GÜMÜŞ ARAYICILAR – Tarih kaynaklarımız arasında yalnız Evliyâ Çelebi Seyyahatnâmesinde rastladığımız bir zabıta teşkilât mensubları, Evliyâ Çelebi şunları yazıyor : “Karargâhlar Darbhâne ile Kuyumcu ve Damgacı başıların kârhâneleridir; yeniçeri ocağınd...

GÜMÜŞSUYU SAMSONCULAR KIŞLASI – Üçüncü Sultan Selim zamanında tâlimli topcu askeri için Beyoğlunun gerilerinde o zamanlar kırlık olan Taksimde büyük bir kışla yaptırılmışdı (B.: Taksim Kışlası) ;İkinci Sultan Mahmud da,yüz yıllar boyunca pâdişahların s...

HALLAÇBABA TEKKESİ – Üsküdarda Tabutcularda çarşı boyunda bri çıkmz sokak içinde bir Sâdi Tarîkatı tekkesi idi; geçen asır başlarında asıl adı bilinmeyen Hallaç Baba tarafından Kurulmuşdur; bir başka ünlü şeyhine nispet ile Gamiefendi Tekkesi diye de a...

HAMAM, HAMAM MUKADDİMLERİ - “Mukaddim : Takdim eden ;(bir şeyi veya bir kişiyi)bir büyük zâtin (veya bir patronun ) huzuruna götürüp veren,(veya tanıtan adam)”(Şemseddin Sâmî,Kaamûsi Türkî). İstanbul hamamlarına dellâk bulup getiren adamlara verilmiş b...

HAMMAL , HAMMALLAR – “ Hammal : Bir ücret karşılığı arkasında yük taşıyan adam ;mecâzen Akaba Adam,Câhil Adam anlamında kullanılır ve halk ağzında tek M ile Hamal denilir “ Türk lugatında (Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî).”Arabcadan alınmış isim olup o di...

HASAN AĞA (Alemdar Baba) – Adına ve unvânına nisbetle anılan Babahasan Alemî Mescidinin bânisi ; hayatı hakkında bilgi edinilemedi ; unvânından tahmin edildiğine göre kapukulu asker ocaklarından birinin , bilhassa Yeniçeri Ocağının alemdarlarından (san...

HASAN AĞA (Çopur) – 1826 da yeniçeri ocağının kaldırıldığı sarada sarayda enderunu hümâyunda Seferli Koğuşu ağalarından ;kul cinsinden,kaptanı derya Küçük Hüseyin Pşananın kölelerindendi,efendisinin ölümünden sonra saraya alınmış,yirmibeş sene kadar sa...

HASAN BÂLÎ TEKKESİ – Eyyubsultanda Gümüşsuyunda bir bektaşı tekkesi idi ; tekkenin bânisi Hasan Bâlî Baba aslen arnavuddu; 1826 da Yeniçeri Ocağı kaldırıldığında bektâşi tekkeleri de ya yıkdırılmış ,ya kapatılmışdı, bu tekke de yıkdırılanlar arasındad...

HASAN PAŞA (Cezâyirli Gazi) - “Palabıyık Hasan Paşa” diye de anılır,Onsekizinci Yüzyılın ikinci yarısında ünlü osmanlı vezirlerinden,Tersânede büyük hizmet görmüş bir Kaptanpaşa ;İstanbulda ve imparatorluğunun muhtelif yerlerinde cami,mescid,çeşme,hama...

HASAN PAŞA (Seyyid) – Onsekizinci Yüzyıl vezirlerinden ve Osmanlı Sadırazamlarından ;aslı Şebin Karahisarlıdır(Şarkî Karahisar) ,1679-1680 arasında orada Kabalı Köyünde doğmuşdur,Abdullah adında birinin oğludur,pek genç yaşında İstanbula gelmiş,neferli...

HASEKİ – Türkçe isim ;1.Pâdişahların nikâhlı zevcelerinin unvânı,çoğunlukla “Haseki Sultan” şeklinde kullanılırdı,yahud da Sultan yerine kadının ismi ile “Hurrem Haseki”,“Mahpeyker Haseki” şeklinde kullanılırdı. Pâdişahlar bir hânedan geleneği olarak i...

HELVA CEMİYETİ , GECESİ , SOHBETİ - Tiyatronun ve sinemanın bulunmadığı eski İstanbulda uzun kış geceleri “Helva Cemiyeti”,yahud “Helva Gecesi”,“Helvasohbeti” adı verilen mahalle toplantılarında bilmeceler sorularak,hikâyeler anlatılarak,şiirler okuna...

HOCA TEBERRÜK MESCİDİ – Hadikatül Cevâmide “Yahyagüzel Mescidi” adı ile kayıdlıdır,ve şu bilgi veriliyor :“ Vefâ Meydanı kurbindedir,bânisi ,bitişiğindeki medresesinde medfundur.Bu mescid Unkapanı Yangınında yandığında Yeniçeri Ocağından Bağdad Ağası o...

HURŞİD BEY ( Mısırlı) – Devlete isyan etmiş Mısır Vâlisi Kavalalı Mehmed Ali Paşanın Osmanlı ordusu içine sokduğu casuslardan ;Enderun Tarihi müellifi Tayyarzâde Atâ Bey (B.: Atâ Bey,Tayyarzâde,Ahmed,cild 3,sayfa 1181) bu adamı ilk defa Nizibdeki ordug...

HUSREV MEHMED PAŞA - “Koca Husrev Paşa” diye de anılır,geçen asrın ikinci yarısında sadırazamlığa kadar yükselmiş ünlü devlet adamı ;aslı abazadır,kul cinsinden,bir köledir,doğum yeri ve tarihi bilinmiyor.İstanbula 7-8 yaşlarında getirilmiş, üç sene ka...

HÜSEYİN BEY (Husrevpaşa Kölesi) – 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırıldığı sırada sarayda enderunu hümâyunda bulunmuş bir genc ;aslında Husrev Mehmed Paşanın kölelerindendi ve saraya onun tarafından hediye edilmişdi.Aslının nereli olduğu bilinmiyor,bir ç...

HÜSEYİN EFENDİ (İmamı Sultânî) – Onsekizinci Yüzyıl ulemâsından ve hattat;yazıyı Hoca Mehmed Rasim efendiden öğrenmişdi,aslı kastamonuludur,medrese tahsili gömüş,önce nüfuzlu yeniçeri ağalarından birine imamlık yapmış,sonra Yeniçeri Ocağı baş imamı olm...

HÜSEYİN HÜSNÜ AĞA (Mimaroğlu Binbaşı) – Yeniçeri ocağının kaldırılmasından sonra yeni kurulan Asâkiri Mansûreye ilk yazılanlardan ;hassa mimarlarından Râşid Efendinin ğludur,1811 de İstanbulda doğdu,1826 da onbeş yaşında iken Asâkiri Mansureye nefer ol...