Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hamam, Istanbul Bazaar Hammams article
HAMAM ,İSTANBUL ÇARŞI HAMAMLARI – Bir ücret karşılığı girilip yıkanılan büyüklü küçüklü çarşı hamamları ; vücudun kirden temizlenmesi ,müslümanlık gereğince boy(gusül) abdesti alınarak şer'î temizlik ,bir dinlenme yeri,bâzı hastalıklara karşı yıkanmanın şifâlı olması dolayısı ile,büyük şehir İstanbulun günlük hayatında çok önemli yer alır.
Toplum hayatımızda bir müessese olarak kuruluşnda aslaa düşünülmemiş ise de,çarşı hamamları,yüz yıllar boyunca ,bize Bizanslılardan ve dolayısı ile Romalılardan ve doğuda İranlılardan geçmiş ve kayıdsız kalınması beşeriyet icâbı imkânsız mahbub odstluk veya cinsî sapıklık denilen ve bâzan da tam edebî ve felsefî tâbirler kullanılarak “Eflâtûnî Aşk”,“Aşkı Mecâzî” veya “Cemâl Âşıklığı” denilen alâkalarla can sohbetlerine sahne olmuşlardır.
Her yönünden bakışla ,İstanbulun alfabetik bir tarih ve günlük hayat kütüğü olan ve İstanbul Ansiklopedisinde “Çarşı Hamamları” zengin ve büyük bir konudur.Ve muhakkak ki kalem diline verilip tesbiti de bizim için çok yorucu,zor olmuşdur.Bu satırlar otuz yılı aşmış bir çalışmanın muhsülüdür.Millî kütübhânemizde ,İstanbulun Çarşı Hamamları üzerine dğrudan müracaat edilecek bir eser de mevcud değildir.Ama İstanbul Ansiklopedisinde bu maddenin ve bu maddeye ek maddelerin yayınlanmasından sonra,o yolda eserler,bizi...
⇓ Read more...
HAMAM ,İSTANBUL ÇARŞI HAMAMLARI – Bir ücret karşılığı girilip yıkanılan büyüklü küçüklü çarşı hamamları ; vücudun kirden temizlenmesi ,müslümanlık gereğince boy(gusül) abdesti alınarak şer'î temizlik ,bir dinlenme yeri,bâzı hastalıklara karşı yıkanmanın şifâlı olması dolayısı ile,büyük şehir İstanbulun günlük hayatında çok önemli yer alır.
Toplum hayatımızda bir müessese olarak kuruluşnda aslaa düşünülmemiş ise de,çarşı hamamları,yüz yıllar boyunca ,bize Bizanslılardan ve dolayısı ile Romalılardan ve doğuda İranlılardan geçmiş ve kayıdsız kalınması beşeriyet icâbı imkânsız mahbub odstluk veya cinsî sapıklık denilen ve bâzan da tam edebî ve felsefî tâbirler kullanılarak “Eflâtûnî Aşk”,“Aşkı Mecâzî” veya “Cemâl Âşıklığı” denilen alâkalarla can sohbetlerine sahne olmuşlardır.
Her yönünden bakışla ,İstanbulun alfabetik bir tarih ve günlük hayat kütüğü olan ve İstanbul Ansiklopedisinde “Çarşı Hamamları” zengin ve büyük bir konudur.Ve muhakkak ki kalem diline verilip tesbiti de bizim için çok yorucu,zor olmuşdur.Bu satırlar otuz yılı aşmış bir çalışmanın muhsülüdür.Millî kütübhânemizde ,İstanbulun Çarşı Hamamları üzerine dğrudan müracaat edilecek bir eser de mevcud değildir.Ama İstanbul Ansiklopedisinde bu maddenin ve bu maddeye ek maddelerin yayınlanmasından sonra,o yolda eserler,bizim “İstanbul Hamamları”,“İstanbul Çarşı Hamamları” adı ile bir ana kaynağı müstakilen ortaya koymamız beklenmeden kolayca yazılacak ve yayınlanacakdır.
