Bir takım ruh hastalarının elinden çıkmış yazılar ve resimlerdir (Bundan önceki maddeye bakınız); bunların müstehcen ve çirkin duvar yazı ve resimlerinden ayrıldıkları nokta, ayak yolları duvarları yerine tercihan sokak duvarlarına yazılar oluşudur. Gi...

Öğretmen, Edebiyatcı; Kadıköy Kolejinin kurucularından; 1905 de İstanbulda doğdu, babasının adı Mustafa annesinin adı Hâcerdir. Gelenbevî Sultanisinin ilk kısmında (1917), İstanbul Muallim Mektebi orta kısmında (1922), İstanbul Muallim Mektebinde (1926...

Umumî yerlerde, bu arada bilhassa cami ve mescid avlularında, okullarda kışlalarda, vapur ve tren gibi nakil vâsıtalarında bulunan umumî ayak yollarında ihtibas edilmiş cinsî arzû ve hırsların tepkisi altında dünyânın her tarafında müstehcen yazılar ya...

İstanbulda halka hitab ederek duvara ilk yapıştırılan kâğıd, 1808 de diktatör sadırazam Alemdar Mustafa Paşa aleyhinde el ile yazılmış ve Bâbıâlînin avlu duvarının sokak yüzüne yapıştırılmış bir yafta olmuşdur (B. : Alemdar Paşa Vak’ası, cild 2, sayfa ...

Haydarpaşayı Üsküdara bağlayan ana cadde üzerinde bir mevkiin adı, 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Tıbbiye Caddesi ile Nuh kuyusu ve Kavak İskelesi Caddelerinin ve Selimiye kışlası Sokağının bir beşyol ağzı yaparak kesişdikleri nokta ve burada bulun...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Ortaköyün sokaklarından; Köyün dere boyunun doğusunda kalan kısmının kenarında, Gürcü kızı Sokağı ile Şâir Necati Sokağı arasında bir aralık sokakdır (1934 B. Ş. R. Pafta 20/192). Yerine gidilip şu satırların yazıldığ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Taksimde Bülbül Mahallesi ile Kocatepe Mahallesi arasında sınır yoldur; Farabi Sokağı ile Yenikafa Sokağı arasında uzanır; Âşıklar Sokağı ve Taksim Çeşmesi Sokağı ile dört yol ağızları yaparak kesişir, Küçük Duvarcı S...

Kalender meşreb şâirler tarafından “Şehrengiz” adı verilen manzum risâlelerle medhedilen esnaf güzelleri arasında duvarcı civanlarına da rastlanır; şehrengiz yollu yazılmış “Hûbannâmei Nevedâ” isimli manzum mecmuada duvarcı civanı şu beyitlerle övülmüş...

Kendi çizdiği plâna göre kendi eliyle yapdığı 13,5 kilo ağırlığında bir feza roketini gereken izni aldıktan sonra 20 eylül 1962 de Umrâniye sırtlarından fezâya atarak 10 bin metreye kadar yükseltmeye muvaffak olan bir ermeni kuyumcu; 1937 de çok fakir ...

Haneberduş serserîler argosunda duvar delerek iş gören hırsız anlamında kullanılır, zâbıta lugatçesine de geçmişdir ve o yolda çalışan hırsızlara da lakab olmuşdur : Duvarcı Ali, Duvarcı Mehmed gibi. F. Devellioğlu Türk Argosu” isimli güzel eserinde “d...

“Gerek binânın bir tarafının teşkil etmek ve gerek bir yeri çevirmek, bölmek için taşdan, tuğladan veya kerpiçden sed, hâil. Duvar isminin aslı farsca “dîvar” dır, (arab asıllı Türk harfleri ile divar yazılır, duvar okunurdu); Duvarcı, duvarı ve kâgir ...

“Gelinin veya yeni doğmuş çocuğun başına takılıp yüzünü örten ve telli süslü örtü” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsu Türki). Eski gelin duvakları gelin telleri ile berâber başın üstünden diz kapakları altına kadar inerdi. Şehirlerde ve kasabalarda beyaz tülden...

