601-625 / 1037
Encyclopedia

ÇANDARLI SOKAĞI
1934 Belediye Şehir Rehberinde Kınalıada sokaklarından; bu rehberin 34 numaralı paftasına göre, Balmumcu sokağı ile Korkut sokağı arasında uzanır; Kınalı Fırın ve Sâki Bey sokakları ile kavuşakları vardır; yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradak...
Encyclopedia

ÇANÇAN
Halk ağzı argo sıfat, “geveze”, “boşboğaz” anlamında; “Büyük Türk Luğatı” müellifi Hüseyin Kâzım Beye göre, aslı italyanca aynı anlamda “Ciarciare” den bozmadır ki, bu takdirde İstanbula tersâneliler ağzı ile yayıldığı tahmin olunabilir; gevezeliğe de ...
Encyclopedia

ÇANÇAN SOKAĞI
1934 Belediye Şehir Rehberinde Beyoğlu kazasının Hasköy nâhiyesinin Piriçavuş Mahallesi sokaklarından; “T” şeklinde bir sokakdır. Bu mahallenin Keçecipiri mahallesi ile sınırını teşkil eden Baçtar Sokağı ile Kalaycıbağçesi sokağı arasında uzanır, ikinc...
Encyclopedia

ÇANAKCI LİMANI MESCİDİ
Beşiktaşda deniz kenarında bir mescid idi; Hadikatül Cevâmi şu mâlûmatı veriyor: “Fevkaanî bir mesciddir; bânisi Nâzır Hüseyin Ağadır, kabri mâlûm değildir; mescid Kaptanı deryâ Kara Mehmed Paşanın sâhilhânesi yanında idi, paşa bu mescidi hâlen bulundu...
Encyclopedia

ÇANA SİNAGONU, HAVRESİ
İstanbulun en eski Sinagonudur; Hahambaşı Ben Ezrâ tarafından 1606 da yaptırılmışdır; Fener ile Balat arasında Vodin caddesinde 184 kapu numarası nı taşıyan binâdır; sokak üzerinde yalnız kapusu görünür, cebhesi bir sıra dükkânlar tarafından kapatılmış...
Encyclopedia

ÇANAKCILAR SOKAĞI
Eminönü Merkez nâhiyesinin Ahiçelebi Mahallesi ile Küçükpazar nâhiyesinin Sarıtimur Mahallesi sokaklarından; Kutucular Caddesi ile İpciler Caddesi arasında olup Sobacılar sokağı ile dörtyol ağzı yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi pafta 1 de 8...
Encyclopedia

ÇANAKCI LİMANI
Beşiktaş sâhilinde bir yerin adı idi, zamanımızda bu isim çokdan kalkmış ve neresi olduğu da tamâmen unutulmuş bulunuyordu.
Encyclopedia

ÇANAK
“Toprakdan yapılan ve fırında pişirilen her türlü kablar; her türlü toprak kablar için de Çanak çömlek terkibi kullanılır” (Hüseyin Kâzım, Türk Lûgatı).
Çukur tabağın ağzı keskin ve dans derini, çömleğin daha küçüğü ve ağzı açığı; su, süt, yoğurt, hoşa...
Encyclopedia

ÇANAKCI CİVAN
Kalender meşrep şâirler tarafından “Şehrengiz” adı verilen manzum risâlelerle medhedilen esnaf güzelleri arasında çanakcı civanlarına da rastlanır; şehrengiz yollu yazılmış ve “Hûbannâmei Nevedâ” adını taşıyan manzum mecmuada çanakcı civanı şu üç beyit...
Encyclopedia

ÇAN
Tunçdan dökülen içi boş şey ki, ortasındaki tokmak sallanarak ses çıkarır” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lûgatı).
Kullanıldığı yerlere göre büyüklü küçüklü çeşidleri vardır ve “Deve çanı”, “Saat çanı”, “Kilise çanı”, “Gemi çanı” gibi isimlerle anılır.
Bu ...
Encyclopedia

ÇAMUR İSKELESİ SOKAĞI
1934 Belediye Şehir Rehberinin 9 numaralı paftasında Eyyüp nâhiyesinin (zamanımızda Eyyub kaza - ilçe olmuşdur) Abdülvedud Mahallesi sokaklarından; Yâvedud Caddesi ile deniz, Haliç arasında uzanır; bitiminde bir kayık iskelesi vardır; Yâvedud Caddesi t...
Encyclopedia

ÇAMUR IĞRIBI
İstanbul balıkcıların kullandığı ağ çeşidlerinden; Karakin Bey Deveciyan “Balık ve Balıkcılık” isimli muhalled eserinde (B.: Balık ve Balıkcılık) şu mâlûmatı veriyor:
“25-30 kolaç boyunda, uclarının genişliği ellişer gözden başlayıp ortası 180 göze kad...
Encyclopedia