Hamam yapısı,türk mimârisinde büyük ve önemli bir bölüm teşkil eder .Türk hamam yapısının mimârî yönden tetkiki ve çeşidli hamam planlarının tesbiti,bu İstanbul Ansiklopedisinin konusu dışındadır.Biz bu büyük kütükde İstanbulun çarşı hamamlarını kendi isimleri ile müstakil maddeler hâlinde tesbit ettik,imkân ölçüsünde planlarını koyduk,resimlerini koyduk,ve tarihçesi ile bulabildiğimiz,görebildiğimiz hâtıralarını da yazdık.
İstanbulun fethinden bu yana ,hefsi İstanbul ile Eyyubsultan,Galata,Üsküdar,kadıköy,Kadıköyünden öte,Boğaziçinin iki yakasında,Beyoğlunda,Adalarda,ve İstanbulun eski kale duvarlarının dışında Yeşilköye kadar uzanan yerlerde büyüklü küçüklü 225 hamam tesbit ettik.
Dikkatli çalışmamıza rağmen unutulmuş hamamlar da olabilir.
Hamamlardan çoğu bir kaç isim taşımışdır,tertib ettiğimiz alfabetik cedvelde o isimleri de kaydettik.
Bu “Hamam” maddesinin yayınına kadar ,İstanbul Ansiklopedisinde kendi isimleri ile maddeler hâlinde yer almış hamamlara da cild ve sayfa numaralarını koyduk.
Tamamen yok olmuş,yahud hamam olarak işletilmeyen,depo,atöliye veya kapalı çarşıcık hâlinde kullanılan hamamların isimleri önüne de bir “●” işâreti koyduk.
A
● 1 – Abbasağa Hamamı (Cild 1,sayfa 10)
Ağa Hamamı,Kızlarağası Hamamı
Lâlelide
2 – Abbasağa Hamamı (Cild 1,safya 10)
Küçük Ağa Hamamı
Sirkecide
- Abdullahağa Hamamı
No.120
3 – Acemioğlanlar Hamamı (Cild 1,sayfa 188)
Acemoğlu Hamamı
Şehzâdebaşında
4 – Acı Hamam (Cild 1,sayfa 194)
Divan Yolunda,Doktoreminpaşa Sokağında
● 5 – Acımusluk Hamamı
İbrahimpaşa Hamamı
Ankara Caddesi civarı,Cemalnadir Sokağında
6 – Ağa Hamamı(Cild 1,sayfa 241)
Beyoğlua Ağahamamı
● 7 – Ağa Hamamı (Cild 1,sayfa 243)
Samatya Ağa Hamamı
8 - Ağa Hamamı (Cild 1,sayfa 240)
Üsküdar Ağa Hamamı
- Ağa Hamamı
No.1
- Ağa Hamamı
No. 2
● 9 – Ağabey Hamamı (Cild 1,sayfa 230)
Kadıkyünde
10 – Akarçeşme Hamamı (Cild 1,sayfa 500)
Çömlekciler Hamamı
Eyyubda
● 11 – Akbaba Köyü Hamamı (Cild 1,sayfa 504)
Beykozda Akaba Köyünde
12 – Akbıyık Hamamı (Cild 1,sayfa 508)
Ahırkapu,Cankurtaranda
● 13 – Aksaray Hamamı (Cild 1,sayfa 538)
Muradpaşa Hamamı
Aksaray,Horhor Caddesi
14 – Alaca Hamam(Cild 1,sayfa 570)
15 Mlsır Çârşısı arkasında,marpuçcularda
Mısırçarşısı arkasında,Parpuçcularda
● 15 – Altunizâde Hamamı (Cild 2,sayfa 753)
Küçük Çamlıca,Altunizâdede
● 16 – Anadoluhisarı Hamamı (Cild 2,sayfa 820)
● 17 – Anadolukavağı Hamamı (Cild 2,sayfa 831)
18 – Arabacılar Hamamı (Cild 2,sayfa 921)
Yatağan Hamamı,Lonca Hamamı
19 – Arabcamii Hamamı,cild 2,sayfa 947
Yeni Hamam
Galatada
● 20 – Arasta Hamamı,cild 2, sayfa 968
Sultanahmed civarında
● 21 – Arnavudköyü hamamı
