları 1-13 ve...
Encyclopedia
FALAKA
“Suçluları ve mekteb şâkirdânını (talebelerini) dayakla cezalandırmak için vaktiyle kullanılan bir âlet ki dayak yiyecek olanın ayaklarını sıkışdırmaya mahsus orta tarafına halka vâri ip geçirilmiş bir sopa ile ayak tabanlarına vurmaya mahsus bir değne...
Encyclopedia
“FALAKA”
İkinci Meşrutiyet devrinin mizah mecmualarından, ilk nüshası 25 temmuz 1327 pazartesi günü yayınlanmışdır (7 ağustos 1910); 28x39 santim boyunda 4 sayfalık bir nüshası 20 paraya satılmışdır; birinci ve dördüncü sayfalarına yarım sayfayı kaplayan birer ...
Encyclopedia
“FALAKA”
Büyük muharrir ve gazeteci, İstanbulun büyük evlâdı Ahmed Rasimin ölmez eserlerinden biri, üstâdın çocukluk çağı ve ilk mekteb yıllarına âid hâtıralarıdır (B.: A. Râsim, cild 1, sayfa 443); Türk maarif târihinin yakın geçmişe Âid faslı için eşsiz kıyme...
Encyclopedia
FALAKACI, FALAKACIBAŞI
Tanzimatdan önceki devirde İstanbulun zâbıta âmirleri olan Yeniçeri Ağası, Sübaşı Ağa, Asesbaşı Ağa ve Bostancıbaşı Ağanın maiyetinde falaka dayağı atmada ihtisas sâhibi neferlere “Falakacı” denilirdi; kol teftişlerinde falaka ile değnekleri sırtlarına...
Encyclopedia
FÂİZİ EFENDİ (Kafzâde Abdülhay)
Onyedinci asrın ilk yarısında yaşamış ulemâdan, şâir, dîvanlardan titizlikle seçip topladığı şiirlerle bir “Müntehebât Mecmuası”, iki Kafzâde Mecmuası diye anılır, divan edebiyatı tarihi ile meşgul kimselerce çok makbul sayıla gelmişdir; 998 de (M. 158...
Encyclopedia
FAKİR SOKAĞI
1934 Belediye Şehir Rehberine göre Beyoğlu merkez nâhiyesinin Kalyoncu Kolluğu Mahallesi yollarından, Tarlabaşı Caddesi ile Simidci Sokağı arasındadır; Kömürcü Zeynel Sokağı, Turunç Sokağı ve Gaz Sokağı ile kavuşakları vardır (1934 B.Ş. R. Pafta 14/145...
Encyclopedia
FÂİZCİ SOKAĞI
Fâtih’in Karagümrük Nâhiyesinin Dervişali Mahallesi sokaklarından; Salmatomruk Caddesi ile Alişah Sokağı arasında uzanır; Tetkik, Arı, Senâ ve Kefevî Sokakları ile dört yol ağızları yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 7/108). Salmatomru...
Encyclopedia
FAKİRHÂNE SOKAĞI
Ortaköyün sokaklarından, Gürcüoğlu Sokağı ile Amcabey Sokağı arasındadır; Sarısünbül Sokağı ve Cûdiefendi Sokağı ile kavuşakları vardır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 20/192). Amcabey Sokağı tarafından gelindiğine göre bir araba rahat geçecek şeki...
Encyclopedia
FÂİZ
Onsekizinci yüzyıl şâirlerinden; asıl adı Halil’dir, doğma büyüme semtine nisbetle “Yedikuleli Faiz”, soyadına göre de “Câbîzâde” diye anılırdı; matematik ve astronomi ile meşgul olmuşdu; Sâlim Tezkiresinde “asrın şuerâsından, vaktin zürefâsından bir m...
Encyclopedia
FÂİZ (Heratlı)
Onsekizinci yüzyıl şâirlerinden; İranlıydı, Herat kasabasında doğmuş, tahsilini de orada yapmışdı; asrın başlarında İstanbula gelerek sadırâzam Şehid Ali Paşaya sunduğu bir kasîde üzerine Dîvânı Hümâyun kâtibleri arasına alınmışdı; şu beytini Sâlim Tez...
Encyclopedia
FÂİK REŞAD BEY
Edebiyat tarihimiz üzerine eserleri ile tanınmış muharrir, edebiyat muallimi, Osmanlı Tarih Encümeninin muhâbir âzalarından; 1851 de İstanbulda Kabasakalda Divânı hümâyun hâcegâhından Seyyid İhyâ Efendinin konağında doğdu; babası bu konağa iç güveyi ol...
Encyclopedia
FAISENSAC (Duc de)
(Fezansak) Bin senelik bir âileye mensub bir Fransız asılzâdesi; 1957 de Fransanın Marsan şehri belediye başkanı iken İstanbula geldi; aynı zamanda Fransanın meşhur Armagnac (Armanyak) konyağının sâhibi olan bu zât İstanbul için şunları söylemişdir:
“İ...
Encyclopedia
FÂİK PAŞA
Onyedinci asır mîrimîranlarından; rumeli fâtihlerinden meşhur Gazi Turhan Bey neslindendi, ecdâdı vakıflarının mütevellisi olup senede büyük bir geliri olduğu halde haris ve tamahkâr bir adam olarak tanınmışdı, eskeriyâ vergi bakiyelerini tahsiline mem...
Encyclopedia
FÂİK PAŞA (Süleyman)
“İkinci Sultan Abdülhamid zamanının tanınmış temiz sîmalarından bir amiral; 1854 de İstanbulda doğdu; çocukluğu Girid evkaf müdürü olan babası ile Giridde geçdi ve ilk tahsilini orada gördü; Heybeliada Bahriye Mektebini bitirdi; 1864 de henüz 19 yaşınd...
Encyclopedia
FÂİK PAŞA
Değerli kumandanlarımızdan ve Birinci Cihan Harbi şehidlerinden; 1876 da doğdu, 1899 da Harbiye Mektebinden kurmay yüzbaşı olarak çıkdı, Sisam Adasında askerî bir vazife gördü, 1909 da kaymakam (yarbay) olarak Debre’de bulundu, 1911 de Üsküdar mutasarr...
526-550 / 1085