“Batı Türkçesinden isim, içinde bir âilenin oturup yaşadığı yer, mesken, hâne, beyt, dâr” (Türk lûgatı). Dilimizde bu isimle pek çok darbı mesel ve İstanbul ağzında deyimler vardır; günlük ülfet ve sohbette yeri geldiğinde hemen hatırlanır, kullanılır:...

Her halde çok dikkate değer bir hayat hikâyesi olan İstanbullu bir kadın, asıl adı Emine Döndü’dür; aşağıdaki satırları Hürriyet gazetesinden alıyoruz: “1917 de Türk müslüman bir ailenin kızı olarak İstanbulda doğdu; Üsküdar Amerikan Kız Kolejende okud...

Hadikatül Cevami şu malûmatı veriyor: “Kiliseden munkalibdir; mescid olarak vakfını yapan ceyşi fetihden Eşyeyh Derviş Mırzâ Baba ibni Ömerül Buhârîdir, vakfiyesi 886 (Milâdî 1481) de tescil edilmişdir. Mütevelliliğini evlâdiyet üzerine zapteden imamla...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Samatya caddesi ile Kocamustafapaşa caddesi arasında uzun bir sokakdır, bir kısmı Kasabilyas ve Sancakdar Hayreddin mahallesi arasında sınır teşkil eder, bir kısmı da Davudpaşa Mahallesinin içinden geçer; Yonga Sokağı...

İstanbulun hemen bütün semtleri gibi şehri mahveden büyük ateş âfetlerinde Etyemez de birkaç defa tamamen yanmış, kül olmuş. Tarih kaynaklarımız da bir yangın da semtin kendi içinden çıkmış olarak görülür; mâlî takvim ile 1329 da (1913 - 1914) bu semtt...

Samatyada Davutpaşa İskelesi civârında, Sancakdar Hayreddin ve Kasap İlyas Mahalleleri arasında bir sınır sokak olan Etyemez Tekkesi Sokağında âyin günü perşembe olan bir Saadî tekkesi idi; halk arasında “Kara Bıçak Veli Tekkesi” adı ile de anılırdı; 1...

“Bayazıdı Cedid Mescidi” adı ile de anılır; Samatyada Samatya Caddesi üzeirnde, bu caddenin Muhzirağa Sokağı ile olan kavuşağındadır. Mescidi Bayazıd adı ile kaydeden Hadikakül Cevâmi şu malûmatı veriyor: “Dâvudpaşa kurbindedir; bânisi Sultan Bayazıd H...

İstanbulun eski meşhur mekteplerinden biriydi; Etyemez Tekkesi yakınında olup bâniyesine nisbetle Kamerhâtun Mektebi de denilirdi; mektebin duvarında bir taş üzerinde şu kitâbe var idi: “Bu mektebi merhûme Kamer Hâtun yaptırmış idi, zaman geçerek harab...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Samatyada Kasabilyas Mahallesi yollarından; demiryolu boyu ile Sultanpınarı Sokağı arasında uzanır bir dirsekli ve üzerinde bir çıkmaz sokak görülen bir sokakdır (1934 B.Ş.R. Pafta 11/54). Yerine gidilip bu satırların...

İkinci meşrûtiyetin ilânının tezine kurulmuş ilk gençlik - spor kulüblerinden biridir. Meşrutiyet şenlikleri arasında bu kulübü kuran gencler de o devrin atlet kiyâfetleri ile türlü spor hareketleri yapmışlar, şehiremâneti (İstanbul Belediyesi) memurla...

Samatyada semt adı; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Kasabilyas ve Sancakdarhayreddin mahalleleri içindedir. Bu ismin bir şahıs lâkabından kalmış olması muhtemeldir, fakat daha kuvvetli bir ihtimal ile XV. Ve XVI. yüzyıllarda bu semtin fakir halk tar...

