GÜL SUYU –“Gül adındaki meşhur çiçekden çıkarılan güzel kokulu su ;Gülâb ” (Kaamûsi Türkî) . Dilimizde, bilhassa divan şiirinde “Gülâb” şeklinde kullanılmışdır , Âşıklar tarafından sevilen nigârların,mahbubların tenlerinin kokusu,terleri gül suyuna ben...

HABİBDEDEZÂDE – Onyedinci yüzyılda yaşamış halvetî dervişlerinden,musikişinas,ünlü şeyh ve şair Abdülahad Nuri Efendinin zâkirbaşısı(B.: Abdülahad Nuri , cild 1, sayfa 56) ;hayatı hakkında bilgi edinilemedi.Çağdışı Evliyâ Çelebi zamınının namlı hânende...

HACI ALİ (Debbağ) – Yedikule dışındaki meşhur debbağhânelerin (tabakhânelrin) sâhiblerinden bir zat ; XVI.Yüzyıl sonları ile XVII.Yüzyıl başında yaşamış olacağını tahmin ettiğimiz bu adam zât hakkında Evliyâ Çelebi şunları yazıyor : “ Hacı Ali nam debb...

HACI KASIM – Onyedinci Yüzyılın ilk yarısında,Dördüncü Sultan devrinde İstanbulun namlı büyük zenginlerinden,zamanımız deyimi ile bir milyoner,Evliyâ Çelebi şunları yazıyor :“ Mısır ve Akdeniz tüccarlarından Sultan Murad zamanının büyük zenginlerinden ...

HACIAHMED BOSTANI – Evliyâ Çelebinin kaydine göre Onyedinci Yüzyıl ortalarında Kasımpaşa arkalarında İstanbulun namlı mesîrelerinden,: ünlü seyyah yazar burasının meyva ağaçları ile kaplı olduğunu söylüyor.Bu mesîre ne zamana kadar durmuşdur bilemiyoru...

HACIÎSÂ YALISI – Evliyâ Çelebinin kaydine göre Onyedinci Yüzyıl ortalarında Boğaziçinde Rumelihisarı köyünün meşhur yalılarından biri ;yalı sâhibi Hacı Îsa'nın kim olduğu tesbit edilemedi.

HAKKÂK , HAKKÂKLER - “Arabcada kazımak,oymak anlamında Hakk kökünden ;Mâden ve Şimşir ve Taş ve Zümrüd,Yâkut ve Akik gibi kiymetli taşlat,ve Fildişi ve Abanoz gibi maddeler üzerine çelik kalem ile yazı,resim ve muhtelif şekiller,motifleri oyan,işleyen ...

HALLAÇ – Pamuk atıcı sanatkâr,işci ;büyük şehir İstanbulun günlük hayatında önemli yeri olan esnafdan ;dükkân sâhibi olanları vardır,ellerinde kemâne ve tokmakları ile sokak sokak dolaşarak çağırıldıkları evlerde çalışanları vardır.Hallaç esnafı kadimd...

HAMAM - “Hamam : aslı arabca isim,yıkanacak yer ;Sıcak Hamam,Deniz Hamamı,Sıcak Mâden Suyu(Kudret Hamaı,Ilıca,Kaplıca).Hamamcı,Hamâmî bir hamam işletip idâre eden adam”(Şemseddin Sami,Kaamûsi Türkî). Bu ansiklopedide İstanbulun Deniz Hamamları ayrıca k...

HAMAM ,EVLİYÂ ÇELEBİ SEYAHATNÂMESİNDE İSTANBUL HAMAMLARI – Evliyâ Çelebi meşhur seyahatnâmesinin birinci cildine ,esnaf teşkilâtı ve esnaf alayları münâsebetiyle ,İstanbul Hamamları,hamam uşakları,dellâk ve natırlardan şu satırlarla bahsediyor : “Esnaf...

HAMAM ,İSTANBUL ÇARŞI HAMAMLARI – Bir ücret karşılığı girilip yıkanılan büyüklü küçüklü çarşı hamamları ; vücudun kirden temizlenmesi ,müslümanlık gereğince boy(gusül) abdesti alınarak şer'î temizlik ,bir dinlenme yeri,bâzı hastalıklara karşı yıkanmanı...

HAMMAL , HAMMALLAR – “ Hammal : Bir ücret karşılığı arkasında yük taşıyan adam ;mecâzen Akaba Adam,Câhil Adam anlamında kullanılır ve halk ağzında tek M ile Hamal denilir “ Türk lugatında (Şemseddin Sâmi,Kaamûsi Türkî).”Arabcadan alınmış isim olup o di...

HAMZA ( Kurbanalisi ) - Onyedinci Yüzyıl ortalarında yaşamış namla meddahdan.,aslı Bursalıdır;o çağın yazarı Evliyâ Çelebi Bursayı ve Bursanın kahvehânelerini anlatırken şunları yazyor :“ .. mutribler ve hânendeler Hüseyin Baykarâ fasılları ederler.Med...

HARÂBÂT , HARÂBÂTÎ – Arabca vîrâne,eski binâlar yıkıntısı anlamında Harâbe kelimesinin çoğulu anlamında ise de dilimizde müfred olarak “Meyhâne”,müdâevimlerini harâb eden işret ve sefâhat yeri anlamında kullanılmışdır.Harâbâtî:meyhâne müdâvimi,bekri,sa...

HARİTACILAR – Zamanımızın tâbiri ile “Kartograf” ,harita çizen,resmedenler ;Onyedinci Yüzyıl ortasında ,türk matbaasının henüz kurulmadığı devirde Evliyâ Çelebi İstanbulda el ile herita çizib satan 15 kişi bulunduğunu söylüyor ve İstanbul esnafı arasın...