Fâtih ilçesi merkez nâhiyesinin Sinanağa Mahallesi sokaklarından; İbâdethâne Sokağı ile İbâdethânearkası Sokağı arasındadır, isimsiz bir sokakla kavuşağı vardır ve üzerinde bir de isimsiz çıkmaz vardır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 6/94). İbâdeth...

Kanuni Sultan Süleyman devrinde Enderunu Hümâyundan yetişmiş ve şâir ve büyük hükümdarın nedimlerinden; Sultan Süleyman için bir mersiyesi meşhurdur; aşağıdaki beyitler o mersiyenin son parçasıdır: Ana yâ Rab cinan durağ olsun Meskeni gülistanü bağ ol...

Bakırköyünün sokaklarından; Sporcu Sokağı ile Cumhuriyetci Sokağı arasındadır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 12). İki araba geçecek genişlikde beton döşenmiş bir yol olup ikişer üçer katlı beton yapı evler ve apartımanlar arasından geçer; bir mara...

Onsekizinci yüzyıl sonları ile Ondokuzuncu Yüzyıl başında yaşamış Enderunlu Fâzıl Beyin dîvânı; divanda İstanbul hayat ve tarihi ile ilgili parçalar şunlardır: Vefâ semtindeki kendi evi: Sad gûne belâ ile giriftârı cefâyum Bir hânei vîrânede tâ semti ...

Tanzimat devrinde nâzırlıklarda bulunmuş ve Sultan Abdülâzize şahsî kırgınlık ile bir ara Avrupaya kaçarak meşrûtiyetci “Genç Osmanlılar”a geniş ölçüde para yardımları yapmış Mısırlı bir prens; Kavalalı Mehmed Ali Paşanın torunu, İbrahim Paşanın ikinci...

Sadırâzam Köprülü Mehmed Paşanın oğlu, sadırâzam Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşanın küçük kardeşi; Onyedinci asır sonlarının ünlü vezirlerinden, Üçüncü Sultan Süleyman ile İkinci Sultan Ahmedin sadırâzamlarından; 1047 (M. 1637 - 1638) de doğmuşdur; medres...

Onyedinci Yüzyılın ikinci yarısında Dördüncü Sultan Mehmede onbeş sene sadırâzamlık yapmış büyük Türk veziri; 1635 - 1636 arasında Amasyanın kazâlarından Köprü kasabasında doğdu, aslı Arnavud olup bu kasabada çocuk iken yerleşmiş olan Köprülü Mehmed Pa...

Onsekizinci Yüzyıl sonları ile Ondokuzuncu Yüzyıl başında yaşamış Türk divan edebiyâtının ünlü şâirlerinden; şiir dili çağdaşlarına nisbetle çok sâde, çok renkli ve canlı, kalenderlik yolunda samimi ve nezih pervâsızlığı muhakkak ki büyük sanatkâr; ara...

Taksimin Hacıahmed efendi Mahallesi sokaklarından; Hacı ahmed Karakolu Sokağında bir çıkmaz sokakdır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 19/182). Hacıahmed Karakolu Sokağı tarafından gelindiğine göre bir araba geçecek genişlikde, mıcır taşlı toprak bir...

“Aslı fransızcadan, Fhaeton (Faeton); körüklü açık binek arabası” (Şemseddin Sami, Kaamûsî Türkî). Dört tekerlekli, ön tekerlekleri küçük, arka tereklekleri büyük, tek oklu ve çift at koşulur, öndeki arabacı yeri yüksekde, körük çekildiği zaman arabacı...

“Vapur ateşçisine ateşi ziyâdeleştirmek için verilen kumanda; mecâzen bir işi birdenbire sür’atle görmeye başlamak: fayrab etti” (Şemseddin Sâmi, Kaaamûsi Türkî). “Kapıp koyuverme, hızlandırma; kapu pencere açma, üstbaş çıkarma” (F. Devellioğlu, Türk A...

“Yüzün iki yanında bırakılan sakal destesi, sakal parçası” (Larousse); aynı isim fransızcada “makbul, gözde, bir büyüğün mahbubu veya metresi, bir yarışmada yahud seçimde kazanacağı kuvvetle tahmin edilen anlamındadır; zamanımız gençlerinin bir kısmınd...

