HAYLAZ – İstanbul ağzında işsiz güçsüz dolaşan,tahsile heves etmemiş,bir sanat öğrenmemiş,çoğunlukla uygunsuzluk yoluna sapmış,hayta güruhu ile düşer kalkar,ve mutlakaa âsî ve serkeş gencler hakkında kullanılır bir sıfattır.Aşağıdaki manzume geçen asır sonlarında yaşamış Tophâne kâtiblerinden kalender halk şâiri Âşık Râzinindir : Bir kayıkcı lazım var Serkeşim haylazım var Tophâne İskeleli Kara donlu tazım var Püsküllü belâ diye Alnımda bir yazım var Ben Köroğlu olmuşum Dalımda Ayvazım var Yalun ayak pırpırı Âfet bir palazım var Sormuşlar o çapkına Demiş işte kazım var Yolarım o kâtibi Türlü türlü nazım var Ben de derim sağ olsun Bir nazlı haylazım var Şu kıt'a da Galatalı Hüseyin Ağanındır : Çardak Kahvesine serdim postumu Bilmedim bir eyyam düşman dostumu Bıçağıma bağlamışdım bahtumu Kimi şehbaz didi kimisi haylaz Esnaf civanları şânında şehrengiz yollu yazılmış eserlerde o gencin gencler için bu sıfat çok kullanılmışdır ,hattâ bâzen “it” sıfatı ile aynı seviyede görülmüşdür,Karadeniz yalısı memleketlerinden kopup İstanbula gelmiş bekâr uşakları için de bu sıfat verilmişdir ;aşağıdaki beyit ve kıt'aları “Hûbannâmei Nevedâ”dan alıyoruz : Kalafatcı civan katran karası Pâk eyler anı bia hamam parası Vahşet üzre şâhin başlı zeberdest Anı seven lâşek olur putperest Yal...

HAYLAZ – İstanbul ağzında işsiz güçsüz dolaşan,tahsile heves etmemiş,bir sanat öğrenmemiş,çoğunlukla uygunsuzluk yoluna sapmış,hayta güruhu ile düşer kalkar,ve mutlakaa âsî ve serkeş gencler hakkında kullanılır bir sıfattır.Aşağıdaki manzume geçen asır sonlarında yaşamış Tophâne kâtiblerinden kalender halk şâiri Âşık Râzinindir : Bir kayıkcı lazım var Serkeşim haylazım var Tophâne İskeleli Kara donlu tazım var Püsküllü belâ diye Alnımda bir yazım var Ben Köroğlu olmuşum Dalımda Ayvazım var Yalun ayak pırpırı Âfet bir palazım var Sormuşlar o çapkına Demiş işte kazım var Yolarım o kâtibi Türlü türlü nazım var Ben de derim sağ olsun Bir nazlı haylazım var Şu kıt'a da Galatalı Hüseyin Ağanındır : Çardak Kahvesine serdim postumu Bilmedim bir eyyam düşman dostumu Bıçağıma bağlamışdım bahtumu Kimi şehbaz didi kimisi haylaz Esnaf civanları şânında şehrengiz yollu yazılmış eserlerde o gencin gencler için bu sıfat çok kullanılmışdır ,hattâ bâzen “it” sıfatı ile aynı seviyede görülmüşdür,Karadeniz yalısı memleketlerinden kopup İstanbula gelmiş bekâr uşakları için de bu sıfat verilmişdir ;aşağıdaki beyit ve kıt'aları “Hûbannâmei Nevedâ”dan alıyoruz : Kalafatcı civan katran karası Pâk eyler anı bia hamam parası Vahşet üzre şâhin başlı zeberdest Anı seven lâşek olur putperest Yalı uşağıdır tığ gibi lazdır Dayı perverdesi bıçkın haylazdır o Katırcı civanı olur kabaca Bıçkın meşreb yalun ayak bolpaşa İmâdan anlamaz işmardan çakmaz Dangul dungul ama güzeldir haylaz Anı kim ki seve tahammül gerek Mukadderdir anın çiftesin yemek o Çadırcı civanı mü'min muvahhid İçlerinde yokdur haylaz ile it Genclerin,hattâ erkek çocukların kuşbazlık ile uğraşması bir haylazlık alâmeti bilinmişdir : Kuşbaz civanların cümlesi haylaz Yalun ayak hayta pırpırı şehbaz Uşşâkına koymak isterken ökse Şikâr olur kendi bir it nâkese Ko kafes nâlesin ey şûhi dilbaz Gel de nağmesaz ol sînede edeble biraz Haylazlık nümâyişinin şirin örneklerinden birini 1971 yılı temmuzunda Taksim Meydanında 17-18 yaşlarında bir küçük delikanlı vermişdir.Meydanın en kalabalık saatlerinde ,üstünde kısacık siyah bir iç donu ile hemen çırıl çıplak denilecek bir kılıkda kalabalık arasından ortaya fırlamış,önce nakil vâsıtalarına fahrî trafik memurluğu yapmış,sonra yol üstüne yüzü koyun uzanarak trafiki durdurmuş,meydan bir anda tıkanmışdır. Seyreden halk :“Zavallıcık deli..polis gelse de götürse garibi..” diye söylenirken vazifesinin ehli bir tarfik polisi gelerek delikanlıyı elin-tutup tatlı dille kaldırmış ve vak'a yerinden uzaklaştırmışdır.Halkın ve gazete muhâbirinin “Deli” dediği bu gencin yapdığı iş,bizce tam bir haylaz oğlan nümâyişidir; anlayışsız adamlar elinde hırpalanma ihtimâli de bulunan şirin bir nümâyişdir. Bibl.: Âşık Râzi,Evrâkı metruke,defter ;Günaydın Gazetesi.