NALINCI DEDE, NALINCIDEDE TÜRBESİ – Nalıncı Dede, onaltıncı asır sonlarında yaşamış ilâhi cezbe sâhibi bir halveti şeyhidir, asıl adı Mehmed olub, bu ismin halk ağzındaki bir şekli ile Memi Dede diye anılmışdır ;“Memi” yi “Mimi” telâffuz edenler de vardır. Evliyâ Çelebi bu cezbeli şeyhin hayatı hakkında şu mâlûmâtı veriyor: “Nalıncı Memi Dede Bergamalıdır. Hayatında (bizim de semtimiz olan) Unkapanının iç yüzünde Azebler Camii Çarşısında bir dükkânda nalıncılık edermiş, evi de orada imiş; Süğlün Muslu Sultan Sarayına bitişik Haraccı Mescidinin karşısında bir kubbei âlîdir (B.: Haraccı Karamehmed Mescidi), dede sultan orada medfundur ki sağlığında da ibâdethâneleri imiş. Öldüğü gece Üçüncü Sultan Muradın rüyasına girib: – Cenazemi Fatih Sultan Mehmed Camiinde kılmaya hazırlan!.. Beni evimde defnet!.. Üzerime bir kubbe ve yanıma bir tekke ile bir çeşme yapdırt!.. dünyâdan elli sene su içdim!.. demiş. Hânesine götürüb defnetmişlerdir, üzerlerine bir kubbe ve civarına da bir çeşme inşâ edildi. Şu mısrâ Bursalı Cemânî Efendinin Nalıncı Dede ölümüne söylediği tarihdir : Gitdi Nâlinî Dede hayb meded Ukbâye Sene 1001 (M. 1592-1593) “Yaz kış nalın giyerlermiş. Gerçi meczub sıfat imiş, lâkin sözleri serâser rumuz ve sinesi mahzeni künuz (defineler mahzeni) imiş” (Seyahatnâme, cild I, say...

NALINCI DEDE, NALINCIDEDE TÜRBESİ – Nalıncı Dede, onaltıncı asır sonlarında yaşamış ilâhi cezbe sâhibi bir halveti şeyhidir, asıl adı Mehmed olub, bu ismin halk ağzındaki bir şekli ile Memi Dede diye anılmışdır ;“Memi” yi “Mimi” telâffuz edenler de vardır. Evliyâ Çelebi bu cezbeli şeyhin hayatı hakkında şu mâlûmâtı veriyor: “Nalıncı Memi Dede Bergamalıdır. Hayatında (bizim de semtimiz olan) Unkapanının iç yüzünde Azebler Camii Çarşısında bir dükkânda nalıncılık edermiş, evi de orada imiş; Süğlün Muslu Sultan Sarayına bitişik Haraccı Mescidinin karşısında bir kubbei âlîdir (B.: Haraccı Karamehmed Mescidi), dede sultan orada medfundur ki sağlığında da ibâdethâneleri imiş. Öldüğü gece Üçüncü Sultan Muradın rüyasına girib: – Cenazemi Fatih Sultan Mehmed Camiinde kılmaya hazırlan!.. Beni evimde defnet!.. Üzerime bir kubbe ve yanıma bir tekke ile bir çeşme yapdırt!.. dünyâdan elli sene su içdim!.. demiş. Hânesine götürüb defnetmişlerdir, üzerlerine bir kubbe ve civarına da bir çeşme inşâ edildi. Şu mısrâ Bursalı Cemânî Efendinin Nalıncı Dede ölümüne söylediği tarihdir : Gitdi Nâlinî Dede hayb meded Ukbâye Sene 1001 (M. 1592-1593) “Yaz kış nalın giyerlermiş. Gerçi meczub sıfat imiş, lâkin sözleri serâser rumuz ve sinesi mahzeni künuz (defineler mahzeni) imiş” (Seyahatnâme, cild I, sayfa 374). Yukardaki ölüm tarihi mısraında “gitdi” kelimesi, Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesinin matbû nüshasında iki “ye” harfi ile yazılmışdır, bu takdirde mısraın toplamı 1011 tutar ki Üçüncü Sultan Murad zamanına rastlamaz, Sultan Murad hicri 1003 de vefât etmişdir; “gitdi” de ki birinci “ye” harfi faladır, ye karşılığı 10 noksan ile 1001 tarihi tam olarak bulunur. Hadikatül Cevâmii matbu nüshasında da Nalıncı Memi Dedenin ölüm yılı rakam ile 1031 gösteriliyor ki fâhiş hatâdır. Hadikatül Cevâmi müellifi Ayvansaraylı Hüseyin Efendi “Haraccı Karamehmed Mescidi” maddesi