- Atikalipaşa Hamamı,No.214
- Atikmustafapaşa Hamamı,No:29
● 22 – Atikesultan Yalı Hamamı
Yavedud İskelesinde
- Atpazarı Hamamı ,No.205
- Avratpazarı Hamamı ,No.53
● 23- Ayakapu Hamamı (cild 3,sayfa 1379)
● 24 – Ayasofya Hamamı (cild 3,sayfa 1477)
Hasekisultan Hamamı
● 25 – Ayaspaşa Hamamı cild 3,sayfa 1487
Beyoğlu,Ayaspaşa
● 26 – Ayazma Hamamı,cild 3,sayfa 1511
Üsküdar
● 27 – Ayşekadın Hamamı
Süleymaniye civarında
28 – Ayvansaray Hamamı
Atikmustafapaşa Hamamı
29 – Azebkapusu Hamamı (cild 3,sayfa 1683)
Yeşildirekli Hamam,Sokollu Mehmed Paşa Hamamı
● 30 – Azebler Hamamı (cild 3,sayfa 1685)
Elvan Hamamı
Unkapanı civarı
31 – Aziziye Hamamı (cild 3,sayfa 1716)
Kadıköy-Haydarpaşa arasında
B
● 32 – Bağçeli Hamam
Akbıyıkda Değirmen sokağında
● 33 – Bağçeli Hamam (cild 4,sayfa 1798)
Beyoğlunda
34 – Bakırköy Hamamı (cild 4,sayfa 1912)
35 – Balat Hamamı (cild 4,sayfa 1967)
Çabuşbaşı Hamamı
● 36 – Bayazıd Hamamı (cild 4,sayfa 2240)
● 37 – Bayrampaşa Hamamı
● 38 – Bebek Hamamı (cild 5,sayfa 2337)
● 39 Beşiktaş İskele Hamamı (cild 5,sayfa 2579)
- Sinanpaşa Hamamı,Köprübaşı Hamamı
40 – Bey Hamamı (cild 5,sayfa 2637)
Balyoz Hamamı
41 – Beykoz Hamamı(cild 5,sayfa 2651)
● 42 – Beykoz Yalıköyü Hamamı(Cild 5,sayfa 2670)
Çayıraltı Hamamı
43 – Beylerbeyi Hamamı(cild 5,sayfa 2684)
- Bohça Hamamı,No.46
- Bokluca hamam,No.46
- Bostanbaşı Hamamı,No.70
● 44 – Bostan Hamamı(cild 6,sayfa 3010)
Üsküblü Hamamı
45 – Bostan Hamamı(cild 6,sayfa 3006)
Haseki Bostan Hamamı
● 46 – Buğuluca Hamam(cild 6,sayfa 3098)
Bohça Hamamı,Bokluca Hamam
47 – Bulgurlu Köyü Hamamı(cild 6,sayfa 3121)
● 48 – Bülbülderesi Hamamı
Eyyubda
● 49 – Büyük Hamam(cild 6,sayfa 3281)
Çarşı Hamamı,Yeşildirekli Hamam
Üsküdarda
- Büyük Hamamı ,No.132
50 – Büyükada Hamamı (Cild 6,sayfa 3205)
51 – Büyükdere Hamamı (cild 6,sayfa 3256)
- Büyük Kovacılar Hamamı ,No.206
C
52 – Cağaloğlu Hamamı (cild 6,sayfa 3337)
- Camii Kebir Hamamı,No:84
- Camii Kebir Hamamı,No.132
- Cellâdçeşmesi Hamamı ,No.114
● 53 – Cerrahpaşa Hamamı (cild 7 ,sayfa 3506)
Avratpazarı Hamamı
● 54 – Cinci Hamamı
Üsküdar
Ç
● 55 – Çardaklı Hamam (cild 7,sayfa 3750)
Küçükayasofya Hamamı
● 56 – Çanrdaklı Hamam(cild 7,sayfa 3751)
Cerrahpaşada
● 57 – Çardaklı Hamam(cild 7,sayfa 3751)
Kasımpaşa
- Çarşı Hamamı,No.49
58 – Çatmamescid Hamamı(cild 7,sayfa 3785)
Küçük Hamam
Kasımpaşa
● 59 – Cavuş Hamamı(cild 7,sayfa 3792)
Şehremininde
- Çayıraltı Hamamı,No.42
● 60 – Çelebimehmedağa Hamamı (cild 7,sayfa 3812)
Horhor Caddesi
61- Çenberlitaş Hamamı (cild 7,sayfa 3812)
Valdesultan Hamamı
● 62 – Çengelköyü Hamamı(cild 7,sayfa 3833)
● 63 – Çıfıtkapusu Hamamı