Musikişinas kadınlarımızın büyük şöhretlerinden; aşağıdaki hal tercemesini Mustafa Rona’nın “50 Yıllık Türk Musikisi” isimle eserinden alıyoruz: “Mâbeyinci Fâik Bey ile Şemi’nur Hanımın kızı, (kemençe üstâdı Fâhire Fersan Hanımın kız kardeşidir); 1894 ...

Onsekizinci Yüzyıl ulemâsından; bir tâlik hattatı ve şâir; nakibüleşraflıkda bulunmuş Esadzâde Ebüssuud Efendinin oğludur; tâlik yazıyı Abdülbâki Ârif Efendiden öğrenmiş ve hocasının kızı ile evlenmiş idi (B.: Ârif Efendi, Abdülbâki, cild 2, sayfa 992)...

Birinci Sultan Abdülhamidin kadınlarından; Unkapanında Şebsafâ Camiinin bâniyesi (B.: Şebsafâ Camii); 1220 (M. 1805) de vefat etdi, camiinin hazîresinde medfundur.

Üsküdarda Salacak sâhilinde idi. Onsekizinci Yüzyıl başlarında sadırâzam Silâhdar Şehid Ali Paşa tarafından sabî zevcedi ve devrin pâdişahı Üçüncü Sultan Ahmedin kızı Fatma Sultan için yaptırılmışdı. Büyük ve pek muhteşem bir sultan yalısıydı. 1717 - 1...

Üçüncü Sultan Ahmedin kızı Fatma Sultanın sarayı; Cağaloğlunda, zamanımızda Cağaloğlu Hamamının bulunduğu yerde Lâle Devrinin en güzel ve muhteşem binâlarından biriydi, büyük bir ahşab saraydı. Petervaradinde şehid olan ilk kocası Silâhdar Ali Paşadan ...

Hadikatül Cevâmi şu malûmatı veriyor: “Topkapusunda Ahmedpaşa Camii kurbindedir. Bâniyesi Sultan Selimi Kadîmin (Yavuz Sultan Selimin) kızıdır, Topkapu Câmiinin bânisi Kara Ahmed Paşanın zevcesi olmakla onun türbesi dışına defnedilmişdir, bu mescidin v...

Zeytinburnunda Telsiz semtinde gaayetle geniş bir avlu içinde dört katlı okul olarak yapılmış beton bir binâdır, yanında Telsiz İlk Okulu bulunmaktadır, eğitim ve öğretime 1959 - 1960 ders yılında açılmışdır; okula adı verilen Fatma Hanım binânın inşas...

İstanbul’un en eski mahalle mekteblerinden biriydi; Yavuz Sultan Selimin kızı Fatma Sultanın vakfı olup Hırkaişerifte Muslihiddin Mescidi karşısında idi; hâlen mevcud değildir. Bibl.: Hadikatül Cevâmi, I.

Fatih İlçesinin Şehremini Bucağı mahallelerinden; Karagümrük Bucağının Mimarsinan ve Neslişah, Şehremine Bucağının Beyazıdağa mahalleleri ve İstanbulun meşhur surlarının bir parçası ile çevrilmişdir. Sınır yolları şunlardır: Topkapu Caddesi (Beyazıdağa...

Üçüncü Sultan Ahmedin kızı Fatma Sultanın medresesi, İstanbul Vilâyet Konağının karşısındaki camiinin yanında idi; son zamanlarda bâzı odalarında bekâr uşakları oturur, bazı odaları da küçük imalâthane, pedal matbaacıkları olarak kullanılırdı; yol açıl...

İstanbul’un en eski mahalle mekteplerinden biriydi, Yavuz Sultan Selimin kızı Fatma Sultanın vakfı olup Karagümrükte Tahtaminâre mescidinin karşısında idi, “Sultan Mektebi” ve “Taş Mekteb” diye anılırdı; hâlen mevcud değildir. Bibl.: Hadikatül Cevâmi, I.

Onsekizinci Yüzyıl başlarında Üçüncü Sultan Ahmedin kızı Fatma Sultanın Üsküdardaki Sâhilsarayı için akıtılmış bir sudur. Suyun kaynakları Erenköy gerilerinde Karaman Çiftliği yakınlarından akan Sazlıdere civârındadır. Sekiz katma kaynaktan gelen sular...