HALÎLE – Mevlevîhânelerde çalınan “Zil” in adı,bu zili çalan dervişe de Halîlezen denilirdi.Arabcadan alınmış olan kelimenin türkce karşılığı “Dost Kadın,Saf Kadın,Nikâh Altına Alınmış Kadın” demekdir,bir dergâhda sima' esnâsında çalınan musikiye katıl...

HAMZAVÎ KALENDER – Gçene asır sonlarında Üsküdarlı Hanı Sebil denilen bekâr hanında yaşamış Diyojen'i şarklısı kelbiyûndan bir derviş,asıl adı ve nereli olduğu bilinmiyor ;Üsküdarlı kalender halk şâiri Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında 14 kıt'alık...

HASAN ( Baba ) – Onaltıncı Yüzyıl şâirlerinden bir kalender derviş ;aşağıdaki hal tercemesini çağdaşı Sehî Beyin şuerâ tezkiresinden alıyoruz :“ Aslı Karaferiyeliydi,(Medrese ve cami dersleri ile) ilme tâlib olmuş iken kalenderliğe sapmış,yalın ayak ba...

HASAN (Bostancıbaşı Çantacısı Laz) – Üçüncü Sultan Selim zamanında Bostancı Hamlacılar Ocağı neferlerinden bir genc;o devrin saray müstahdemleri ve dış hizmet ocakları neferleri hakkında yazılmış “Ravzatül Hûban” isimli mecmuada aşırı serkeşliğinden ve...

HÂŞİM BABA – Geçen asrın ortalarında İstanbulda kalender dervişlerin kutbu olarak bilinmiş bir maczub ;Saraçhânede saraç bekârlarının oturduğu odalardan birinde otururdu.Sadırâzam Mustafa Reşid Paşa için yobazlar “Gâvur Vezir” derlerdi,Hâşim Baba ise h...

HOROZ DEDE – Evliyâ Çelebinin kaydine göre İstanbul muhasarası ve fethi şehidlerinden bir derviş ,kabri yüzyıllar boyunca bir ziyâret makaamı olmuşdu.Büyük yazar : “ İstanbulun fethinde bulunub Unkapanında şehid olmuş ve Unkapanı Kapusu dâhilinde defne...

HÜSEYİN DEDE – Celvetiye dervişlerinden ,Onsekizinci Yüzyıl tâlik hattatlarından ,yazıyı Siyâhî Efendiden öğrenmişdi.Bir ara Zeyrek Camiinde müezzinlik yapmış musiki ile meşgul olmuş,devrinin şöhretlerinden Hâfız Âmâ Halilden Mevlidi Şerif meşk etmişd...

HÜSEYİN LÂMEKÂNÎ – Onyedinci Yüzyılın ilk yarısında yaşamış bayrâmiye tarîkati şeyhlerinden ;kendisini şahsen tanımış olan Evliyâ Çelebinin kaydinde cezbe sâhibi olup ve hiç evlenmemiş,hâneberduş bir derviş olup Eyyubda Bahâriyede Şasultan Camii avlusu...

HÜSNÜ EFENDİ (Balabânî) – İkinci Meşrutiyet devrinin halk büyük şöhretlerinden bir cerrâhî dervişi,Üsküdardaki Balaban Tekkesi canlarındandı ;duâ edebiyatında büyük bir kudrete sâhibdi,eşsiz bir hatibdi ;cenâzelere,resmi küşadlara,ihtifallere mtlakaa ç...

HÜSNÜ SAİD ÇELEBİ – Asrımız başlarında bir gazete muhâbiri ;aslı konyalı bir âilenin oğluyud,İstanbulda 1890 etrafında doğmuşdur,Hadikai Meşveret Mektebinde okumuşdur ;hoş sohbet,rind meşreb bir gencdi ;mevlevi dervişi kılığında dolaşır,gazete muhâbirl...

İDRİS (Gülfeceli) – Geçen asır sonlarında yaşamış namlı bir matbaa mürettibi ve kalender halk şâiri Erzurumlu Âşık İbrahimin uşağı ;efendisi tarafından şu manzume ile övülmüşdür : Gülfeceli İdirisim bâşım tâcı gül gonce Az mı emek vermişim garîbandan ...

İSMAİL MÜFİD EFENDİ – On Sekizinci Yüzyılda yaşamış ünlü bir hattat ve din bilgini ;1132 (1719-1720) de İstanbulda doğdu,Davudpaşa semtinde oturur Ali adında bir attarın oğludur,sağlam bir medrese tahsili gördü,çağının büyük hattatlarından Eğrikapulu M...

KADİRCAN (Hanzâde) – Aşağıdaki satırları Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesinden alıyoruz:“ Görmedim,bilmem,1280-1290(1863-1873) arasında İstanbul haytaları ve hânberduşları arasında diyar garibi bir delikanlıdır,düşüp kalkdıkları Hanzâde dermiş,as...

MEHMED ( Derviş ) – Onyedinci Yüzyılda bestekâr ve neyzen bir mevlevî dervişi,Sadeddin Nüzhet Ergun “Türk Musikisi Antolojisi” isimli eserinin dinî musiki kısmında sâdece adını kaydediyor,hangi mevlevîhânenin dervişlerinden olduğunu kaydetmiyor,bestele...

MEHMED ( Güzelhisarlı Derviş ) – Onsekizinci yüz yılda yaşamış hattatlardan ve celvetî dervişlerinden ; Aydın Güzelhisarındandır ; hacca gitmiş, dönüşünde İstanbulda yerleşerek hattat Çineli Mustafa Efendiden sülüs ve nesih yazı öğrenmişdi. Atikalipaşa...