Haliçde Defterdarda yalı boyunda büyük bir debbağhâne (tabakhâne) idi; XVIII. yüzyılın ilk yıllarında Dâmad Nevşehirli İbrahim Paşa tarafından satın alınarak Eyyub Câmii Kebirine vakfedilmişdi; sonra “bilicâreteyn” denilen usul ile satılmış, şahis mülk...

Halicin eski büyük kayıp iskelelerinden biri, adını, yalı boyundan az geride Defterdar Nazlı Mahmud Çelebinin Mimar Sinan yapısı câmiine nisbetle almışdır. Evliyâ Çelebi geçen asır ortalarına kadar Çömlekçiler adı ile anıla gelmiş bu semti tasvir eder ...

Tophânede Defterdar Yokuşunda idi; Hadikâtül Cevâmi şu mâlûmatı veriyor: “Bânisi Ebülfadıl Mehmed Efendidir ki İdris Bitlisî’nin oğludur (B.: Mehmed Efendi, Ebülfadıl; İdris Bitlisi); kabri bu camiin önünde, caddeye nâzır bir yerdedir; kabir taşında ve...

Haliç kıyısı boyunca Eyyuba gider iken “Defterdar” adı ile meşhur semte adını veren cami; yanında bânisi defterdar Nazlı Mahmud Çelebinin türbesi ile beraber (B.: Mahmud Çelebi, Nazlı) Mimar Sinanın eserlerinden biridir. Hadikatül Cevâmı şu mâlûmatı ve...

Eminönünü Eyyuba bağlayan ve Haliç kıyısına paralel uzanan büyük ve uzun anayolun bir parçasının adıdır; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Eminönünden başlayarak bu uzun anayolun isimleri sırası ile şunlardır : Balıkpazarı Caddesi, Taşçılar Caddesi, ...

Ortaköy ile Kuruçeşme arasında; Hadikatül Cevâmi şu mâlûmâtı veriyor : “Bânisi Defterdar İbrahim Paşadır ki bitişiğindeki sâhilsarayın da ilk bânisi odur; camiin mahfili hümâyunu da vardır. Sonra buraya Sultan Ahmed Sâlis Neşatâbad Sâhilsarayı yaptırmı...

Boğaziçinin Rumeli yakasında, Ortaköyde, Ortaköyün Kuruçeşme tarafındadır; Anadolu yakasında Beylerbeyinin tam karşısına düşer; burun adını, on yedinci asırda burada bir cami ile bir sâhilsaray yaptırmış olan defterdar İbrahim Paşanın unvânına nisbetle...

Sur dışında ve Haliç yalısında Abdülvedud (Yâvedud) İskelesi ile Eyyub arasında büyük bir semtin adı; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Eyyub İlçesinin Cezerîkasım Mahallesi sınırı içinde kalır (Pafta 9, No. 116). Bu semtin fetihden geçen asır sonları...

Tanzimât devrimine kadar Osmanlı İmparatorluğu devlet teşkilâtında Mâliye Bakanının unvânı; Baş Defterdar pâdişahın sonsuz yetkili vekîli, vekili mutlakı olan sadırâzamın başkanlığında toplanan ve önemlice farklarla zamanımızın kabinesi yerinde olan Dî...

Lüfer balığı yavrusunun İstanbul balıkcıları ağzındaki adı; lüfer balığı beş boy üzerine ayrılır, beşinin de adı ayrıdır (B. : Lüfer Balığı) : Defneyaprağı : 25-40 adedi 1 kilo Çınakop : 16-20 adedi 1 kilo, Sarıkanad : 10-14 adedi 1 kilo, Asıl lüfer ...

Yukarı Boğazın Rumeli yakasında, Yeni Mahallenin kuzey doğusundadır; Sarıyer koyu bu Defne Burnu ile Mesar Burnu arasındadır; Telli Tabya ve Pazarbaşı dalyanları arasında hudud bu Defne Burnudur; Telli Tabya Dalyanı Tabya Burnu ile Defne Burnu arasında...

