“Kimyager Derviş Paşa” diye meşhurdur; ilim ve devlet adamı; 1817 de İstanbulda Eyyubda doğdu, bir mahalle imamı ve sibyan mektebi hocasının oğludur; Muhendishânei Berrîi Hümâyundan diploma aldığında parlak başarısından dolayı 1835 de 18 yaşında iken g...

Osmanlı müşürlerinden (Marşallarından); harblerde büük yararlıkları görünmüş, kumandanlıklarda bulunmuş; seraskerliğe kadar yükselmiş, asîl ve temiz hâtıra bırakmış bir sîmâ; 1817 de Rumelinde Lofçada doğdu (otarihde halkının azametli ekseriyeti Türk o...

Eminönü İlçesinin merkez nâhiyesinin Şeyh, Mehmed Geylânî Mahallesi sokaklarından; Eskidüyûnu umûmiye Sokağı ile Ankara Caddesi arasında da uzanır, bir araba geçecek genişlikde, paket taşı döşeli, yaya kaldırımlı bir aralık sokakdır; sokak üzerinde Ada...

Akıl hastalıkları hekimi; 1859 da şimdi Bulgaristanda kalmış olan Lofçada doğmuşdur, İstanbulda Mülkiye Tıbbiyesini bitirmiş, bir müddet Üsküdarda Toptaşı Timarhânesinde (Akıl Hastahânesinde) çalışmış, Mülkiye Tıbbiyesinde akıl hastalıkları muallimliği...

Birinci Sultan Abdülhamidin sadırâzamlarından; hicrî 1148 (Milâdî 1735-1736) da İstanbulda Şehzâdebaşı civârinda Hoşkadem Mahallesinde doğdu, yağlıkcı esnafından Sultan yağlıkcı diye anılır Kadri Ağanın oğludur; mahalle Mektebinde okuma yazma öğrendikd...

Kocamustafapaşada Hacıhamza Mahallesi sokaklarından, Tünaydın Sokağı ile Alifakih Sokağı arasında uzanır, Alifakih Çeşmesi Sokağı ile kavuşağı vardır; bir araba geçebilecek genişlikde kabataş döşeli bir yoldur; bu satırların yazıldığı tarihde o kadar b...

Etyemez Tekkesi Mescidinin bânîsi; Fâtih Sultan Mehmedin ordusunda İstanbul cenginde ve fethinde bulunmuş olanlardan; aslı Buhârı Türklerinden olub Hadikatül Cevami künyesini “Eşseyh Derviş Mırzâ Baba ibni Ömeri Buhârî” diye kaydediyor; kabri mescidini...

XVII. asır vezirlerinden ve Dördüncü Sultan Mehmedin sadırâzamlarından; çocukluğu ve ilk gencliği karanlık içindedir; devrinin şöhretlerinden Tabanıyassı Mehmed Paşanın sâdırâzamlığında kâhyalığını yaparken adından bahsedilmeye başlanmış olan bu zâtin ...

İkinci Sultan Mahmudun sadırâzamlarından 1765 de Morada Anaplide doğdu, Rüstem Ağa adında birinin oğludur, genc yaşında Moralı Ahmed Paşanın hizmetne girmiş ve o kapıda yetişerek paşanın mühürdarlığına kadar yükselmiş, oradan devlet hizmetine geçerek B...

XVII. yüzyıl başında yaşamış vezirlerden, Birinci Sultan Ahmedin sadrazamlarından; câhil, haris, hasis, zâlim, ve kanlı bir adam olup Sarayın Bostancı ocaklarından Hamlacılar (Kayıkcılar) Ocağından yetişmişdir. Aslının nereli olduğu bilinmiyor; bir boş...

Onaltıncı asrın ikinci yarısında ünlü bir hattat; İstanbulda doğmuşdur, doğum tarihi bilinmiyor; Türk yazı sanatının en büyük şöhretlerinden Amasyalı Şeyh Hamdullahın torunudur (B.: Hamdullah Efendi, Amasyalı Şeyh); ve yine kiymetli bir hattat olan Ham...

Onsekizinci asır hattatlarından; babası Tokatlı Ahmed Efendi de tanınmış bir hattat idi; Enderunu Hümâyundan yetişdi ve saraydan cebeciler kâtibliği ile çırağ edildi; sülüs yazıyı Enderunda, nesih yazıyı da babasından öğrenmişdi; hicrî 1142 (Milâdi 172...

