Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Haydar Ali maddesi
HAYDAR ALİ – Geçen asır sonlarında Eyyubsultanda Türbe Hamamında on seneden fazla çalışmış İranlı bir dellâk ;o devrin ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında yine ünlü bir halk şâiri olan Nebil Kaptan defterinde şunlar yazılıdır :
“ Acem Haydar Ali nam dellâ Türbe Hamamında müşterisine Şîrâzî üslub ile kise vurup nakşi hüsnü dahi bîkusur olmakla rindan ve kalenderan mâbeyninde şöhret buldu ki Koca Nebil Kaptan şöyle tarif eylemişdir Kaptana mâcerâsını şöylece nakletmiş;oğlan,seyahat tariki ile İstanbula gelen bir kızılbaş ahondun uşağı olup o adamın gülmez yüzüne ve cevrü cefâsına tahammül idemeyüp kondukları Vâlide Hanından firar ve rûhâniyetli hamamda soyunup dellâk zeyninde karar kılmışdır.Ahonda hizmetim üç senedir,üç senede üç dirhem akçesini görmedim,gömleğim tumanım fersûde olur,bana kendi eskisini giydirir demişdir.Nebil Kaptan bu haydar Aliyi şöyle tarif eylemişdir :
Bir Dellâki pâk gördük Türbe Hammâmında biz
Yûsufi Mısrî ile elhak doğmuşdur ikiz
Siyeh fûtesin sarup çıkdı şâhım meydâne
Şûlei hüsnü anın etti hammâmı lebriz
Siyehçerde bir acem güzelidir Haydar Ali
Hâki pâki dilberin ya Şîrazdır ya Tebriz
Âbü havâsı lâtif gaayet dilküşâ hamam
Haydar Ali Şah ile zeynin etmişdir itmam
Allah cemîldir demiş hem cemâlin âşıkı
Destur vermiş uşşâka dör...
⇓ Devamını okuyunuz...
HAYDAR ALİ – Geçen asır sonlarında Eyyubsultanda Türbe Hamamında on seneden fazla çalışmış İranlı bir dellâk ;o devrin ünlü halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında yine ünlü bir halk şâiri olan Nebil Kaptan defterinde şunlar yazılıdır :
“ Acem Haydar Ali nam dellâ Türbe Hamamında müşterisine Şîrâzî üslub ile kise vurup nakşi hüsnü dahi bîkusur olmakla rindan ve kalenderan mâbeyninde şöhret buldu ki Koca Nebil Kaptan şöyle tarif eylemişdir Kaptana mâcerâsını şöylece nakletmiş;oğlan,seyahat tariki ile İstanbula gelen bir kızılbaş ahondun uşağı olup o adamın gülmez yüzüne ve cevrü cefâsına tahammül idemeyüp kondukları Vâlide Hanından firar ve rûhâniyetli hamamda soyunup dellâk zeyninde karar kılmışdır.Ahonda hizmetim üç senedir,üç senede üç dirhem akçesini görmedim,gömleğim tumanım fersûde olur,bana kendi eskisini giydirir demişdir.Nebil Kaptan bu haydar Aliyi şöyle tarif eylemişdir :
Bir Dellâki pâk gördük Türbe Hammâmında biz
Yûsufi Mısrî ile elhak doğmuşdur ikiz
Siyeh fûtesin sarup çıkdı şâhım meydâne
Şûlei hüsnü anın etti hammâmı lebriz
Siyehçerde bir acem güzelidir Haydar Ali
Hâki pâki dilberin ya Şîrazdır ya Tebriz
Âbü havâsı lâtif gaayet dilküşâ hamam
Haydar Ali Şah ile zeynin etmişdir itmam
Allah cemîldir demiş hem cemâlin âşıkı
Destur vermiş uşşâka dört mezhebde dört imam
Bedâyii nükuuşi sun'i Hüdâya hayran
Olmak içün be desti Haydarla et istihmam
Bâyü gedâyi tefrik eylemez hizmetinde
Zerre kusuru olmaz hizmet riâyetinde
Memdûhi âlem oldu sıdku istikaameti
Nurdan bir sülüs elif gör şimşâd kaametinde
Böyle necib civanlar çıkmaz tersâzâdeden
Pâkîze fetâlar hep Muhammed Ümmetinde
Şâhıdır Haydar Ali hamam çıplaklarının
Yunsun sizi varın ey rûsiyehler arının
Şah Mahmudun Ayazı Köroğulunun Ayvazı
Tırnakları olamaz ayak parmaklarının
Tomas yapdı resmini ben de yazdım tarihin
( Tarih mısraı yokdur )
“Nebil Kaptan bu Haydar Aliyi hizmetine almak istediğinde kabul etmemiş,yok Kaptana Baba,bu dellâk futası bana biçilmiş kaftandır,ben gayri başka libas giymem demişdir..”.Türbe Hamamında 1885 de soyunmuş,meşrutiyetin ilânına kadar on seneden fazla hizmet etmiş.Soyunduğunda 19-20 yaşlarında imiş.Manzume de o devrin ünlü rum ressamı Tomas Efendi tarafından bir resminin yapıldığı kaydedilmişdir.Karakalem bir resim olduğunu tahmin ederiz,Âşık Râzinin evrakı arasından örülmemişdir o resmin gündüz kâğıdına basılmış silik,soluk bir fotografı çıkmışdır.
Vâsıf HİÇ
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Yazar/Üreten
Vâsıf Hiç
Kod
H28C023
Tema
Kişi
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hay-Haydar-Hayden bölümü için yazılmış metin. Nebil Kaptan'ın defterinde yer alan metin ve kıtaları alıntılanmıştır.
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Baskı notları belirtilmiştir.
Bibliyografya Notu
Nebil Kaptan
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.