HURŞİD (Çerkes) – İkinci Sultan Abdülhamid devri sonlarında İstanbulun erâzil güruhundan vurucu kırıcı bir kabadayı ;Üsküdarlı ünlü bir tulumbacı olan Çerkes Hurşid Reis ile karışdırmamalıdır.Doğum tarihi ve yeri bilinmiyor,Türkiyede Çerkes Esirler ticâretinin yasak edildiği fermanın çıkmasından sonra getirilip bir paşaya köle olarak satılmış ,fakat kendisi hürriyetine sâhib olduğunu ancak ancak 12-13 yaşlarında iken öğrenebilmiş;okumaya,hocaya karşı bir vahşet duyduğundan paşanın konağından kaçmış,meşrebinin çok yatkın olduğu haylazlık,kopukluk yoluna sapmış,haytaların pençesinde ırz ve namus cevherlerini kaybetmiş,15 yaşında iken bir cerh vak'asından beş yıl hapse mahkûm olmuş,Tersâne zındanında yatarken orada da iki kişiyi yaralamış ve sızdandan 25 yaşlarında bir kabadayı olarak çıkmış. Galatada uşakları arasında bulunduğu Çeşmemeydanı Tulumbacı Koğuşunda,sabahcı hamamları ve kahvehânelerinde barınır,esnaf haracı ile geçinir,her akşam içer,hırpânı kılık,hattâ yalın ayak dolaşır,garibleri korur,düşman bildiklerine merdâne meydan okurdu,günlerce öncesinden haber yollar, “ Yolumda dolaşmasın,gözüme görünmesin vuracağım” diye haber yollardı.“Mandepsi,apeki,şorolo,gaca,çingar,mariz,dikiz,aynalı,aynasız,apiko,bitik” gibi kelimelerle koyu argo konuşurdu. Tulumbacı kıyâfetinde bir res...

HURŞİD (Çerkes) – İkinci Sultan Abdülhamid devri sonlarında İstanbulun erâzil güruhundan vurucu kırıcı bir kabadayı ;Üsküdarlı ünlü bir tulumbacı olan Çerkes Hurşid Reis ile karışdırmamalıdır.Doğum tarihi ve yeri bilinmiyor,Türkiyede Çerkes Esirler ticâretinin yasak edildiği fermanın çıkmasından sonra getirilip bir paşaya köle olarak satılmış ,fakat kendisi hürriyetine sâhib olduğunu ancak ancak 12-13 yaşlarında iken öğrenebilmiş;okumaya,hocaya karşı bir vahşet duyduğundan paşanın konağından kaçmış,meşrebinin çok yatkın olduğu haylazlık,kopukluk yoluna sapmış,haytaların pençesinde ırz ve namus cevherlerini kaybetmiş,15 yaşında iken bir cerh vak'asından beş yıl hapse mahkûm olmuş,Tersâne zındanında yatarken orada da iki kişiyi yaralamış ve sızdandan 25 yaşlarında bir kabadayı olarak çıkmış. Galatada uşakları arasında bulunduğu Çeşmemeydanı Tulumbacı Koğuşunda,sabahcı hamamları ve kahvehânelerinde barınır,esnaf haracı ile geçinir,her akşam içer,hırpânı kılık,hattâ yalın ayak dolaşır,garibleri korur,düşman bildiklerine merdâne meydan okurdu,günlerce öncesinden haber yollar, “ Yolumda dolaşmasın,gözüme görünmesin vuracağım” diye haber yollardı.“Mandepsi,apeki,şorolo,gaca,çingar,mariz,dikiz,aynalı,aynasız,apiko,bitik” gibi kelimelerle koyu argo konuşurdu. Tulumbacı kıyâfetinde bir resmi vardır,tıraşı sakal bırakmışcasına uzamış,erkek güzeli denilecek bir adamdır.Meşrutiyetin ilânında İstanbulda kalması câiz değildir denilerek Anadoluda bilinmeyen bir yere sürülmüş ve gittiği yerden dönmemişdir. Sürülmesine sebeb olarak da şöyle bir vak'a anlatılır,bir şorolo yüzün çıkan kavgada birini kıyasıya dövmüş,cinâyet mahkemesine düşmüş,hâkim zabıt kâtibine :“ Sâbıkası var mı?” diye sormuş,kâtib de ilk cinâyetinden başlayarak cerh yaralama ve dayak atma gibi vak'alarının onuncusuna geldiğinde Çerkes Hurşid ayağa kalkmış,kendilli bir selâm vererek gaayet lâübâli ,hatta yüzsüzce :“Hâkim efendi,onlar eski şeyler,yenisi var mı ? ” demiş ve İstanbulda kalması câiz olmayan muzir şahıs damgasını yemiş . Bibl.: A.Rasim,Muharrir buya ;Vâsıf Hiç,not.