Galata
- Çınar Hamamı,No.154
● 64 – Gifte Hamam
Ortaköy-Kuruçeşme arası
● 65 – Çinili Hamam (cild 7,sayfa 4013)
Beyoğlu,Harbiye
● 66 – Çinili Hamam(cild 7,sayfa 4013)
Beşiktaş,Yahyafendi
67 – Çinili Hamam (cild 7,sayfa 4011)
Üsküdar
68 – Çinili Hamam ( cild 7,sayfa 4014)
Kaptanpaşa Hamamı,Hayreddinpaşa Hamamı
Zeyrek
- Çömlekciler Hamamı,No.10
● 69 – Çukur Hamam (cild 8,sayfa 4171)
70 – Çukurcuma Hamamı (cild 8,sayfa 4166)
Bostanbaşı Hamamı
71 – Çukurcuma Hamamı (cild 8,sayfa 4167)
Sürâhi Hamamı
● 72 – Çukurçeşme Hamamı (cild 8,sayfa 4169)
Lâlelide
D
● 73 – Davudpaşa Hamamı
Haseki Caddesi
74 – Davudpaşaiskelesi Hamamı (cild 8,sayfa 4302)
Samatya,küçüklanga Caddesi
● 75 – Dere Hamamı (cild 8,sayfa 4472)
Kasımpaşa
● 76 – Dırağman Hamamı (cild 8,sayfa 4543)
Titab Hamamı
● 77 – Dolmabağçe Hamamı
İbrahimpaşa Hamamı
● 78 – Dökmeciler Hamamı (cild 9,sayfa 4717)
Sultansüleyman Hamamı
Süleymaniye
E
● 79 – Edirnakapusu Hamamı (cild 9,sayfa 4929)
Merdivenli Hamam, Mirhimahsultan Hamamı
- Elvan Hamamı ,No.30
● 80 -Erenköy Hamamı (cild 9,sayfa 5163)
Lazmehmedefendi Hamamı
Erenköy Hamam Sokağı
81 – Eski Hamam(cild 9,sayfa 5163)
Rumimehmedpaşa Hamamı
Üsküdar
● 82 – Eskialipaşa Hamamı(cild 10,sayfa
Hırkaişerif
- Eskivalde hamamı,No.205
● 83 – Eskiyeni Hamamı(Cild 10,sayfa 5304)
Eyyubsultan
84 – Eyyubsultan Türbe Hamamı(cild 10,sayfa 5463)
Camiikebir Hamamı,Fatihsultanmehmed Hamamı
F
- Fatihsultanmehmed Hamamı,No.84
-Fatihsultanmehmed Hamamı,No.129
● 85 – Fenerbağçesi Hamamı(cild 10,sayfa 5623)
-Feriköy Hamamı
● 86 – Fındıklı Hamamı(cild 10,sayfa 5752)
Mollaçelebi Hamamı
● 87 – Firuzağa Hamamı(cild 11,sayfa 5796)
Sormagir Hamamı
Tophâne-Beyoğlu
G
88 – Galatasarayı Hamamı(cild 11,sayfa 5924)
● 89 – Gazâlî Hamamı(Cild 11,sayfa )
Beşiktaşda
90 – Gazihasanpaşa Hamamı(cild ,sayfa )
Sivrikoz Hamamı
Kasımpaşada
91 – Gedikpaşa Hamamı(cild ,sayfa )
● 92 – Göksu Hamamı (cild ,sayfa )
Anadoluhisarı,Barurhâne Caddesi
● 93 – Gülbaşı Hamamı
Beyoğlu Dolapdere
H
● 94 – Hacıahmedpaşa Hamamı(cild ,sayfa )
Hacıpaşa Hamamı
Üsküdar,İhsaniye
95 – Hacıevhadüddin Hamamı(cild ,sayfa )
96 – Hacıkadın Hamamı(cild ,sayfa )
Unkapanı civarı
● 97 – Hacıkadın Hamamı(cild ,sayfa )
Samatya
- Hacıköçek Hamamı ,No:188
- Hacıpaşa Hamamı,No.94
● 98 – Halıcılar Ksşkü Hamamı
Lütfipaşa Hamamı,Saray Hamamı
Yenibağçede
● 99 – Hançerli Hamam
İvazefendi Hamamı
Eğrikapu-Ayvansaray
● 100 – Hasahır Hamamı
Soğukçeşmede
● 101 – Haseki Hamamı
Yenicami arkasında
- Hasekisultan Hamamı,No.24
● 102 – Hasköy Hamamı
● 103 – Havuzlu Hamam
Cibâli
● 104 – Havuzlu Hamam
Musalla Hamamı
Langada
● 105 – Haydar Hamamı
