“Ondokuzuncu asır başlarında tanınmış şâir ve âlim; 1788 de İstanbulda doğdu, Divan-ı Hümayunda, Darbhânede kâtiblik, Rumelinde kaymakamlık yapdı; memuriyetten ayrıldıkdan sonra İstanbulda Karagümrükteki evinde hususî farsca dersleri vermekle meşgul ol...

Çağdaş Türk basınının büyük kıymet ve şöhretlerinden; ressam, illüstratör ve dekoratör; mecmualarda, günlük gazetelerde ve kitab yayınlarında çok büyük emeği geçmiş bir sanatkâr. 1899 da İstanbulda doğdu, ünlü aktör Ahmed Fehim Efendinin oğludur (B.: A...

“Onyedinci asrın ilk yarısında yaşamış üstad şâirlerden; aynı mahlâsı almış ve iki asır sonra yaşamış Süleyman Fehim Efendiden ayırd etmek için Fehimi Kadim diye anılır. İstanbulda doğdu, paşaların kâtipliklerinde bulundu, Mısır Vâlisi olan Eyyub Paşa ...

Geçen asrın ikinci yarısında yaşamış değerli bir farsca muallimi; aslının nereli olduğu bilinmiyor, gençliğinde devrin seçkin aydınlarından İsmail Ferruh Efendinin yanına uşak olarak, âlim efendisinden feyz almak için en ağır hizmetlere tahammül etmişd...

“Şahsî menfaatlerini ve canını bile esirgemeyen, bir hayır işi uğrunda her fedakârlığı göze alan; hamiyetli, serdengeçdi” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî). Zamanımızda İstanbulun günlük hayatında tamamen aksi anlamda kullanılmaktadır: kendilerini besley...

Şehremini Nâhiyesinin Fatmasultan Mahallesi yollarından, Topkapu Caddesi ile Karatay Sokağı arasındadır. Bayazıdağa Fırın Sokağı ve Bayazıdağa Mektebi Sokağı ile kavuşakları vardır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 10/84). Cadde tarafından gelindiğin...

Şehremini nâhiyesinin Nevbahar Mahallesi yollarından; Hatibnâci Sokağı ile Münifpaşa Sokağı arasındadır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 10/74). İki araba geçecek genişlikde, paket taşı döşeli, iki yanı dar yaya kaldırımlı bir aralık sokakdır, üzeri...

“Onaltıncı asrın ikinci yarısında yaşamış kalem ve kılıç sâhiblerinden, Enderunu Hümâyunda Kiler Koğuşundan yetişmiş, o koğuşun kâtibliğinde bulunmuş, Üçüncü Sultan Mehmedin maiyetinde Eğri Seferine gitmiş, bir Türk zaferi ile sona eren meşhur meydan m...

Geçen asır sonları ile asrımızın başında çok meşhur bir fotoğrafcı; ermeni asıllı olup asıl adı Bogos Tarkulyandır, imzasını “Pol Tarkul” diye frenkleştirip atardı; Karakaş Birâderler Fotografhanesinde çıraklıkdan yetişmiş, sonra “Febüs (Phebus) Fotogr...

Onsekizinci Yüzyıl başlarında İstanbula gelmiş Afganlı bir seyyah derviş, şâir; aşağıdaki satırları bir fevâid mecmuasından alıyoruz: “Afganî Derviş Fedâ ki gülgoncei bağı mehâhet âhûyi hüsnü behcet dilberi ruh efzâ Pâlhenk (Farsca ip, kayış, dizgin, k...

Galatanın Ömer Avni Mahallesinde Mollabayırı Sokağı ile Sarayarkası Sokağı arasında uzanır Rizabey Sokağındadır.

Onaltıncı asır hattatlarından; sülüs ve nesih yazıyı asrın ünlü sanatkârlarından Şeyh Hamdullahın dâmadı Şükrullah Halîfeden öğrenmişdi; Şeyh Hamdullahın yazısını o derece dikkatle taklid ederek yazardı ki Şeyhin yazısı zannedilirdi. Müstakîmzâde Süley...