Herhangi bir sebeble kocasından pek genç yaşda dul kalmış kadın anlamında halk ağzı deyim; Ahmed Midhat Efendi “Emanetçi Sıdkı” isimli uzun hikâyesinde bu deyimi şu cümle içinde kullanmışdır: “...Evet, evet, Emânetci Sıdkı Efendi evlendi; fakat isterse...

Halk ağzı deyim, “Kabahatli, suçlu durumda konuşamamak, haklı ittihamlar karşısında susmak; aşırı hayranlık ve âşıklık hâlinde dili tutulup konuşamamak” karşılğında kullanılır; misâller: — Polislik gösteriş, kalıp değil, yürek ister.. işte bizim komise...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Beşiktaşda Abbasağa Mahallesi sokaklarından; Kalas sokağı ile Kasab Kâmil Sokağı arasında bir aralık sokakdır (1934 B. Ş. R. Pafta 20/175) yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (Kasım...

Geçen asrın sonlarınada Üsküdarın meşhur kahvehânelerinden biridir; Toptaşı Caddesinin alt başında esnaf ve ayak takımı uğrağı bir yerdi; kalem sâhiblerinin kalender meşreb olanları lâübâli sohbet ve ülfet fırsatları elde etmek için uğrardı; hayli hoş ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Galatanın Ömeravni Mahallesinde Beytülmalci Sokağı üzerinde bir çıkmaz sokakdır; yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (1967).

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Fatih Kazâsının Şehremini Nâhiyesinin Melekhâtun Mahallesi sokaklarından; Melekhâtun Camii Sokağı ile Bıçkı Sokağı arasında uzanır; Sezâî Hasan ve Başbakkal sokakları ile kavuşakları vardır (1934 B.Ş.R. Pafta 10/71). ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Beşiktaşda Abbasağa Mahallesinde Abbasağa Kuyu Sokağı ile Kalas Sokağı arasında bir aralık sokakdır (1934 B.Ş.R. Pafta 20/175); yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (Kasım 1966).

1918 mütârekesi yıllarında bir gün aziz rüfekânızdan Yaşar Sâdi Beyle birlikde Defterdar İskelesinden iki çifte kayığına bindiğimiz halk şâiri İnebolulu bir kayıkcı; memleketinde âilesi Dutipekoğullar diye anılırmış, kısaltmış, kendisine mahlas yapmış,...

“Deyim; mahcubolmak, utanmak, bozum olmak” (F. Devellioğlu, Türk Argosu). Ferid Devellioğlu, güzel eserinde kaydetmiyor, bu deyim, halk ağzında bilhassa “aşırı derecede sarhoşluk, körkötük sarhoşluk” anlamında kullanılır; meselâ, ayyaşlığından ötürü ka...

Kasımpaşada Kadımehmed efendi Mahallesi sokaklarından; İbâdullah Sokağı ile Kasımpaşa Kabristan Sokağı arasında uzanır; Doğramacı Kemal Sokağı, Seyyidali Mescidi Sokağı, Yenidere Sokağı ve isimsiz iki aralık sokakla kavuşakları vardır (1934 Belediye Şe...

Üsküdarda bir halvetî tekkesi idi; On yedinci asır ortasında Evliyâ Çelebinin Üsküdarda kaydettiği altı tekkeden biri bu Dutenzâde Tekkesidir. Bandırmalızâde Ahmed Münib Efendinin 1307 (1889 - 1890) da neşredilmiş “Mecmuai Tekâyâ” isimli eserinde bu is...

Kalender Meşreb şâirler tarafından “Şehrengiz” adı verilen manzum risâlelerle medhedilen esnaf güzelleri arasında Dutcu civanına da rastlanır; şehrengiz yollu yazılmış “Hûbannâmei Nevedâ” isimli manzum mecmudada Dutcu civanı şu beyitlerle övülmüşdür : ...

Evliya Çelebî Onyedinci asırdaki İstanbulu tasvir ederken : “Bayazıd Camii’nin etrafı ve Bayazıd Meydanı ulu ağaçlarla müzeyyendir, ağaçların ekserisi de çeşid çeşid dut ağaçlarıdır” diyor. R. Ekrem Koçu da o asrın İstanbulunu romanlaştırarak anlatma y...