Fatih,Haydarda
● 106 – Hekimbaşı Hamamı
Kasımpaşada
- Hendekbaşı Hamamı,No.205
107 – Hocapaşa Hamamı
Sirkeci civarı
● 108 – Hocaüveys Hamamı
Mesihpaşada
109 – Horhor Hamamı
Aksaray civarı
- Husrevkâhya Hamamı ,No.168
● 110 – Irgad Hamamı
● 111 – İbrahimpaşa Hamamı
Silivrikapusunda
● 112 – İbrahimpaşa Hamamı
Saraçhânebaşında
- İbrahimpaşa Hamamı,No.5
- İbrahimpaşa Hamamı,No.77
● 113 – İmrahor Hamamı
Langa Hamamı,Cellâdçeşmesi hamamı
- İmam Hamamı,No.
● 114 – İmrudlu Hamam
Tepebaşı
● 115 – İnâdiye Hamamı
Mevlevihânekapusu
116 – İnâdiye Hamamı
Üsküdarda
● 117 – İncirköyü Hamamı
118 – İplikci Hamamı
Kasımpaşada
● 119 – İshakpaşa Hamamı
● 120 – İstavroz Hamamı
Abdullahağa Hamamı
Beylerbeyi
121 – İstinye Hamamı
- İvazefendi Hamamı,No.99
K
122 – Kadıköy Çarşı Hamamı
- Kadırga Hamamı,No.
123 – Kâğıdhâne Köyü Hamamı
● 124 Kandilli Hamamı
● 125 – Kanlıca Hamamı
● 126 – Kapuiçi Hamamı
Fatihsultanmehmed Hamamı,Yazıcı Hamamı
Tophâne
- Kaptanpaşa hamamı,No.68
● 127 – Karaağaç Hamamı
● 128 – Karaköy Hamamı
● 129 – Karaman Hamamı
Fatihde
130 – Kartal Hamamı
● 131 – Kartal Maltepesi Hamamı
● 132 – Kasâvet Hamamı
Aksaray
● 133 – Kasımçavuş Hamamı
Eyyub
134 – Kasımpaşa Hamamı
Büyük Hamam,Camiikebir Hamamı
135 – Kazlıçeşme Hamamı
● 136 – Kefeliköyü Hamamı
● 137 – Kerpiç Hamamı
Eyyub
138 – Kılıçalipaşa hamamı
Paşa Hamamı
Tophâne
139 – Kılıçalipaşa Hamamı
Beşiktaşda
140 – Kınalıada Hamamı
● 141 – Kırkık Hamamı
Eyyubda
- Kızlarağası Hamamı,No.1
● 142 – Kıztaşı Hamamı
Fatihde
143 – Kocamustafapaşa Hamamı
144 – Kolluk Hamamı
Küçük Hamam,Sultan Hamamı
Üsküdar
● 145 – Köçeoğlu Hamamı
Kadıköy
- Köprübaşı Hamamı,No.39
- Köşklü Hamam,No.149
● 146 – Kulaksız Hamamı
Kasımpaşada
● 147 – Kule Hamamı
Yedikulede
● 148 – Kumbaracılar Kışlası Hamamı
Halıcıoğlu
149 – Kumkapu Nişenca Hamamı
Köşklü Hamam
● 150 – Kurbağalı Hamam
Kurubalık Hamamı
Sultanahmed civarı
151 – Kuruçeşme Hamamı
● 152 – Kuşluk Hamamı
Fatihde
- Kuşluk Hamamı,No.211
- Kutucular Hamamı,No.194
153 – Küçük Hamam
Şehremini
- Küçük Hamam,No.58
- Küçük Hamam,No.144
- Küçükağa Hamamı,No.2
- Küçükayasofya Hamamı,No.55
154 – Küçükmustafapaşa Hamamı
Çınar Hamamı
● 155 – Küçükkovacılar Hamamı
Kırkçeşmede
156 – Küçükpazar Hamamı
L
- Langa Hamamı,No.113
- Lazmehmedefendi Hamamı,No.80
- Lonca Hamamı,No.18
- Lütfipaşa Hamamı,No.98
M
● 157 – Mâcuncu Hamamı
Topkapusunda Mâcuncu Caddesinde
● 158 – Mahkemealtı Hamamı
Fenerde
159 – Mahmudpaşa Hamamı
160 – Mehmedağa Hamamı
Çarşanbada
● 161 – Merdivenli Hamam
Mollagurânî Hamamı
Fincancılar Yokuşunda
- Merdivenli Hamam,No.79
- Merdivenli Hamam,No.207
- Mercan Hamamı,No.