ÇAMURCU ÇEŞMESİ SOKAĞI
1934 Belediye Şehir Rehberinin 11 numaralı paftasında Fatih kazasının Samatya nâhiyesinde Kecihâtun Mahallesi sokaklarından; Cerrahpaşa Caddesi ile Haseki Caddesi arasında uzanan Haseki kadın Sokağı üzerinde “C” şeklinde bir sokakdır; yerine gidilip şu...
Encyclopedia

ÇAMURA YATMAK
Hâneberduş pırpırı apaşlar argosunda “borcunu ödemeyeceğini alacaklısına kesin olarak söylemek, yahud taleb karşısındaki hareketleri ile bunu anlatmak; veya borcunu inkâr etmek”. Değerli dil bilgini Ferid Devellioğlu “Türk Argosu” adlı eserinde bu argo...
Encyclopedia

ÇAMUR
Halk ağzında mecazen bir kötü sıfat olarak kullanılır: “âr ve edeb damarı çatlamış, müstehcen küfürler ve türlü şenîâne hareketle en rezîlâne şekilde mütecâviz adam” anlamındadır; Ferid Devellioğlu “Türk Argosu” adlı değerli eserinde “Çamur” karşılığı ...
Encyclopedia

ÇAMUR
İstanbul sokaklarında çamur, zamanımızda da büyük bir şikâyet konusu, büyük şehrin, hatta çok kesif bir şekilde iskân edilmiş bâzı semtlerinin bakımsız sokakları devamlı yağışlarla ve kışın birer çamur kanalı hâlini alır. İstanbul sokaklarının korkunç ...
Encyclopedia

ÇAMUKA BALIĞI
Kefal balığı soyunun Gümüş balığı kolundandır; Gümüş balığına çok benzer, fakat lezzeti gümüşden kat kat aşağı, yavandır. İstanbulun balık matrabazları çamukayı dâima gümüş diye satarlar, gümüş balığı alırken çok dikkat etmelidir. Çamukanın vücudu daha...
Encyclopedia

ÇAMÖZÜ SOKAĞI
Yeşilköy sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberinin 13 numaralı paftasında, köyün batı eteğinde, deniz kenarı ile Cünbüş Sokağı arasında uzanır; yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (1963):
Encyclopedia

ÇAMLI KÖŞK PREVANTORYOMU
1956 yılında Göztepe ile Feneryolu, ve Gazi Muhtar Paşa sokağı kavuşağı ile Mustafa Mazhar sokağı kavuşağı arasında ve Kayışdağı Caddesi üzerinde büyük ve güzel bir ahşab köşkde Dr. Şâhende Köymen ile Âsüman Mengü tarafından kurulmuş bir sihhat müesses...
Encyclopedia

ÇAM LİMANI
Heybeli Adanın güneyinde manzarasının letâfeti ile meşhur koyun adı; etrâfındaki sırtlar çam ağaçları ile kaplı olduğu için bu isimle şöhret almışdır; iki geminin 8 kolaça demirlemesine müsâid genişlikde ise de güneye karşı tamâmen açıkdır.
Heybeli Ada...
Encyclopedia

ÇAMLICA VE CİVÂRINI GÜZELLEŞTİRME CEMİYETİ
1934 yılında kurulmuşdur. Kuruluşu üzerine şöyle bir hâtıra anlatılır: İran Şehinşâhı Riza Şah Pehlevî’nin İstanbul’u ziyâretinde bir gezinti yapılır. Fakat Atatürk her tarafı ağaçsız görünce devrin İstanbul Vâlisi Muhiddin Üstündağ’ı yanına çağırarak:...
Encyclopedia

ÇAMLICA SPOR KULÜBÜ
1928 de Vefâl Muhteşem Kural’ın himmetiyle kurulmuşdur. Futboldan başka voleybol da oynanmaktadır. Müsbet çalışmaları ile federe oldu; hâlen ikinci kümeye dahil kulüplerdendir. Kulübün forması kurucusunun hâtırasına nisbetle Vefâ Kulübünün denkleri, “Y...
Encyclopedia

ÇAMLICA SİGARASI
Tekel İdâresi tarafından 1961 yılında çıkarılmış Amerikan tipi ambalâjlı ve menta esanslı yuvarlak uzun ve ağız tarafı sünger kâğıdlı bir sigaradır; ilk çıkdığı zamanlar 20 sigaralık bir paketi 150 kuruşa satılmış, İstanbulda pek rağbet görmüş, hattâ k...
Encyclopedia

ÇAMLICA SANATORYUMU
Kısıklı Alemdağı Caddesi üzerindedir; yedi dönüm çamlık, çiçeklik bağçe içerisinde, etrâfı açıklık, denize nezâreti olan iki katlı kâgir bir yapıdır. 1959 yılının haziran ayında 27 yataklı bir hastahâne olarak göğüs hastalıkları mutahassısı Dr. Nüzhet ...
601-625 / 1037