HAYLAZ – İstanbul ağzında işsiz güçsüz dolaşan,tahsile heves etmemiş,bir sanat öğrenmemiş,çoğunlukla uygunsuzluk yoluna sapmış,hayta güruhu ile düşer kalkar,ve mutlakaa âsî ve serkeş gencler hakkında kullanılır bir sıfattır.Aşağıdaki manzume geçen asır...

HAYLÎ BEY – Onyedinci Yüzyılın ilk yarısında yaşamış şâirlerden,aslı Bursalı olub Gejdehan Ahmed Bey adında bir sipâhinin oğlu idi,doğum tarihi bilinmiyor ;cemal âşıklığı ile kalenderâne yaşarken 1025 (1616) senesinde bir gün Bursada kahvehânelerden bi...

HAYRÂTİYE KÖPRÜSÜ YANGINI – İstanbula benzeri görülmemiş büyük bir deniz yangınıdır ;ateş 26 şaban 1277 (M.9 mart 1861) perşenbe gecesi gece yarısından az sonra Haliçdeki bu ilk köprünün ortasındaki ahşab kapudan çıkmış,önce kapunun yarısı yanmış,gaaye...

HAYGAS – Geçen asır sonlarında Kumkapulu ve ermeni asıllı genc bir balıkcı; hayatı ,kalender halk şâiri Erzurumlu Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından 20 kıt'alık bir destan ile anlatılmışdır,üç kıt'asını almakla yetiniyoruz : Ermen şahlarımdan bir de Hayga...

HAYİM (Meyhâneci) – Geçen asır sonlarında Balatta bir mutatabbib ;bilhassa, zührevî hastalıklar tedâvisi ile tanınmışdı,kendisine baş vuranların çoğu da sokak fâhişeleri ve yine o boydan uygunsuz gencelerdi,yine ayak takımından adamlarla konuşub anlaşı...

HAYREDDİN ÇAVUŞ (Bahriyeli) – 1900 ile 1905 arasında yirmi yaşlarında bir genc olup destede güreşir bir pehlivandı ;Üsküdarlı olub Tabaklar Mescidi imamının oğluydu,pehlivanlğıı kadar güzelliği ve yakışıklılığı ile de tanınmışdı,Haddehâneden yetişmiş,S...

HAYREDDİN EFENDİ (Hoca) – Onbeşinci asır ulemasından, Fâtih Sultan Mehmedin hocalarından ; Türk İstanbulu ilk imar edenlerden biri ; Mesihpaşa Camii civârında kendi adına nisbetle anılmış kiliseden çevrilme Hocahayreddin Mescidi ile Unkapanında Üçmihra...

HAYREDDİN ÇAVUŞ MESCİDİ – Üsüdarda idi,bânisine nisbetle halk ağzında Hayreddin Çavuş Mescidi diye de anılırdı. Hadikatül Cevâmi de Hayreddin Mescidi diye kayıdlıdır ve şu mâlumatı veriyor :“ Bânisi Hayreddin Çavuş Kanuni Sultan Süleyman devri ricâlind...

HAYREDDİN ÇELEBİ (Hammal) – Aksarayda Sofularda Sülüklü sokağında Ebekadın Camiinin asıl bânisi (B.: Ebekadın Camii, cild 9, sayfa 4844) ; Hadikatül Cevâmi şu mâlûmâtı veriyor : “.. Camiinin karşısındaki bir köşebaşında bulunan mezarlıkda medfundur, ka...

HAYREDDİN İSKELESİ MESCİDİ – Beşiktaşda Hayreddin İskelesinde idi,bânisi Barbaros Hayreddin Paşa idi,mescid,aslında o mevkide bulunan Hayreddin Paşanın büyük bir medresesinin dershânesi idi,fevkaanî bir mesciddi.Medrese ile birlikde yıktırılmış,zamanım...

HAYREDDİN CÂZİM (Hoca) – Onaltıncı asırda şehzâde hocalığı yapmış bir zât olub Keçecilerde müteehhilin odalarında (evli esnaf odaları ; B.:Müteehhilin Odaları) fevkani bir mescid yapdırmış idi (B.: Hocahayreddin Mescidi); 953 (M.1546) de vefât etmiş, K...

HAYRATYIKAN – İstanbulda halk ağzı argo deyim,şimdi kullanılmıyor ,“Garib ve fakir gencleri türlü yollarla başdan çıkarıp kötülüğe,fuhuşa sürükleyen sürüklenmelerine sebeb olan kimse “ anlamında kullanılırdı ,murâdına erinceye kadar himâyeler,yardımlar...

HAYRÂBÂD – Lâle Devrinde İstanbulda Halicin bitiminde Kâğıdhâne Deresi boyunda Sâdâbâd adı ile kurulan mâmuredeki Tekkenin adı,hangi tarîkata bağlı bir tekke olduğu tesbit edilemedi ;devrin ünlü şâiri Nedim’in “Sâdâbâdı Nev Bünyâd” isimli uzun kasîdesi...

HAYREDDİN EFENDİ (Hoca) – Fâtih Sultan Mehmed devri ulemasından, Süleymaniye civârında Bodurum Mescidinin bânisi ; hicrî 874 (M.1470-1471) de vefât etmiş , Eyyubsultanda defnedilmişdir , hayat hakkında bilgi edinilemedi (B.: Bodrum Mescidi, cild 5,sayf...

HAYREDDİN PAŞA (Barbaros;Gazi) – Doğu Akdenizi bir Türk denizi yapanların serdarı, on altıncı asırda Türkiye İmparatorluğunun azamet, haşmet, kudret ve şevketinin kurucularından, adı hemen bütün Akdeniz memleketlerinin tarihine geçmiş büyük Türk Amiral...

HAYRET EFENDİ (Mehmed Bahaüddin) - “Adanalı Hoca Hayret Efendi” diye meşhurdur ;şâir,türkce ve türk edebiyatı muallimi,arabca ve farsca bilir,fakat anadili türkçeye dil bilgini denilecek derecede hâkimdi.Fikirlerini açıkca söyler,tenkidlerinde pervâsız...