162 – Merkezeendi Hamamı
163 – Mısırlıoğlu Hamamı
Kadıköyde
- Mihrimahsultan Hamamı,No.79
● 164 – Mirahur Hamamı
Üsküdarda
- Mollaçelebi Hamamı,No.86
- Mollagurânî Hamamı,No.161
- Muradpaşa Hamamı,No.13
● 165 – Muradreis Hamamı
Üsküdarda
- Musalla Hamamı,No.104
166 – Müftü Hamamı
Fatihde
N
● 167 – Nakkaşpaşa Hamamı
Yenibağçede
O,Ö
168 – Ortaköy Hamamı
Hüsrevkâhya Hamamı
● 169 Osmanpaşa hAmamı
Kasımpaşada
● 170 – Otakcılar Hamamı
171 – Örücüler Hamamı
Sırt Hamamı
Büyük Çarşı Örücülerkapusu
P
172 – Pangaltı Hamamı
● 173 – Paşabağçesi Hamamı
● 174 – Paşa Hamamı
Kasımpaşada Tabakhâne yanında
- Paşa Hamamı,No.138
174 – Piripaşa Hamamı
Hasköyde
● 175- Piyâlepaşa Hamamı
Kasımpaşada
R
176 – Rumelihisarı Hamamı
● 177 – Rumelikavağı Hamamı
- Rummehmedpaşa Hamamı,No.81
- Rüstempaşa Hamamı,No.194
S
● 178 – Safâ Hamamı
Topkapusu civarı
- Saraçhânebaşı Hamamı,No.112
● 179 – Salacak Hamamı
- Samatya Ağahamamı,No.7
● 180 – Sâmibey Hamamı
Üsküdar Nuhkuyusu
- Saray Hamamı,No.98
● 181 – Sarıgüzel Hamamı
182 – Sarıyer Hamamı
● 183 – Selâmialiefendi Hamamı
Selâmiye Hamamı
Üsküdar
Selâmiye Hamamı,No.183
184 – Selimiye Hamamı
Sultanselim Hamamı
Üsküdar
- Sırt Hamamı,No.171
- Sinanpaşa Hamamı,No.39
- Sivrikoz Hamamı,No.90
185 – Sofular Hamamı
- Sokollumehmedpaşa Hamamı,No.29
- Sormagir Hamamı,No.87
186 – Söğütlüçeşme Hamamı
● 187 – Sultan Hamamı
Edirnekapusu civarı
● 188 – Sultan Hamamı
Hacıköçek Hamamı
Sultanhamamında
- Sultanselim Hamamı,No.184
- Sultansüleyman Hamamı,No.78
- Sürahi Hamamı,No.71
● 189 – Sütlüce Hamamı
Ş
190 – Şengül Hamamı
Siğukçeşme civarı
● 191 – Şeyvefâ Hamamı
Vefâda
192 – Şifâ Hamamı
Sultanahmedde Nahilbendde
T
● 193 – Tabakhâne hamamı
Kasımpaşa
● 194 – Tahtakale Hamamı
Kutucular Hamamı,Rüstempaşa Hamamı
195 – Tahtaminâre Hamamı
Balat
● 196 – Tarabya Hamamı
● 197 – Tatavla Hamamı
198 – Tatlıkuyu Hamamı
İmam Hamamı
Bayazıd-Kumkapu arası
● 199 – Tatlısu Hamamı
Sirkecide
200 – Tekneciler Hamamı
● 201 – Tepebaşı Hamamı
● 202 – Tersâneardı Hamamı
● 203 – Tersâne Zındanı Hamamı
● 204 – Tevekkül Hamamı
Aksarayda
-Tiytab HamamıNo.76
● 205 – Toptaşı Hamamı
Eskivalde Hamamı,Atpazarı Hamamı
Ü
- Üsküdar Ağahamamı,No.8
- Üsküblü Hamamı,No.44
V
- Valdesultan Hamamı,No.61
● 206 – Vefâ Hamamı
Büyükkovacılar Hamamı
● 207 – Vezneciler Hamamı
Merdivenli Hamam
Y