Hadikatül Cevâmi şu malûmatı veriyor: “Aslında bânisi Kanunî Sultan Süleymandır. Beş vakitten yalnız akşam ve sabah namazları kılınırdı ve yılda bir defa, yeniçerilere çuha tevzî edildiği gün öğle namazı da edâ olunurdu; (bir yangında, belki hicrî 1070...

İstanbulun fethinden önce mevcud olduğu ve fetihten az bir müddet sonra tekrar açıldığı söylenen Fenerdeki Rum Mektebi kebîrinde XVI. Yüzyılda muallimlik ve müdürlük yapmış bir zât; hayatı hakkında başka bilgi edinilemedi. Bibl.: O. N. Ergin, Maarif Ta...

Aksarayda “Yeni Odalar” diye anılagelmiş büyük yeniçeri kışlasının önündeki meydan; yeniçeri ortalarının (taburlarının) günlük et istihkakı her sabah bu meydanda dağıtıldığı için meydan bu adı almış idi; 1826 da Yeniçeri Asker Ocağı ve Yeniçeri kışlala...

Etiler mahallesi yollarından; Nisbetiye Caddesi ile Seher yıldızı sokağı arasında bir dirsekli sokakdır; Âhular Sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir; Alptekin Sokağı ile de kavuşağı vardır. Bir araba geçecek genişlikde beton - asfalt bir yoldur. Al...

Otuzbeş yıla yakın bir zamandanberi mâden, enerji ve bankacılık sâhalarında memleketimize çok büyük hizmetlerde bulunan Etibank’ın İstanbul Vilâyetindeki tesislerini bu büyük şehir kütüğüne lâyık olduğu ölçüde kaydetmek isterdik. 1965 yılında bankanın ...

Beşiktaş İlçesinin Arnavudköyü bucağına bağlı yeni kurulmuş bir mahalle; Nisbetiye Caddesi üzerinde kurulmuşdur, bu cadde Zincirlikuyundan başlayarak Rumelihisarında Amerikan Kolejine ve Rumeli Hisarının üst kısmına kadar uzanır. Ortakları Etibank mens...

Habeşistan İmparatorluğu donanmasına mensub okul gemisi olup Habeşistan hizmetinde Fransız deniz binbaşısı J. Chatella’nın kumandasında 2 eylül 1965 tarihinde 27 subay, 37 subay adayı öğrenci, 36 astsubay ve 150 deniz eri ile İstanbul Limanına gelmişdi...

Şişlinin yollarından, Halaskârgazi Caddesi ile isimsiz bir sokak arasında uzanır: Samanyolu Sokağı ve Operatör Râif Sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 18/160). Halâskârgazi Caddesi tarafından gelindiğine göre i...

Yunanistanın istiklâli yolunda kurulmuş ve çalışmış ve Mora ihtilâlini çıkarmış Eterya Rum İstiklâl Komitası mensupları rumca, türkce ve sâir yabancı dillerle yazılmış mektublarda bir şifre (düzme lûgat) kullanmışlardı. Faaliyet merkezlerinden biri de ...

Seçkin gazetecilerden bu satırların yazıldığı sırada (1966) Cumhuriyet Gazetesinin istihbarat şefi idi; 1921 de İstanbulda doğmuşdur, istihkâm kaymakamı Şükrü Bey ile Nadide Hanımın oğludur, babasını 1926 da beş yaşında iken kaybetmiş, anası tarafından...

Eski muâşeret âdâbımızda tâzim yerinde, el öpme derecesine yükselmemiş olanlar tarafından etek öpülürdü; M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde halk ağzı deyim olarak aldığı bir maddede: “Eskiden köle ve cariyelerle icti...

Yeniçeri kışlaları hayatının bir cümbüşlü curcunalı sahnesi de her sabah kışla önündeki meydanda ortalara et dağıtılması idi, meydan da bu münasebetle “Et Meydanı” adını almıştı. Ocağa sığır eti verilirdi; sığırlar Yedikule dışındaki salhanede kesilird...