Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Haseki article
HASEKİ – Türkçe isim ;1.Pâdişahların nikâhlı zevcelerinin unvânı,çoğunlukla “Haseki Sultan” şeklinde kullanılırdı,yahud da Sultan yerine kadının ismi ile “Hurrem Haseki”,“Mahpeyker Haseki” şeklinde kullanılırdı.
Pâdişahlar bir hânedan geleneği olarak istisnâsız bir bâkireyi istifrâş ederdi,ve kız pâdişahdan gebe kaldıkdan sonradır ki nikâh kıyılır,Haseki unvânını alırdı.
Bâkire câriye istifrâşı mecburiyeti şehzâdeler için de vardı,o kız da gebe kaldığı zaman şehzâdesinin adı ile anılırdı,meselâ “Şehzâde Mustafanın Hasekisi Hatice” denilirdi.Şehzâdesi tahta çıkarsa unvânına bir de “Sultan” eklenirdi.Doğurduğu çocuk erkek olur,ve bir gün de tahta çıkarsa,Haseki Sultanlar da Vâlide olurlardı.
Yalnız bir pâdişah, aşk ile bağlandığı güzel bir Sultan İbrahim, aşk ile bağlandığı Hümâşah adındaki güzel bir kıza ,istifraşdan önce nikâh kıydırmış,hattâ onu telli duvaklı gelin kılığına koymuş,ondan sonra istifrâş etmişdi ki o güzel kız da Osmanlı Tarihinde “Telli Haseki” ismi ile anılagelmişdir(B.:Hümâşah).
Son zamanlarda Haseki Sultanlara “Kadın Efendi” denilmişdir.
M.Zeki Pakalın “Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Haseki maddesinde “Câriyelerden pdişahların gözüne girenler hakkında kullanılır bir tâbirdir” diyor ki çok noksan bir târifdir.
Kanuni Sultan Süleymanın sevgilis Has...
⇓ Read more...
HASEKİ – Türkçe isim ;1.Pâdişahların nikâhlı zevcelerinin unvânı,çoğunlukla “Haseki Sultan” şeklinde kullanılırdı,yahud da Sultan yerine kadının ismi ile “Hurrem Haseki”,“Mahpeyker Haseki” şeklinde kullanılırdı.
Pâdişahlar bir hânedan geleneği olarak istisnâsız bir bâkireyi istifrâş ederdi,ve kız pâdişahdan gebe kaldıkdan sonradır ki nikâh kıyılır,Haseki unvânını alırdı.
Bâkire câriye istifrâşı mecburiyeti şehzâdeler için de vardı,o kız da gebe kaldığı zaman şehzâdesinin adı ile anılırdı,meselâ “Şehzâde Mustafanın Hasekisi Hatice” denilirdi.Şehzâdesi tahta çıkarsa unvânına bir de “Sultan” eklenirdi.Doğurduğu çocuk erkek olur,ve bir gün de tahta çıkarsa,Haseki Sultanlar da Vâlide olurlardı.
Yalnız bir pâdişah, aşk ile bağlandığı güzel bir Sultan İbrahim, aşk ile bağlandığı Hümâşah adındaki güzel bir kıza ,istifraşdan önce nikâh kıydırmış,hattâ onu telli duvaklı gelin kılığına koymuş,ondan sonra istifrâş etmişdi ki o güzel kız da Osmanlı Tarihinde “Telli Haseki” ismi ile anılagelmişdir(B.:Hümâşah).
Son zamanlarda Haseki Sultanlara “Kadın Efendi” denilmişdir.
M.Zeki Pakalın “Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Haseki maddesinde “Câriyelerden pdişahların gözüne girenler hakkında kullanılır bir tâbirdir” diyor ki çok noksan bir târifdir.
Kanuni Sultan Süleymanın sevgilis Haseki Sultanı Hurrem'in yaptırdığı bir cami ve külliyesi münâsebetiyle İstanbulda bir semt de Haseki adını taşır.
2.Sarayın dış hizmet ocaklarından olub Bostancıbaşı Ağaya bağlı bir Hasekiler ocağı vardı ki koğuşları Topkapusu Sarayının yalı boyunda,Yalı Köşkü civârında Bostancıbaşı Ağa dîresinin yanında idi,efrâdına da Haseki Ağalar denilir idi,vazifeleri pâdişah ulaklığı idi,vâlilere,serdarlara fermanları onlar götürürdü.Bir idam fermanı götürdükleri zaman da,yanlarına,yina Bostancıbaşılığa bostancı cellâdlar ocağından tebdili kıyâfet etmiş bir iki cellâd alırdı.
Saraydaki Hasekiler Koğuşu zamanımızda mevcud değildir.
3.Yeniçeri Ocağının cemaat ortlarından 14.,49.,66.,ve 67. ortlarına da Haseki Ortları denilirdi,efrâdı Ocağı,dolayısı ile Yeniçeri Ağasının ulaklıklarını yapardı,en büyük zâbitleri de Haseki Ağa unvânını taşırdı.Yeniçeri Ocağından ve neferlikden yetişmiş Mimar Sinanın ocakdaki son rütbesi Haseki Ağalık olmuşdu, o mevkide iken oacakdan ayrılıp devlet baş mimarı tayin edilmişdi,kabir taşının üzerindeki sarı da bir haseki ağa sarığıdır(B.: Sinan Ağa,Koca Mimar).
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H23C003
Theme
Person
Subject
Haseki, Süleyman I (Sultan), Hürrem Haseki Sultan, Hürrem Haseki, Haseki Sultan, Mustafa (Şehzade), Mustafa (Prince), Şehzade Mustafa, Prince Mustafa, İbrahim I (Sultan), Hümaşah, Telli Haseki, Kadın Efendi, Mehmet Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri, Bostancıbaşı Ağa, Topkapı Sarayı, Topkapı Palace, Hasekiler Koğuşu, Yeniçeri Ocağı, Janissary Corp, Sinan (Mimar), Mimar Sinan, Mimar, Architect
Type
Document
Format
Typewriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hasbağçe-Hasib chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Hümâşah; Sinan Ağa (Koca Mimar)
Bibliography Note
M. Zeki Pakalın, “Tarih Deyimleri ve Terimleri”
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.