- Yahyapaşa Hamamı ,No.122
● 208 – Yahyazâde Tekkesi Hamamı
Eyyub
● 209 – Yalı Hamamı
Langa
● 210 – Yalı Hamamı
Anvansaray
- Yalıköyü Hamamı,No.42
● 211 – Yamalı Hamam
Hendekbaşı Hamamı,Kuşluk Hamamı
Tophâne
- Yazıcı Hamamı,No.126
- Yedikule Hamamı,No.145
● 212 – Yeni Hamam
Beşiktaş
● 213 – Yeni Hamam
Rumelihisarı içinde
● 214 – Yeni Hamam
Fatih Yenihamam Caddesi
● 215 – Yeniköy Hamamı
- Yeşildireki Hamam,No.29
- Yeşildirekli Hamam,No.49
● 216 – Yıldız Hamamı
Bağçekapusunda
● 217 – Yoroskalesi Hamamı
218 – Yakacık Hamamı
Z
219 – Zincirlikuyu Hamamı
Yukardaki cedvelde İstanbulda 219 çarşı hamamının adı vardır ; tesbit edemediğimiz isimler de olabilir.137 hamam busatırların yazıldığı sırada mevcud değildir,ya tamamen yok olmuşlar,yahud hamam olarak işletilmemektedirler.
Çok daha kesin kaydetmek için,yukardaki cedvelin bir suretini 1968 de İstanbul Hamamcılar Cemiyeti başkanlığına gönderdik,bizi gereği gibi aydınlatmalarını recâ ettik,ayıplanacak bir ilgisizlikle karşılaşdık.Yukardaki cedvel,İstanbulun büyüklü küçüklü çarşa halamlarının gün günden ne kadar fecî bir şekilde yok olduklarını göstermektedir (B.:Hamam,İstanbulda Hamam Yıkımı Âfeti ).
Yukardaki cedveli tanzim etmek için kaynaklarımız şunlar olmuşdur :
1.Yıllar boyunca toplanmış gezi notlarımız .
2.“Tezkiretül Bünyan” da Mimar Sinan tarafından yapılan hamamlar cedvelinden İstanbul Hamamları,23 hamam ismi.
3.Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesinin İstanbula âid birinci cildinde adı geçen hamamlar,124 isim.
4.Hicrî 1147,milâdî 1734 yılında İstanbul Kadılığınca tanzim edilmiş bir hamam müstahdemleri sicil defterinde ,İstanbulun kara surları dışında,Eyyub,Halicin karşı yakası,Boğaziçinin iki yakası ile Üsküdardaki hamamlar,70 hamam adı.
5.Hicrî 1288,milâdî 1871 ramazanında,hamamların geceleyin de açık bulundurulması için ruhsatiye verilmesi münâsebeti ile Şehir Emânetince tanzim edilmiş hamam isimleri cedveli; bucedvelde 126 isim vardır,ve hamamlar üç sınıfa ayrılmışdır.Cedvel ilk defa olarak belediye mektubcu Osman Nuri Erginin “ Mecellei Umûri Belediye” isimli büyük eserinde neşredilmişdir.
6.“Hadîkatül Cevâmi” de,cami ve mescidlerin evkaafından veyâ civârında bulunması dolayısı ile,yahud bânîlerin hal tercemeleri arasında bâzı İstanbul Hamamlarının adı kaydedilmişdir ;101 hamam adı.
