Geçen asrın ikinci yarısında yaşamış osmanlı devlet adamlarından; mâliye kaleminden yetişmiş, defterdarlıklarda bulunmuş dürüst, bilgili, kibar bir zât idi, Tuna Vilâyeti defterdarı iken 1872 de mâliye müsteşarı, 1873 de Şûrâyı Devlet âzası, sonra Deft...

Asker ressamlardan, batıdan gelen Türk resim sanatının öncülerinden, doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor; 1856 da Mühendishânei Berrîi Hümâyundan topcu zâbiti olarak çıkmış, binbaşı rütbesinde ve 5. Ordu hizmetinde iken Şamda ölmüşdür. Bibl.: P. Boyar,...

Onsekizinci asır şâirlerinden, İstanbullu, Abdullah Ağa adında birinin oğludur, sadırâzam Nevşehirli Damad İbrahim Paşanın kapusundan yetişmiş, bir ara bu büyük vezirin kitabcılığını yapmış idi; hicrî 1134 (M. 1721 - 1722) de Divânı Hümâyun kalemi kâti...

İkinci Sultan Abdülhamid devrinin namlu tulumbacılarından; Üsküdar Dâirelilerdendir; reisliği de o sandıkdadır; hayatı hakkında bilgi edinilemedi. Bibl.: Vâsıf Hiç, Not.

Türk eczâcılar tarafından açılmış ilk eczâhânelerden biri; adını kurucusu sâhibinden almışdır (B. Edhem Pertev Bey). Kurulmuş, öyle tahmin ediyoruz ki sermâye azlığından kapanmış, sonra Edhem Pertev Beyin servet sâhibi arkadaşlarından Ezcâcı Hasan Nâfi...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Üsküdarın İhsaniye semti sokaklarından; Çatmacılar Sokağı ile Tunus bağı Caddesi arasında uzanır; Büyük Mustafa Sokağı ile kavuşağı vardır (1934 B.Ş.R. Pafta 27/İhsaniye); yerine gidilip şu satırların yazıldığı sırada...

Ünlü eczâcı; aşağıdaki hal tercemesini İbrahim Alâeddin Gövsanın “Türk Meşhurları” adındaki eserinden alıyoruz: “Memleketimizde ilk tıbbî mustahzarât meydana getiren eczacılarımızdan; aslı Tırnovalıdır, 1871 de doğdu, 1895 de eczâcılık diploması aldı; ...

Devlet ve ilim adamı; Birinci meşrûtiyetin ve İkinci Sultan Abdülhamidin ikinci sadırâzamı; İstanbul Arkeoloji Müzesinin kurucusu arkeolog ve ressam Osman Hamdi Bey ile ünlü nümismatik (eski paralar ilmi bilgini) Galib Edhem ve müzeler müdürü, tarih bi...

Geçen asırda yaşamış ve müşirliğe (marşalliğe) kadar yükselmiş kalem sâhibi bir asker, muallim; 1835 de İstanbulda doğdu, 1856 da Harbiye Mektebini kurmay yüzbaşı olarak bitirdi, tahsili ikmal için Fransaya gönderildi, dönüşünde 1864 de Harbiye Mektebi...

Osmanlı İmparatorluğunun son devrinin değerli kumandanlarından, bilhassa 1897 Yunan Harbindeki başkumandanlığı ile büyük şöhret kazanmış bir müşir (Marşal); 1844 de İstanbulda doğdu; uzun zaman gümrük damgacı başılığında bulunmuş Mustafa Ferhad Efendin...

Mühendishânei Berrîi Hümâyunun en eski mezunlarından bir topçu kumandanı; Mehmed Esad Bey (B.: Esad Bey, Mehmed) “Mir’atı Mühendishâne” ismi ile bu asker okulunun târihçesini yazarken, bu İbrahim Edhem Paşadır ki okulun en eski durumu hakkında müellife...

Geçen asırda yaşamış Osmanlı müşirlerinden, Kaptanıderyâ Mehmed Ali Paşanın oğludur, İstanbulda doğdu, doğum tarihi tesbit edilemedi; Harbiye Mektebinde okumuş, Sultan Abdülmecidin kızlarından Refia Sultanla evlenmiş, bu münasebetle çabuk yükselerek ge...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Kadıköyde Gazhâne semti sokaklarından; Uzunçayır Sokağı ile Boyacı Mehmed Sokağı arasında uzanır (1934. B.Ş.R. Pafta 29-Gazhâne); yerine gidilip şu satırların yazıldığı sıradaki durumu tesbit edilemedi (Temmuz 1967).