“Yaprakları güzel kokar ve şenliklerde tezyînâta yarar taflan cinsinden meşhur küçük (bodur) ağaç, Şecerülgaar; kelimenin aslı yunanca Dafne dir” (Kaamûsi Türki). Türkiyenin ekser yerinde yetişir; İstanbulda da makbul ağaçlardan biri olarak rastlanır. ...

Şâir, öğretmen; 1903 de Çankırıda doğdu; Çankırıda Ertuğrul ibtidâi mektebinde, Çankırı İdâdisinde, Kastamonu lisesinde okudu; Edebiyat Fakültesinin Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden diploma aldı; Kabataş lisesinde ve Galatasaray lisesinde edebiyat öğr...

“Arabca yere, toprağa gömme anlamında defin kökünden isim : yerde saklı, gömülü mal (para, mücevher)” (H. Kâzım, Büyük Türk Lügatı). İstanbul şehrin neresi derince kazılırsa, büyük veya küçük bir define bulmak mümkündür : İstanbul türkler tarafından uz...

Boğaziçinde Yeniköyün sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre köyün gerisinde bir aralık sokakdır; gidilip bu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (Şubat 1965).

“Dilimize arabcadan alınmış isim; bir kasnağa geçirilip gerilmiş bir deriden ibâret ve kasnakda etrâfına ziller takılan mûsiki âleti, “dâire” (B. : Dâire, Dâirezen); halk ağzında “tef” diye de telaffuz edilir” (Türk lügatı). On dokuzuncu asra kadar def...

Yukarı Boğazda Büyükderenin sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Mühendis Şevket Sokağı ile Çayırbaşı Caddesi (Sâhil anayolu) arasında uzanır (Pafta 23, Büyükdere). Yerine gidilip bu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (Ş...

Bir ermeni halk şâiri, oğlu Karakin Dedeyanın ifâdesine göre 1810 da Kayserinin Talas kasabasında doğdu, gençliğinde boyacılık, marangozluk yapdı; genç yaşında İstanbula geldi ve büyük şehirde hayatını sıvacılık ile kazandı ve 1910 da yüz yaşında İstan...

Fatihde Şehremini nâhiyesinin Molla Sefer Mahallesi sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberine göre kesin tanzim edilmemiş bir yol olub Millet Caddesi ile Vatan Caddesi arasında uzanmaktadır; Tomrukcu, Kaçamak ve Nakîbüleşraf sokakları ile birer dört...

Zamanımızın değerli hekimlerinden; 1909 da Metroviça’da (Yugoslavya) doğdu, oranın eşrâfından Şâkir Beyin oğludur. İstanbulda İstanbul Erkek Lisesinde okudu (diploma 1931), İstanbul Üniversitesi Tıb Fakültesini bitirdi (diploma 1937), iç hastalıklar ih...

On sekizinci asır ermeni müverrihlerinden İnciciyanın “İstanbul” isimli eserindeki kayde göre Yukarı Boğazda Anadolu Kavağı Köyünün kadim bir türk âilesidir ki asırlar boyunca bu köyün arkasındaki tepede Yûşâ Nebî makaamının muhâfızlığını yapmışlardır;...

İdâreci ve hukukcu, bu satırların yazıldığı sırada (1963) Belediye Şehir Tiyatrosu müdürü; 1912 de İstanbulda doğdu; Sâmi Bey ile Zehra Hanımın oğlu, kibar bir âilenin evlâdıdır; bütün tahsil kademeleri Galatasarayı Lisesinde yaparak 1935 de mezun oldu...

Eyyubda Nişancılar semtinde idi; Hadikatül Cevâmi şu mâlûmatı veriyor: “Bâniyesi Üçüncü Sultan Muradın saraylılarından Nazperver Hâtundur; merkadinin nerede olduğu bilinmiyor. Mescidin yanında bulunan bir çeşme de Üçüncü Sultan Murad devri ricâlinden C...

Beykoz kazâsına bağlı Mahmud Şevket Paşa Köyü (Arnavudköyü) ile Bozhâne Köyü arasında, yol kenarında küçük bir koru içinde üç mezar ile bir çeşmedir; kabir taşları 1,5-2 metre irtifâında kitâbesiz silindirler olup, 1962 Nisanında taşlardan dördü ayakda...