351-375 / 705
Ansiklopedi
GARAN (Reşad)
Tıb doktoru, iç hastalıkları mütehassısı, profesör; 1907 de İstanbul’da doğdu, Hasan Sami Beyin oğludur, Mercan İdâdisinde ve İstanbul Erkek Lisesinde okudu (1926); 1932 de İstanbul Üniversitesi Tıb Fakültesini bitirdi; Tıb Fakültesi Farmakoloji Enstit...
Ansiklopedi
GARAN (Fâdıl)
“Tiyatro ve sinema sanatcısı, 1903 de İstanbul’da doğdu, Ticâreti Bahriye Mektebinde ve Moskova Üniversitesinde okudu; sahneye ilk defa Nâzım Hikmet’in “28” isimli piyesi ile 1924 senesinde amatör olarak çıktı; 1929 da da Enver Kemal Beyin “Ortaklar” p...
Ansiklopedi
GARAN (Muvaffak İhsan)
Muharrir, romancı, ressam - desinatör; 1911 de İstanbul’da doğdu, Dr. İhsan Sâmi Beyin oğludur; İstanbul Erkek Lisesinde okudu, üç yıl kadar da İstanbul Üniversitesinin Edebiyat Fakültesine devam etti; bir ara afiş ressamlığı yaptı, basına intisab etti...
Ansiklopedi
GANİ BEY TOPTÂNÎ (Haydar)
İkinci Sultan Abdülhamid devrinde kabadayılığı ve türlü edebsizlikleri ile İstanbulda halk nefretini kazanmış bir arnavud beyi; Tiran’lı Süleymanpaşazâde Ali Beyin oğlu Balkan Harbinde Türkiyeye ihânet ederek arnavudluk bozgununa sebeb olan ve bir ara ...
Ansiklopedi
GANİ DEDE
Yukarı Boğazın Anadolu yakasında Paşabağçesinde bir yatırdır; çocuklar evliyâsı bilinmişdir, yürümeyen ve konuşmayan çocuklar götürülürdü, mektebe yeni başlamış çocuklar da zihin açıklığı için götürülürdü; 1914 - 1918 arasında türbedarlığı yanındaki bi...
Ansiklopedi
GANGSTER, GANGSTERLER
“Amerikanca bir halk deyimi, Gang denilen câniler çetesi üyesi; bu çeteler sistemli olarak kumardan, fuhuşdan, uyuşturucu maddelerden ve endüstri âleminden harac alarak gelir sağlayan karmakarışık kuruluşlu teşekküllerdir. Bu tipde bir câniler kumpanya...
Ansiklopedi
GANİ
Onaltıncı Yüzyılda yaşamış fildişi oymacısı büyük bir sanatkâr; Kanunî Sultan Süleymanın el aynasının fildişinden mahfazasını yapan usta; fildişini akıl durduran zengin motiflerle ve güzel bir çevre yazısı ile dantel gibi işlemişdir; kıymetine baha biç...
Ansiklopedi
GANEM DEDE
Onyedinci Yüzyılın ilk yarısında yaşamış bir mevlevî dervişi; asıl adı bilinmiyor, Galata Mevlevîhânesinin beşinci şeyhi Mesnevî Şarihi Ankaralı İsmail Dede Efendinin dervişlerinden; İsmail Dedenin şeyhliği hicrî 1041 (M. 1631 - 1632). Şeyhine coşkun b...
Ansiklopedi
GAMZE
“ (Aslı arabcadan) Göz kırpma, gözle işâret; naz ve şivei dilberâne ile kirpik süzerek bakma, misâl: Bir gamzei dilfirîb ile bakdı” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
Şemseddin Sâmi Beyin yukardaki tarifi biraz hatâlıdır; “Gamze”, gözün şöyle bir hareket...
Ansiklopedi
GANBOT, GANBOT AGI
Boğaz içi balıkçıları ortaboy kefal balığına “Ganbot” der, onların tutulduğu ağlar da bu ismi almışdır. Ganbot Ağı asıl kefal ağı gibi çifte fanyalı bir ağ olub boyu 70 - 80 kulaça kadar çıkarsa da eni 1 kulaçdan fazla olmaz. Bu ağın “tur” kısmının göz...
Ansiklopedi
GAMEDA (Ga Me Da)
Gazete Mecmua Dağıtımı Limited Şirketi; Türkiyede bu büyük işi, tesâdiflerin ileri sürdüğü var çoğu has anlamında câhil fakat becerikli bir takım kişilerin elinden kurtarıp basına güvenilir destek olmuş bir müessese; 4 eylül 1959 da İstanbulda kurulmuş...
Ansiklopedi
GAMSARAKAN (Dikran)
Ermeni edib ve romancısı, 1866 da İstanbulda doğdu; yazı hayatına 1884 onsekiz yaşında iken atıldı; Ünlü fransız romancısı Eugène Sue’nün “La Famille Geoffroy” (Geofrua Âilesi) isimli eserini ermeniceye çevirdi, yaşıdları sayılabilecek Kirkor (1861 - 1...