içinde (Cild I, sayfa 99-100) Nalıncı Memi Dede için şunları yazıyor: “İntikaali dâri bekaa idüb namazı edâ olunmak üzere Fâtih Camiişerifine götürüldükde ehâlii İstanbulun ekserisi cenâzesinde hazır bulundu, hattâ Sultan Murad Hânı Sâlih dahi bizzat mûmâileyhin cenâze namazında bulunmuşlardır, ve hayatında sâkin olduğu mahale defnolundukdan sonra üzerine bir türbe ile ittisaline bir çeşme binâ olunmasını ve bir türbedar tâyin kılınmasını emir ve irâde buyurmuşlardır”. Yine Evliyâ Çelebi Nalıncı Memi Dedenin kerâmeti yolunda, onun nalıncı dükkânı dolayısı ile şu hâtıraları tesbit ediyor: “ Kendisinden sonra Abdi Çelebi postuna geçdi, ömründe eline bir defa dahi keser alup vurmamış iken üstad nalıncı oldu; bu Abdi Çelebi de meczub sıfat imişler. Hâsılı kelâm bu dükkân nalıncı dükkânından başka bir şey olmazdı. “Hikmeti Hüdâ Unkapanında Süğlün Muslu Sultan Sarayından bir yangın zuhur idüb o tarihde hakirin de hâne ve dükkânları beraber yanup harik ta Eski Odalarda (Şehzâde Camii karşısındaki Yeniçeri Kışlasında) karar kıldı. Bu Nalıncı Meme Dedenin dükkânının dört tarafındaki cümle dükkânlar yandığı halde tahtadan yapılmış bu dükkânın bir levhasına bile zarar etmemişdir. O zaman içinde nalıncılık yapan Nalıncı Hüseyin : – Benim dedem dükkânıdır !.. Beraber yanarım yine çıkmam!.. diyerek ateş içinde kalmışdı. Dükkândan dışarıya yongaları atarken esvabı ve sakalı göğünürdü. Yangın Unkapanından Vefâ Meydanına kadar uzandığı halde bu dükkân meydânı muhabbetde ayak direyip cümle halk temaşasına gelirlerdi. Nalıncı Hüseyin Çelebi ise güya yangın görmüyormuş gibi dükkânda oturub nalın işlerdi: – Bu dükkân dedemin postu döşendiği bir dükkândır!.. derdi. “Yangından sonra dükkânlar XXXXX Köpeli nâmındaki attar yahudi mütevellisine bir kaç akçe ziyâde vererek bu dükkândan Nalıncı Hüseyini çıkartdı, ama yahudi dükkâna girib kepenkleri açarken kepengi zabt edemeyip başının üstüne düşerek hurdahâş olmuşdur. Bir vezir ağası ve Hacı Sübaşı gelüb keşf ile lâşei yahûdiyi o dükkânçei mübârekden kaldırıp yine dükkânın Nalıncı Hüseyin Çelebiye verdiler. Bu Hüseyin Çelebi budala meşreb, halim bir adam olup Nalıncı Memi Dedenin türbedarı idi. Bu hakirin semtinde olmakla her bir hâline vâkıfım”. Üçüncü Sultan Murad Nalıncı Memi Dedenin bir tekke yaptırması için olan vasiyetini de tutmuş, Memi Dedenin türbe hâline konulan evinden beş ev ötede bir nakşî dergâhı inşâ ettirmişdir (B.: Seyyid Ahmed ül Buhârî Tekkesi). Nalıncı Dede Türbesi İstanbul Ansiklopedi adına 1948 yılında ziyâret edilmiş ve aşağıdaki notlar tesbit edilmişdir: Türbe basit bir tâmir görmüş ve lâtin asıllı türk harfleri de şu levha konmuşdu: “Tâmiri 1946. Erzurumlu Kadakcı B. Hakkı Tarafından T. Yapıldı”. İç pencereye de aynı harflerde zemini yeşil boyalı şu levha konmuşdu: “Nalıncı Mehmed Mimi Dede”. Türbe kapalı idi, içine girilemedi. Penceresinden görüldü; tahta sanduka, herhalde 1946 daki tâmirinde, yeşile boyanmış, baş tarafında yeşil dülbendli ve derviş tacı bulunuyordu. Yere bir kilim serilmiş, bir süpürge ile bir rahle konmumş idi. Sandukanın pencere tarafına gelen ayak uzunca arab asıllı türk harfleri ile su levha bulunuyordu: “Hüvelbâki. Nâlinî Mehmet Mimi dede hazretlerinin rûhi şerifine el fâtiha”.