Geçen asır sonları ile asrımız başında yaşamış ünlü bir asker matematik muallimi; 1844 de İstanbulda doğdu, halkdan Hacı Abdullah adında bir zâtın oğludur; 1855 de Askerî Mühendishâneye girerek teğmen rütbesi ile şahâdetnâme almış, ayni okulda, hocası ...

1914 de 101 yaşında olarak vefat etmiş Fındıklı İskelesi kayıkcılar kâhyası, elli yıldan fazla da aynı iskelede bir kayıkcı kahvehânesini işletmişdir. İstanbula gençliğinde kalyoncu olarak gelmiş, Nâvekibahrî Firkateyninde nefer iken Sinop baskını fâci...

“(Tarikat erbâbının giydiği) dört dilimli bir tâc. Edebiyatımızda Tâcı Edhem diye bir tâbir vardır ki istiğnâyı, (dünyâ nîmetlerine kıymet vermemeyi) temsil eder; İbrahim Edhemin tâcu tahtını terk etmesinden kinâyedir” (M. Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih D...

Onsekizinci asırda yaşamış nakşî şeyhlerinden ve hattat; güzel yazı sanatını Emirefendizâde Halim Efendiden öğrenmişdi. Odabaşı Çarşısı semtinde otururdu, Kocamustafapaşa Camiinin de imamı idi. Hacca gidip geldikden sonra Odabaşı Camii İmamı ve Mahmud ...

1934 Belediye Şehir Rehberine göre Kadıköyü kazâsının Kızıltoprak ve Erenköyü nâhiyeleri arasında sınır yoldur; Caddebostan İskelesi civârında Marmara Denizi kıyısından geriye, Sahrâyı Cedide kadar uzanır uzun bir yoldur. Bağdad Caddesi ile dört yol ağ...

Geçen asır sonları ile asrımız başında yaşamış ünlü bir bestekâr; hicrî 1277 (M. 1860 - 1861) de İstanbulda Fatihde Hoca Hayreddin Mahallesinde doğdu; kadılıklarda bulunmuş Hakkı Efendi adında bir zâtin oğludur. Mustafa Rona “50 yıllık Türk Musikisi” i...

Birinci Cihan Harbinde Çanakkalede batan Barbaros Zırhlısı şehidlerinden bir bahriye zâbiti (B.: Barbaros Zırhlısı, Cild 4, sayfa 2113); hâl tercemesi bulunamadı, İstanbullu diğer şühedâ gibi adı bu şehir kütüğüne vesîlei rahmet olmak üzere kaydedildi....

Geçen asır oratlarında yaşamış Meclisi Vâlâ kâtiblerinden bir delikanlı, hicrî 1264, milâdî 1848 de yirmi iki yaşında iken teverrüm ederek ölmüşdür. Devrin şairlerinden Fatin ölümüne şu tarih manzûmesini yazmışdır: Hayf kim yirmi iki yaşında bir sâhi...

Geçen asırda yaşamış seçkin ulemâdan, dersiam ve huzur dersleri muhâtab hocalarından (B.: Huzur Dersi, Dersiam, cild 8, sayfa 4490; Cami Dersleri, cild 6, sayfa 3356). Huzur dersleri mukarrirlerinden Uşşâki Mehmed Nasuf Efendi’nin büyük oğludur, 1264 (...

Geçen asır sonlarında yaşamış namlı damacılardan; bir rivâyete göre attar, bir rivâyete göre de berber idi; damacılar arasında “Kedi Meridveni” diye isimlendirilmiş bir açmazı vardır; hayatı hakkında başka bilgi edinilemedi. Bibl.: Dama Risâlesi

Topkapusu ile Edirnekapusu arasında kale duvarının iç yüzü boyunca uzanan meşhur Sulukule Çingene mahallesinde bir yatır (B.: Çingene, cild, 7 sayfa 3786; Sulukule). Kimliği bilinmiyor, Fatih Sultan Mehmedin Sakalarından olduğu rivâyet edilir; yaşadığı...

Mâlûmat Mecmuasının 12 mart 1308, 26 mart 1308 ve 2 nisan 1308 (M. 1892) tarihli nushalarında “Kıyâfeti Askerîyei Osmaniye” resimleri arasında biri bahriyeli, biri topcu piyâde, biri de Sarıklı Zuhaf Alayından üç borazan çavuşunun resimleri neşredilmiş...