Ansiklopedi
GAMLI RAMAZAN AYI
İstanbul tarihinde 1225 (eylül - ekim 1810) ramazanına gamlı ramazan adı verilir. Rusya ile harb oluyordu. Ordularımız birbiri arkasından mağlûbiyetlere uğruyordu. Bekçi mabeyinleri, saz, meddah, karagöz, kahve âlemleri her türlü eğlence şiddetle yasak...
Ansiklopedi
GAMBRİNOS BİRAHÂNESİ
Geçen asır sonlarında Beyoğlunun meşhur birahânelerinden; 1314 (M. 1898 - 1899; H. 1315 - 1316) yılında gazetelerde görülmüş bir ilânda şunlar yazılıdır:
“Beyoğlunda Konkordiya Tiyatrosu karşısında 312 numaralı Dimitri Gambrinos Birahânesi; birinci nev...
Ansiklopedi
GAMBETA BİRAHÂNESİ
Karaköyde eski Karaköy Caddesi üzerinde, Karaköyden Yüksekkaldırıma doğru yürürken, sol kolda, meşhur, büyük bir birahâne idi. İkinci Abdülhamid devri sonlarında açılmışdı, ilk adı tesbit edilemedi, rum olan sâhibi.
Balkan Harbinde Bulgar Ordusunun Çat...
Ansiklopedi
GALLİENNİ (Stefano)
1969 yılında İstanbula gelmiş italyan asıllı ve Sicilyalı genc bir Hippi turist; 1949 ile 1950 arasında doğmuşdur, Sicilyanın şimal kıyısından bir balıkcının oğludur, anası Kefalonyalı bir rum kızı olduğu için köyünde ve çocukluğunda “Greko” lakabı ile...
Ansiklopedi
GALLAND (Gerorges R.)
1962 senesinde ağustos ayında Avrupayı oto - stop usûlü ile yol parası vermeden dolaşarak İstanbula gelmiş ve İstanbulda, bu satırları yazan hâne berduşun on gün kadar misâfiri olmuş 18 yaşında bir fransız lise öğrencisi; türkleri çok sevdiğini söylemi...
Ansiklopedi
GALİBPAŞA CAMİİ
Erenköyünde Bağdad Caddesi üzerinde, Kadıköyü tarafından gelindiğine göre sağ kolda, Bağdad Caddesinin Erenköy Cami Sokağı ile olan kavuşağı köşesindedir; sokağın camie nisbetle isimlendirilmesi yenidir, Bağdad Caddesinden deniz kıyısına kadar uzanan s...
Ansiklopedi
GALLAND (Antoine)
Doğu medeniyetine âid eserleri ve İstanbula dâir günlük hâtıraları (Journal - ruznâmesi) ile tanınmış fransız bilgini, yazarı ve seyyahı. A. Galland 1646’da Picardie’de Montdidier yakınında Rollo adlı küçük bir kasabasında fakir bir aile çocuğu olarak ...
Ansiklopedi
GALİSTO (Argangelo)
1967 yılında aşk yolunda müslüman olmuş bir italyan genci; İsviçrede işçi olarak çalışırken aynı müessesede çalışan İstanbullu ve Cibâlili Esved Gültan’a âşık olmuş, kız izinli olarak İstanbula döndüğünde peşinden gelmiş ve doğruca Esnaf Hastahânesine ...
Ansiklopedi
GALİB PAŞA (Sarı)
Abdülaziz zamanında 1280 (1863) ile 1292 (1875) arasında fasılarla Askerî Mektebler Nâzırlığı yapmış değerli bir (kumandan ve maarifci devlet adamı; 1825 de doğdu, Mühendishânede okudu, o okulun 1263 (1847) mezunlarından birkaç arkadaşı ile birlikde ta...
Ansiklopedi
GALİB PAŞA (Mehmed Said)
İkinci Sultan Mahmudun sadırâzamlarından; 1763 de İstanbulda doğdu, sadâret mektûbî kalemi başkâtibi Seyyid Ahmed Efendinin oğludur; çocukluğunda babasının bulunduğu kaleme girmiş, ordu ile seferlerde bulunmuş, bir arada da babası gibi aynı kalemin baş...
Ansiklopedi
GALİB PAŞA (Damad Ali)
Tanzimat devrinin en genc vezirlerinden; 1829 da İstanbulda doğdu, Mustafa Reşid Paşanın (B.: Reşid Paşa, Mustafa) üçüncü oğludur, hususî tahsil gördü, memuriyet hayatına babasının sadırazamlığı zamanında Sadâret Mektûbî Kaleminde kâtiblikle başladı, d...
Ansiklopedi
GALİB PAŞA (Abdülhalim)
Aydın bir memur ve şâir, Kastamonu köylülerinin ağzı ile yazdığı “Mutayyebâtı Türkiye” isimli ve mizah yollu manzum bir risâlesi meşhurdur, hattâ bu eserden dolayı kendisine “Türk Gaalib Paşa” denilmişdir. İstanbulda doğdu, doğum tarihi bilinmiyor; mâl...
351-375 / 705