Encyclopedia
BEYLERBEYİ CİNÂYETİ
Hicrî 1299 (M. 1882) de tüyler ürpertici bir aile fâciası, eşine rastlanmaz cinâyetlerindendir. Beylerbeyinde İstavrozda büyük bağçeli bir evde Sıvacı Osman Ağa isminde iri yarı, pençeli bir adam, Cemile ismindeki karısı ve yedi çocuğu ile otururdu. Ço...
Encyclopedia
BİLÂL (Bahriye Sibyan Mıkızalı)
Rûmî 1310 ile 1315 arasında melek simâ güzelliği ve ayrıca sesinin de son derecede halâveti ile Tersâne muhitinde büyük şöhret kazanmış bir mürâhik delikanlı idi. İnce uzun boylu, taşıdığı bahriyeli forması icâbı bıçkın meşreb olub, tulumbacılığı da ga...
Encyclopedia
BİLÂL (Yorgancı)
1890 ile 1895 arasında Beşiktaşda Has Fırın yanında güzelliği ile meşhur bir yorgancı kalfası idi, o devrin kendi boyundan bütün gençleri gibi tulumbacılık âleminde de şan vermişdi. Karadeniz yalısı uşağı bir bıçkın olub Tophâne kâtiblerinden Üsküdarlı...
Encyclopedia
BULGURLU KÖY GÜREŞLERİ
Yakın geçmişe kadar İstanbulun en güzel, parlak köy güreşleri Bulgurluda yapılırdı; Bulgurlu kendi köylüsünden de hatırı sayılır pehlivanlar yetiştirir, çıkarırdı.
Güreş yeri, Kısıklı ile Bulgurlu arasında Subhipaşa korusu karşısında, Bamya Tarlası de...
Encyclopedia
BÜLBÜLDERELİLER (Üsküdar)
Eski tulumbacılık âleminde Üsküdar yangın tulumbası sandığı ve takımlarından biri; kâh kapanır, kâh açılır, hemen sâdece bu mahallenin bekcisi gibi bir sandıkdı. Reisleri beygirci arab Pançik Mehmed idi; sandık uşaklarını besleyemeyüb kapandığı zamanla...
Encyclopedia
BENLİ RUM
Galatada Necatibey Caddesinde büyük maliye binâlarından Tophâne tarafındakinin yerinde bulunan büyük gedikli selâtkin meyhânede (rumlar arasında Lavirentos adı ile meşhur haşarat yatağı büyük gemici meyhânesi). 1900-1905 arasında bıçkınlar, külhânler a...
Encyclopedia
BESİM (Yorgancı Ölü)
1887 ile 1885 arasında Üsküdarda yorgancı esnafından onsekiz ondokuz yaşlarında son derecede dilber, şehbaz ve şehlevend, akran ve emsâli arasında edeb ve terbiyesi ile mümtâz bir delikanlı idi; Üsküdar sandıklarından birinde tulumbacılığı da vardı; ar...
Encyclopedia
BULGURLUDA ARAB BACILARIN BAHAR BAYRAMI
Esir ticâreti denilen vahşetin kurbanları olup sabî çağlarında Afrikanın bir köşesinden kaldırılıp İstanbul’a getirilmiş ve zamanımızda nesilleri tükenmek üzere olan siyâhî (zenci ve habeşî) bacıların kadim an’anelerinden idi, mayıs ayında bir gün Kâğı...
Encyclopedia
BEKİR (Bonmarşe)
Aslen Vidinli olub hicrî 1293 (M. 1876) bozgunu muhâcirleri arasında Üsküdara gelmiş, Semerciler içinde Yemişci Hanında bir odada oturur, sağ dizi kırık bir meczub idi; 1887 - 1888 arasında tahminen 65 - 70 yaşlarında idi; iki kulplu büyük bir çamaşır ...
Encyclopedia
BEKİR (Aynacı)
İkinci Abdulhamid devrinde Üsküdarın namlı kabadayı ve tütün kaçakçılarından; Doğancılar semtindendi, gaayetle cesur, hârikulâde müdebbir, günde en çok kırk elli kelime konuşur bir adamdı; kaçakçı olarak ömrü boyunca kolculara belki bir cıgaralık tütün...
Encyclopedia
BEKTAŞ (Çulha)
Çulha esnafından güzelliği ile meşhur bir delikanlı olub hırsızlığı yüzünden kovduğu Hakkı adındaki çırağı tarafından hicrî 1261 yılı şaban ayında (ağustos 1845) bir akşam kına gecesine giderken arkasından kahbece vurulub öldürülmüş ve anası ağzından a...
Encyclopedia
BEKTAŞ (Debreli Senktraş)
Şâiri mechulümüz bir manzume ile güzelliği övülmüş Beşiktaşda İskele yahud Köprü Hamamı denilen (ve 1958-1959 arasında Menderesin keyfî emriyle yıkılan sanat şâheseri) hamamın yanında bir taşçı dükkânında işleyen arnavud bir taşcı civandır; bu manzume ...
