GÜME FASLI – Klasik Türk Mûsikisi icrâsında ,hânende ve sâzende,enn büyük topluluğa verilmiş isim ;bir saray deyimidir ve 1826 dan sonra İkinci Sultan Mahmud zamanında kullanılmışdır. Osmanlı Sarayındaki Enderun koğuşları yüz yıllar boyunca bir saray o...

HALİL AĞA (Forsa) – Onaltıncı Yüzyıl sonlarında İstanbulda Langa Yenikapusu denilen semtde kanlı bir batakhâne işletmiş,o devrin müverrihi Selânuklu Mustafa Efendinin tâbiri ile “habîsünnefis” bir adam ;asle Makedonyalı olub 14-15 yaşlarında iken İstan...

HAMZA MÂHİR PAŞA – Onsekizinci Yüzyıl vezirlerinden,Üçüncü Sultan Mustafanın sadırazamlarından; Afiyonkarahisarlıdır Niğdenin Karahisar kazasından Mehmed Ağa adında zenfin bir adamın oğludur, 1727-1728 arasında orada doğdu , 13-14 yaşlarında İstanbula ...

HANDAN AĞA – Fatih Sultan Mehmedin adamlarından,belki enderunun zülüflü ağalarından biriydi ;İstanbulda Hasköyde Tersâne Sarayının yanında bir mescid yapdırtmış,kendi adına nisbetle ,halk ağzında da Kuşkunmaz Mecidi adı ile anıla gelmişdir ;kabrinin ne...

HASAN BEY (Rikâbdar) – Geçen asır başlarında Enderunden yetişmiş bir şâir,şiirlerinde “Yâver” mahlasını kullanmışdır ,rikâbdarlığını îmâ eder bir mahlasdır,hayatı hakkında başka kayde rastlanmadı;şiir diline örnek bir gazeli ile bir beyitini alıyoruz :...

Hazineli – Enderunda Hazine Koğuşundaki zülüflü ağalara verilmiş bir unvandır (B. Enderun : cild 9 , sayfa 5115) ; geçen yüzyıl sonlarının ünlü şâirlerinden Enderunlu Fâzıl Bey İstanbula getirildiğinde Enderuna alınmış ve Hâzine Koğuşuna alınmışdı (B.:...

HÂMİD TAYFUR BEY ( Nuhbeyzâde ) – Onsekizinci Yüzyıl sonlarında yaşamış ve Enderundan yetişmişbir şâir ;babası Nuh Bey,ünlü vezirlerden sadırâzam Hekimoğlu Ali Paşanın kız kardeşinin oğlu idi,kendisi de Üçüncü Sultan Selimin sır kâtibliğinde bulunmuşdu...

HÂNENDE ÇOCUKLAR (Sarayda) – İstanbulda osanlı pâdişahlarının kışlık dâimî ikaametgâhı olan Topkapusu Sarayında Enderun,sarayın kadın bulunmayan selâmlık kısmı yüz yıllar boyunca türkiyenin en büyük musiki mektebi,daha doğru deyimle bir konservatuvar o...

HÜDÂÎ BEY ( Kilerli) – Birinci Sultan Abdülhamid devrinde Enderundan yetişmiş bir şâir,Hüdâî maçlasıdır,asıl adı Abdülkerim olub Sekbanbaşızâde lakabı ile anılırdı,lakabından anlaşıldığına göre bir yeniçerinin oğludur.Şâir değil de orta derecede bir nâ...

Hüseyin ( Boyacı ) – Onyedinci Yüzyıl ortasında saray kapuculuğundan sivrilme bir adam , tamahkârlığı ve pervasız amansız gaddarlığı ile kötü kişi olarak tanınmışdı; müverrih Naimâ Efendinin tâbiri ile “katli vâcib bir habis zâlim ” idi. Kapucubaşılık ...

HÜSEYİN EFENDİ (Çeşmî) – Fındıklıda Sormagir Camiinin bânisi,hattat ; yazıyı Hafız Osman Efendiden öğrenmişdi ;Enderundan yetişmişdir,bir ara sırkatibliği yapmış ve o vazifen çırağ edildiğinde,ki hayli yaşdı idi,Fındıklı semtinde yerleşmişdi,camiini ,S...

HÜSEYİN HÜSNÜ BEY (Kilerli) – 1718 ile 1719 arasında Enderunda Kiler Koğuşunun zülüflü ağaları arasında şâir bir genc,Kilârî Ahmed Refî'in Enderunlu şâirler ve hattatlar ve musikî sanatkârları üzerine yzadığı manzum tezkirede şu kıt’a beyitler ile ile ...

HÜSNÜ AGA (Müezzin) – Üçüncü Sultan Selim zamanında Enderunlu bir musikişinas,adından başka hayatı hakkında kayde rastlamadık ;müezzinliği dolayısı ile seçkin bir hânende olduğu tahmin edilebilir. Bibl.: Tayyarzâde Atâ,Enderun Tarihi,I ve III.

HÜSNÜ EFENDİ (Enderunlu Hâfız Hüseyin) – Geçen asrın ikinci yarısında ve asrımız başında yaşamış ünlü bir musikişinaş,bestekâr,mevlidhan ; 1858 de Üsküdarda Harem İskelesinde doğmuşdur ;Harem iskelesi Camii İmamı Hacı Mehmed Hakkı Efendinin oğludur.Ken...

HIDIR AĞA (Kemânî) – Onsekizinci Yüzyıl sonunda Üçüncü Sultan Selim zamanındaünlü bir sâzende ve musiki bilgini ;Enderundan yetişmiş,pâdişahın müsâhiblerinden olmuşdur.Hayatı hakkında başka kayde rastlanmadı. Bibl.: Şânîzâde,III ;Atâ,Enderun Tarihi,III.

İBRAHİM (Pişekâr) – 1819 ile 1829 arasında Topkapusu Sarayında Inderunu Hümâyundaki gencler tarafından kurulmuş bir ortaoyunu takımının pîşekârı ;hayatı hakkında başka kayde rastlanmadı. Bibl.: Hafız İlyas,Vekaayii Enderun.

İBRAHİM (Yanarateş) – İkinci Sultan Mahmud zamanında Enderunda güzelliği ile meşhur bir delikanlı ;kapuyoldaşı enderunlu şâir Sami tarafından şu beyit ile övülmüşdür : Ruhi gülzârı İbrahim ve nâzu şîvesi dilkeş Firâkı Nârı Nemrud iştiyâkı bir yanar ât...