1860 yılında fiziyolojik garib bir hâdiseye mâruz kalmış 11 yaşında bir çocukdur; Bosna eyâletinin İzvornik kazasının Graşka kalesine bağlı Tarça köyünden Mehmed adında birinin oğludur. Bir gece yatağına tüysüz bir oğlancık olarak giren Bilâl, ertesi s...

1870 ile 1876 arasında İstanbul zâbıtasını hayli uğraşdırmış azılı bir hırsızdır. Tersâne sibyan taburunda iken ahlaksızlığı yüzünden tard edilerek üç ay hapisden sonra gemilerden birine nefer kaydedilmiş, kaçmış, haytalık yolunda envâi habâsetten sonr...

Şehir Tiyatrosu artistlerinden; 1915 de Çanakkalede doğdu, kurmay binbaşı Sıdkı Beyin oğludur; tahsilini İzmit Ortakokulu ile Edirne Lisesinde yapdı, ve ilk defa mekteb müsâmerelerinde sahneye çıkdı; delikanlının sahne sanatına olan ruh intibâkını kıym...

Osmanlı Devletinin kuruluşundan “Tanzimat Devri” denilen uyanık istibdad devrine kadar eski idâre teşkilâtinde İstanbul, “Nefsi İstanbul” “Eyyub”, “Galata” ve “Üsküdar” olmak üzere birbirinden asla ayrılmaz bir arada dört şehir kabul edilmiş idi; Eyyub...

Rûmî 1310 ile 1315 arasında melek simâ güzelliği ve ayrıca sesinin de son derecede halâveti ile Tersâne muhitinde büyük şöhret kazanmış bir mürâhik delikanlı idi. İnce uzun boylu, taşıdığı bahriyeli forması icâbı bıçkın meşreb olub, tulumbacılığı da ga...

1890 ile 1895 arasında Beşiktaşda Has Fırın yanında güzelliği ile meşhur bir yorgancı kalfası idi, o devrin kendi boyundan bütün gençleri gibi tulumbacılık âleminde de şan vermişdi. Karadeniz yalısı uşağı bir bıçkın olub Tophâne kâtiblerinden Üsküdarlı...

1890 ile 1895 arasında Fatihde Malta çarşısında yalın ayaklı yarım pabuçlu bir bekâr uşağı iken harikulâde güzelliği sayesinde Telli Binnaz Hanım diye meşhur genç ve güzel bir dul hanımla evlenerek İstanbulun namlı fes tüccarlarından bir olmuş esnaf ci...

Geçen asrın birinci yarısında İstanbulda şöhret olmuş ve hal tercemesini son Yeniçerilerinden Galatalı Hüseyin Ağanın destan mecmuasındaki bir notdan şöylece öğrendiğimiz bir delikanlıdır: “Tepedelenli Ali Paşanın gaayetle makbûlü hizmetkârı idi ki bir...

Geçen asır başlarında, Fındıklıda Müftü hamamının erkekler kısmında güzelliği ile nam almış genç bir dellâkdir; o devrin bütün esnafı gibi ayni zemende Yeniçeri Ocağına kayıdlı ve altmış dördüncü ortanın neferlerinden olan bu genci, son yeniçerilerinde...

Geçen asır başlarında Aksarayda Muradpaşa Hamamının erkekler kısmında güzeliği ile nam almış aslı Avlonyalı bir genç dellâkdir. Son yeniçerilerden ve halk şüiri Çardak Kolluğu Çorbacısı Galatalı Hüseyin Ağa, İstanbul hamamları üzerine yazdığı şehrengiz...

Onyedinci asır hattatlarından; Hafız Mehmed Eendi yetişdirmesidir; kibardan bir zâtin azadlı kölesi imiş. Uzun yıllar Silivrikapusu içinde İbrahimpaşa Camiinde müezzinlik yapmışdır; “ehli hat içinde nûri mücessem bir kâmil âdem” imiş. Bibl.: Müstakimzâ...