Encyclopedia
BEŞİKTAŞDA BOSTAN VAKASI
İkinci Abdülhamid devrinde, Beşiktaşda Vişnezâdede oturan kenarın yosması Benli Hürmüz adında çok güzel bir kız yüzünden, bu kıza gönül vermiş fakat kızdan yüz bulamamış esnaf ve ayak takımından on delikanlının birleşerek kızın kendisine yavuklu seçdiğ...
Encyclopedia
BOŞNAK AĞA
Üsküdar’ın halk şöhretlerindendir, zengin bir bağçıvandı, 1885 - 1890 arasında hâfızası yerinde, vücûdu zinde seksenlik bir pîr idi, uzun boylu, gür beyaz kaşlarının altında kara gözlerinin ışığı hâlâ yerinde, yürürken asâ kullanmaz, kendisini bildi bi...
Encyclopedia
CELİL (Magribli Düldül)
1870ile 1880 arasında İstanbul’a gelmiş Magribli Hacı Sâlih adında bir canbazın yamağı ve yine Magribli bir delikanlıdır; hem ip üstündeki hünerli oyunları, hem de aşırı derecede güzelliği ile İstanbul külhânileri ile nâzenin hanımları arasında büyük b...
Encyclopedia
CİBÂLİ ÇALGILI TULUMBACI KAHVEHÂNESİ
İkinci Abdülhamid devrinin namlı tulumbacı kahvehânelerinden biri idi; ramazanlarda çalgılı kahve olurdu (B.: Çalgılı kahveler); 1314 de (1896 - 1897) benim Tersâne Haddehânesinde bulunduğum sıralarda, Cibâlide oturur bahriyeli arkadaşlarımızın teşriki...
Encyclopedia
CİHANYANDI
1885 ile 1990 arasında Yüksekkaldırımdaki evlerin birinde sermâye namlı bir fâhişe, adı dillerde dolaşdığı zaman yirmi beş yaşlarında bir kadındı, “Macar kadanası” dedikleri boydan iri yarı, penbe beyaz tenli, beyaza yakın açık sarı saçlı, mavi gözlü b...
Encyclopedia
ÇALGILI KAHVEHÂNELER
Eski yangın tulumbacılığı âleminde, çok önemli hatıra bırakmış, tulumbacılık edebiyâtının gelişmesinde, yazılmasında, tulumbacılar arasında mâni, semâî, koşma, destan söyleme, okuma yolunda pek çok büyük şöhretleri yetiştirmiş olan çalgılı kahveler dâi...
Encyclopedia
CÂFER (Helvacı)
Mısır Çarşısının Ketenciler Kapusu karşısındaki helvacı dükkânında güzelliği dillere destan olmuş bekâr uşağı bir helvacı çırağıdır ki bu gencin şânında bir manzûme kaleme almış olan Âşık İskender’in kaydından geçen asrın ortalarında yaşadığı anlaşılıy...
Encyclopedia
CEMİL (Toygarlı Bıçkın)
1885 ile 1890 arasında Üsküdarın güzelliği ile meşhur bir berber civanı; devrin ricâlinden birinin arabacısının oğlu idi, ibtidâî mektebini bitirmiş, efendi himâyesi ile bahriye mektebine yerleştirilmiş, fakat güzel oğlan o ocakda haylâzlık ve bıçkınlı...
Encyclopedia
CEMİL (Tersâneli Ahmed)
1880 de yirmi bir yaşlarında ve şehbâzâne, levendâne güzelliği ile meşhur bir bahriye neferidir ki, ayni zamanda içkili bir batakhâne olan Avrupa Tiyatrosunda meşhur kantocu Peruz’un dostu idi; o devrin “Galta Canavarı” denilmeye lâyık azılı şerirlerin...
Encyclopedia
CEMİL BEY (Mızıkalı)
İkinci Sultan Abdülhamid devri sonlarında Üsküdarın namlı kabadayılarından; Solaksinan Mahallesindendi; Mâbeyini Hümâyun Mızıkasından kalıplı kiyâfetli, elli ayaklı, bilekli yürekli; kalb kırmakdan çekinir, büyükle büyük, küçükle küçük geçinir, gaayet ...
Encyclopedia
CEMİL (Verem)
1880 ile 1918 arasında Üsküdarın namlı olta balıkcılarından ve tulumbacılarından; çocukluğundanberi türlü mihnet ve sıkıntı çekmiş, zaman zaman ağzından kan boşanıp “bu sefer öldü...” denilmiş, bir deri bir kemik, yürür konuşur iskelet hâlinde bir adam...
Encyclopedia
CERRAHKIZI
1860 ile 1870 arasında Galatada bir frenk cerrâhın yanında çalışır dilber bir râhibe; namlı bir tulumbacı, vurucu kurucı kabadayı olup efendizâdesi Nedim Beyi öldürdükden sonra îdama bedel müebbed kalebendliğe mahkûm olarak Sinob zındanında cezâsını çe...