GÜL CAMİİ –Kiliseden çevrilme camilerdendir,Küçükmustafapaşa semtinde Ayakapu Mekteb Sokağı üzerindedir ;yapıldığında Ayia Teodosia adına takdis edilmişdi ;İstanbulun fethinden İkinci Sultan Selim zamanına kadar(1566-1574) bir asır Tersânenin âlet ve e...

GÜL SUYU –“Gül adındaki meşhur çiçekden çıkarılan güzel kokulu su ;Gülâb ” (Kaamûsi Türkî) . Dilimizde, bilhassa divan şiirinde “Gülâb” şeklinde kullanılmışdır , Âşıklar tarafından sevilen nigârların,mahbubların tenlerinin kokusu,terleri gül suyuna ben...

GÜMÜŞ ARAYICILAR – Tarih kaynaklarımız arasında yalnız Evliyâ Çelebi Seyyahatnâmesinde rastladığımız bir zabıta teşkilât mensubları, Evliyâ Çelebi şunları yazıyor : “Karargâhlar Darbhâne ile Kuyumcu ve Damgacı başıların kârhâneleridir; yeniçeri ocağınd...

HAMAM ,EVLİYÂ ÇELEBİ SEYAHATNÂMESİNDE İSTANBUL HAMAMLARI – Evliyâ Çelebi meşhur seyahatnâmesinin birinci cildine ,esnaf teşkilâtı ve esnaf alayları münâsebetiyle ,İstanbul Hamamları,hamam uşakları,dellâk ve natırlardan şu satırlarla bahsediyor : “Esnaf...

HAMAM ,İSTANBUL ÇARŞI HAMAMLARI – Bir ücret karşılığı girilip yıkanılan büyüklü küçüklü çarşı hamamları ; vücudun kirden temizlenmesi ,müslümanlık gereğince boy(gusül) abdesti alınarak şer'î temizlik ,bir dinlenme yeri,bâzı hastalıklara karşı yıkanmanı...

HASAN DEDE – Onyedinci asır ortalarında yaşamış ilâhi cezbe sâhibi meczublardan , Evliyâ Çelebi bu zât için şunları yazıyor : “Ellerini öpüp duâlarını aldığım ve sohbetleri ile müşerref olduğum mazannci kiramdandır ; Fatih Camiinin Boyacılar Kapusu içi...

HÂFIZ (Buhûrîzâde) – Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesinde “Nevzuhur Hânendeler” başlığı altında toplanmış isimler arasında “..sâhibi beste,üstâdı kâmil bir zâti şerif idi..” diye bahsedilmişdir.Biz bu zâtin ünlü bestekâr Buhûrîzâde Mustafa Itrî Çelebi olduğu...

HÎZAN DİLBERAN – İstanbulun iffetini yitirmiş fuhuş bâzicesi almış kötü güzel delikanlılar için Evliyâ Çelebi tarafından kullanılmış bir deyim.Arab alfabesinde “ha” harfi ile yazılan “hûz” kelimesi karşılığında Kaamus şunları kaydediyor :“Pust , mef'ûl...

İBRAHİM (Sarhoş) – Evliyâ Çelebinin kaydine göre Süleymaniye Camiinin mihrab duvarındaki renkli camları yapmış sanatkâr;aşağıdaki satırlar ünlü yazarındır :“Mihrab üzerindeki renkli camlar Sarhoş İbrahimin işidir,medhinden insan âcizdir.Öğle vakti o ca...

NALINCI DEDE, NALINCIDEDE TÜRBESİ – Nalıncı Dede, onaltıncı asır sonlarında yaşamış ilâhi cezbe sâhibi bir halveti şeyhidir, asıl adı Mehmed olub, bu ismin halk ağzındaki bir şekli ile Memi Dede diye anılmışdır ;“Memi” yi “Mimi” telâffuz edenler de var...