O altıncı asırda İstanbulun güzelliği dilleri destan olmuş âşifte nigârlarından; şâir Azizî zamanının namlı güzel kadınları şânında yazdığı “Şehrengiz” de bu nâzenini şöyle övüyor: Biri Bihzad Hümâsı dır kim ol yâr Olubdur bâğı hüsne kebk reftâr Havây...

1894 yılında yetmiş yaşlarında Şehiremâneti muhasebecisi Reşad Efendinin (R. E. Koçunun dedesi) kapusunda himâye edilir iken ölmüş bir zât olup maalesef adı tesbit edilemedi. Âile hatıraları arasında bilinen şunlardır. İki kolu dirseklerinden kesik ola...

Onbeşinci asır şâirlerinden ve İkinci Sultan Bayazıdın gözdelerinden, “Karışdıran Süleyman Bey oğlu” künyesi le mâruf olub şuerâ tezkilerinde asıl adı ihtilâflıdır, Sehî Bey “Ahmed” Kastamonulu Lâtîfî ise “Sinan” diye kaydediyor, ve Lâtîfî ayrıca Çeleb...

Geçen asır sonlarında İstanbul Balıkpazarında balık madrabazı esnafdan bir bıçkın delikanlıdır; asır adı öğrenilemedi; külhânî halk şâiri Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzı tarafından yarım kalmış, veyâ ancak dört kıt’ası elimize geçmiş bir desta...

Mora ihtilâli yıllarında Eterya gizli ihtilâl komitasının muhâberâtında kullanılan şifrede “Padişah” karşılığı. Bibl.: Cevdet Tarihi, XI.

Vak’anüvis Râşid Efendi hicrî 1082 (milâdî 1671) vekaayii arasında “garibei hikmeti samendâniye” başlıklı bir fıkrada bahsediyor ve maalesef bu garib hattatın adını yazmıyor: Bir ârıza ile iki elleri bileklerinden ve iki ayakları da topuklarından düşmü...

Mecâzi deyim; kadim giyim eşyasından olan kaftan tarihe mal olmuş bulunduğu halde bu deyim İstanbullu ağzında hâlâ kullanılmaktadır; “lâyık, münâsib, uygun” mânasındadır; bilhassa bir işin, bir mevkiin ehline verilmesinde kullanılır; misâller: Tıb tahs...

On altıncı asır şâirlerinden; aslı İranlıdır; İranda Dergüzin’de doğmuş, 1560 da İstanbulda ölmüşdür. Bir âmâ idi, çağdışı ve eski şâirlerin en güzel şiirlerinden on binlerce mısrâ hâfızasında, ezberinde idi, sohbeti son derece tatlı bir meclis adamı v...

İstanbulun kühânîler, hânederduş pırpırılar, argosunda “şeref”, “haysiyet”, “nümâyiş”; misâl: — Biçimini bozdurtma bana!.. Fakat o gürûh ağzında “biçimsiz”, şerefsiz, haysiyetsiz mânâsına gelmez, halk ağzındaki mânada kullanılır, tavır e hareketleri mü...

On yedinci asrın birinci yarısında yaşamış namlı celvetî şeyhlerinden Zâkirzâde Abdullah Efendirnin bir kısım şiirlerinde kullandığı mahlesi. Babasının adı Zâkirbaşı Şaban Efendidir. (B.: Abdullah Efendi, Zâkirzâde).

Ferid Devellioğlunun “Türk Argosu” adlı eserinde kaydına göre İstanbulun külhâniler hâneberduşlar argosunda “utandırmak”; müellif şu misâli veriyor: “Herifi öyle bir biçimlediler ki....”.

Mora ihtilâli yıllarında Eterya gizli ihtilâl komitasının muhâberâtında kullanılan şifrede “Metropolidler” karşılığı. Bibl.: Cevdet Tarihi. XI.

Tanınmış bir kitapçı, müellif ve müderrisdir. Edip Agop Kurken’in (Biberciyan) (1850-1915) biraderidir. 1854 de Ortaköy’de doğmuş ve 26 Eylûl 1923 de yine İstanbulda vefat etmişdir. İlk tahsilini Ortatöydeki Tarkmançatz mektebinde yapan Biberciyan orad...