Onyedinci asır hattatlarından; Fazlı Efendi diye anılırdı; Enderunda Kiler koğuşundan yetişmiş, sülüs ve nesih yazıyı sarayda iken saray yazı hocası Belgradlı Mehmed Efendiden öğrenmişdi. Saraydan çıkdıkdan sonra Sultanahmed Camiinde hatiblik yapdı. Ye...

Onaltıncı Yüzyılda yaşamış ve güzelliği ile şöhret kazanmış bir delikanlı, asrın kalender şâirlerinden Ulvî Çelebinin Şehrengizinde şu beyitlerle övülmüşdür ki güzel gencin bir medresede tahsilde bulunan bir softa olduğu anlaşılıyor: Birine dahi Fazli...

Hicrî 1244 (M. 1828 - 1829) yılında Giresun çekek yerinde inşâ edilmişdir, Aktaro adında bir gemi mimarı tarafından yapılmışdı; 130 metre boyunda, 34 metre eninde 48 toplu bir harb gemisi olub Kavaklı Ahmed Bey kaptanın idâresinde Sinop baskını muhâreb...

XV. Yüzyıl sonlarında İstanbulda yaşamış bir ressam; yalnız adına rastlandı. Bibl.: O. N. Ergin, Maarif Tarihi, I

Onaltıncı asır vezirlerinden Kara Fazli Paşanın sarayı, Binbirdirekte idi; meşhur Tayyarzâde Hikâyesinde bu sarayın bir batakhane olarak işletildiği anlatılır (B.: Mehmed Ağa, Tayyarzâde); 1660 Ayazmakapusu Yangınında yanmışdır (B.: Ayazma Kapusu Yangı...

Hadikatül Cevâmide şu malûmat verilmektedir: “Bânisi Fatih Sultan Mehmedin şatırı Uzun Şücâ’dır, Ayasofya Camiinde minber karşısındaki duvarda olan mâruf pençe nişanı bu Uzun Şücâ’ındır; kabri mescidinin mihrabı önündedir. Bundan mâda iki mescidi daha ...

Kadıköyünde Moda semti yollarından; her iki başı da Moda Burnu etrafında bir çenber çevirmiş olan Devriye Sokağı üzerindedir; Beşbıyık ve Şükran sokakları ile dört yol ağızları yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 29/Moda). Devriye Sokağ...

Geçen asır sonları ile asrımız başında tanınmış bir gazeteci, verimli bir yazar; 1863 de Selânikde doğdu, oranın ileri gelenlerinden Abdürrahman Nazif Beyin oğludur; Selânik idâdisini bitirdikden sonra hukuk mektebine girdi, bir ara Selânikde avukatlık...

Onaltıncı asır şâirlerinden; gaayetle esmer olduğu için “Kara Fazli”, saraç olan babasına nisbetle “Saraçoğlu” lâkabları ile anılırdı; İstanbulda doğmuşdur, asıl adı Mehmed Alidir, “Fazli” şiirlerinde kullandığı mahlasıdır, gençliğinde asrın ünlü şâiri...

Onyedinci asır vezirlerinden; aslı Bosnalıdır, Enderundan yetişmişdir, gençliğinde aşırı derece güzelliği ile meşhurdu, Dördüncü Sultan Muradın iltifâtına nâil olmuş, pâdişah emriyle Has Oda ağaları arasına alınmış, Sultan İbrahim devrinde saraydan çık...

Onaltıncı asrın ikinci yarısında yaşamış ve siyasî hayatı sönük geçmiş bir vezir; İstanbulda Binbirdirekdeki sarayı, devrinde vezir saraylarının en muhteşemi idi; adını tesbit edemediğimiz bir sultanla evlenmişdi; XVIII. yüzyıl başlarında yazılmış meşh...

Tiflis, Viyana ve Cenevrede konsolosluklarda bulunmuş bir hariciyeci; aşırı derecede zengin bir âilenin evlâdı olarak 1875 - 1878 arasında İstanbulda doğdu; son Osmanlı Âyan Meclisi âzâsından Topcu feriki Ali Rizâ Paşanın oğludur, bu muhterem zât meşum...