7.1883 tarihli İstanbul haritasında yerlerinde gösterilmiş hamamlar, 71 isim.
8.Turing Kulüb Belleteninde yayınlanmış İstanbul Hamamları cedveli,91 isim.
9.Şehir Emâneti Harita Şubesi müdürü Necib Beyin 1918 de basılmış İstanbul Rehberi'nin varaklar hâlindeki paftalarında gösterilmiş İstanbul Hamamları.Bâzı hamamlar isimleri ile kaydedilmiş,bâzıları da sâdece “Hamam” diye yazılmışdır.O rehberin elde edemediğimiz,bulamadığımız Üsküdar paftası hric,diger paftalarında 82 hamam gördük.Hiç gösterilmemiş hamamlar da bulunduğu âşikârdır.
10.Ahmed Rasim bey,“Şehir Mektubları” isimli eserinde bir makaalesinde,mizah yollu 45 hamam ismikaydetmişdir.
11.Rumî takvim ile 1336 ve milâdi 1920 de İstanbul Polis mektebi müdürü ve Terbiyei Meslekiye muallimi Mustafa Galib Beyin “Rehnümâyi Zâbıta” isimli eserinde 116 hamam ismi kaydedilmişdir.
12.Nişli Osman Bey 1304,milâdî 1887 yılında basılmış “Mecmuai Cevâmi” isimli eserine İstanbul içindeki hamamlar üzerine de bir cedvel koymuşdur,75 isim.
13.Üsküdarlı Bu ansiklopedide kalem arkadaşlığı yapmış Üsküdarlı Vâsım Hoca 1944 de Üsküdar Hamamları için bir cedvel vermişdir ,12 isim.
14.Bu ansiklopedide kalem arkadaşlığı yapmış “İstanbul Çeşmeleri” müellifi İbrahim Hilmi Tanışık 1947 de İstanbul,Galata ve Beyoğlu Hamamları için bir cedvel vermişdir ,163 isim.
Theme
Building
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H13B012
Theme
Building
Subject
Hamam, Hammam, Bathhouse, İstanbul Çarşı Hamamları, Istanbul Bazaar Hammams, Istanbul Bazaar Bathhouses, Eyüp Sultan, Galata, Üsküdar, Kadıköy, Boğaziçi, Bosphorus, Beyoğlu, Adalar, Yeşilköy, İstanbul Hamamcılar Cemiyeti, Istanbul Bath Attendants Association, Tezkiretü'l-Bünyan (Sai Mustafa Çelebi), Sinan (Mimar), Evliyâ Çelebi, Seyahatname, Book of travel, Hamam müstahdemleri sicil defteri, Register of bath staff, Haliç, Golden Horn, Osman Nuri Ergin, Mecelle-i Umûr-i Belediye, Hadikatü'l-Cevami' (Hüseyin Ayvansarayî), 1883 İstanbul Haritası, 1883 İstanbul Map, Turing Kulüb Belleteni, Turing Club Journal, Necib Bey Haritaları, Necib Bey Maps, Ahmed Rasim, Ahmet Rasim, Şehir Mektubları (Ahmed Rasim ), Mustafa Galib Bey, Rehnümâ-yı Zabıta (Mustafa Galib Bey), Nişli Osman Bey, Mecmua-i Cevâmi', Vâsıf Hiç, İstanbul Çeşmeleri, Istanbul Fountains, İbrahim Hilmi Tanışık
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hammam chapter of Istanbul Encyclopedia. 14 pages long alphabetical list including Çarşı Hammams of Istanbul, their page numbers in Istanbul Encyclopedia and sources used in the article are added.
Note
Typewriting on paper. Partial texts are glued to paper. Corrections and print notes are written with pen. Article number and page numbers are written.
See Also Note
Hamam (İstanbulda Hamam Yıkımı Âfeti)
Bibliography Note
İstanbul Ansiklopedisi; Hadîkatü'l-Cevâmi; Ahmed Rasim, “Şehir Mektubları”; Mustafa Galib, “Rehnümây-i Zâbıta”; Nişli Osman, “Mecmua-i Cevâmi”; İbrahim Hilmi Tanışık, "İstanbul Çeşmeleri"
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Building
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.