“On altıncı asır sonları ile onyedinci asrın ilk yıllarında yaşamış din bilginlerinden; Abdülcebbar Acemî isiminde âlim bir zâtin oğlu olub ilmiye mesleğinde müderrislik, kadılık yapmış, İstanbul Kadılığından emekliye ayrılmış, 1614 de vefât etmişdir; ...

Geçen asır sonlarında Ahırkapusunda kale duvarı dışında deniz kenarında bir kahvehâne idi; deniz üstünde bir çardağı ile hem binâsı şirin hem de nezâreti fevkalâde idi, fakat gaayet ile sapada, hayta hezele yatağı olmuş, kahvecisi Mastor Derviş de uygu...

Eminönü İlçesi merkez nâhiyesinin Hocapaşa Mahallesindedir; Hüdâvendigâr Caddesi ile Nöbethâne Sokağı arasında uzanır, Kargılı Sokak ile kavuşağı vardır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 1, no. 2). İki araba geçecek genişlikde, paket taşı döşeli, yay...

1812 de dilinin belâsı katledilmiş Aksaraylı bir delikanlı; devrin ricâlinden birinin mühürdarı idi, ekseriya Aksaray Çarşısında pek sevişdikleri Tütüncü Ahmed Ağanın dükkânında otururdu; bu dükkânın karşısında bir koltukcu dükkânı vardı, sâhibi yeniçe...

Onaltıncı asır sonlarında yaşamış bir kıssahan (hikâyeci-masalcı) meddah; Üçüncü Sultan Muradın zamanında saray kıssahanlığı yapmışdır, hayatı hakkında bilinen, yine o devrin, aynı yolda fakat kendisinden üstün bir sanatkâr olan Bursalı Mustafa Cenânî ...

Geçen asrın ortalarında namlı karagözcülerden; Aksaray kahvehânelerinde karagöz oynatırdı; hayatı hakkında başka bilgi edinilemedi. Bibl.: Ahmed Rasim, Muharrir buya; Selim Nüzhet, Türk Temâşâsı.

Geçen asrın ikinci yarısında ve asrımız başlarında yaşamış aydın bir molla; Cemal âşıkı, gaayet afif, son derecede cessur ve merd, eskilerin “Ayaklı Kütübhâne” dedikleri geniş ansiklopedik bilgi sâhibi, bu arada şiir ile de meşgul olmuş benzerine ender...

Onsekizinci asır hattatlarından; aslı Anadoludan olub kasabasının adı tesbit edilememişdir, Edirneye yerleşmişdi, gencliğinde bir ara İstanbula gelmiş ve yazı sanatını İstanbulda asrının büyük üstadlarından Hâfız Osman Efendiden öğrenmişdi (B.: Osman E...

On sekizinci asırda yaşamış hattatlardan, İstanbulludur, hattat Hâfız Halil Efendinin oğludur, yazıyı babasından öğrendi, icâzetini de ondan aldı; pek çok eser bırakmış, hiçrî 1139 (milâdî 1726-1727) de vefât etmişdir. Bibl.: Müstakimzâde, Tuhfei Hattâ...

XVIII. yüz yıl sonları ile XIX. yüz yıl başında yaşamış ulemâdan, Üçüncü Sultan Selimin girişdiği ıslahata karşı direnen taassubun şöhretli temsilcilerinden ve dolayısı ile Sultan Selimin can düşmanlarından; aslının nereli olduğu ve doğum tarihi bilinm...

Fatih İlçesinin Karagümrük Nâhiyesinde Dervişali Mahallesi Sokaklarından, Kefevî Sokağı ile Alişah Sokağı arasında uzanır bir aralık sokakdır (1934 Belediye Şehir Rehberi, Pafta 7, mahalle numarası 108). Alişah Sokağından gelindiğine göre bir araba geç...

Onaltıncı asırda saray müteferrikaları arasında bulunmuş bir nakkaş ve ressam; hayatı hakkında bilgi edinilemedi; Koca Mimar Sinandan sonra hassa baş mimar olan Davud Ağanın yapdığı incili Köşkün iç tezyinâtında çalışdığına dâir müverrih Ahmed Refik Be...