Onbeşinci asır sonları ile Onaltıncı asır başında yaşamış değerli bir şâir; asıl adı Mehmed’dir, 1460 yılı etrafında Bursa’da doğdu, sağlam bir medrese tahsili gördü, İkinci Sultan Beyazıd’ın oğlu Şehzâde Korkud’a kâtib oldu, aydın bir zât olan Sultan ...

Ondokuzuncu asır başlarında İstanbul’un namlı köçek oğlanlarından; Enderunlu Fâzıl Beyin “Çenginâme” isimli meşhur eserinde şu kıt’a ile kayıtlıdır: Ruhsatı vasla rizâ virdi Gazeb Neden ol zâti halîme bu lakeb Kaametü tab’ı mülâyimdir hep Eğilür herke...

Maden kömüründen gaz çıkartarak o gazın mekânları ışıklandırmada ve ısıtmada kullanılması 1812 de bulunmuşdur. Memleketimizde maden kömüründen elde edilen gaza “Havagazı” adı verilmişdir, o gazın elde edildiği fabrikalara da “Gazhâne” denilmişdir. Avru...

Ayak takımı argosunda “Def olmak, basıp gitmek”; F. Devellioğlu şu misâli veriyor: “Haydi yavrum gazla artık..”. Kızı oğlana benzer, oğlanı da kız gibi, Birbirinden ateşli iki taptâze Hippi, Almış iki yanıma gelmişim Gülhâneye, Olur mu sevişmekden baş...

Halkın “Gazyağı” dediği petrolün İstanbul’da, dolayısı ile Türkiye’de mekânları ışıklandırmada, zeytinyağı kandillerine ve mumlara tercihle ne zaman yaygın bir hâl aldığını tesbit edemedik. Tahminimiz petrol - gazyağı lâmbalarının 1865 - 1870 arasında ...

Gayet ince, yarı şeffaf dülbendin adı; dilimize fransızca aynı anlamda “Gaze” kelimesinden geçmişdir; eskiden o incecik dülbendler Filistin sahilinde Gaze şehrinde dokunduğundan ve Fransa’ya da oradan gittiği için fransızlar geldiği yerin adı ile anmış...

Haliç boyunda Sütlüce’nin sokaklarından, Elifi Efendi Sokağı ile Kırkayak Sokağı arasında uzanır, Aynî Ali Efendi Sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 17/186); yerine gidilip bu satırların yazıldığı sıradaki duru...

Gazeteci; 1887 de İstanbul’da Sarıyer’de doğdu, İkinci Sultan Abdülhamid’in kızlarına piyano dersleri vermiş Mehmed Emin Beyin oğludur. Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesinde, Vefâ İdâdisinde okudu, yüksek tahsil için Paris’de Sorbon Üniversitesine gönderildi,...

İstanbul’da zührevî hastalıkların görüldüğü yerler Galata’nın ve Beyoğlu’nun gayri müslim genelevleri olmuşdur. Frengi, belsoğukluğu, şangr, uyuz, karnebit, kırkayak ve benzeri hastalıklar, evlâdları Galata ve Beyoğluna geçmeyen Türk ailelerinin meçhul...

Şirketi Hayriye’nin Boğaziçinde işlettiği vapurlardan; 1872 - 1873 arasında İngiltere’de yaptırılmış, teknesi sacdan ve yandan çarklı 137 tonluk bir vapurdu, makinası 80 beygir kuvvetinde idi. Sür’ati 10,5 mil olup 700 yolcu taşıyordu. Ne kadar hizmet ...

Ar Özel Okul İşletmeciliği tarafından 20 milyon lira sermâye ile kurulmuş olup öğretime 11 Kasım 1968 de başlamışdır; Mecidiye Köyü civarında Gayrettepe mevkiinde Vefâ Bayırı yolu üzerinde 20 numaralı binâdadır. Okulun kurucu müdürü İstanbul Teknik Üni...

İlk nüshası 2 Ocak 1301 (1886) Cuma günü çıkmış haftalık edebî gazete; imtiyaz sahibi Menemenlizâde Mehmed Tâhir Bey (B.: Mehmed Tâhir Bey, Menemenlizâde) ve nâşiri Kitabcı Aleksan Efendidir. 23,5 X 33,5 boyunda bir kâğıda basılmış dört sayfalık bir ga...

1965 ile 1966 arasında sokaklarda, tombalacılık maskesi altında esrar satıcılığı yapan hâneberduş bir delikanlı, asıl adı bilinmiyor, lâkabı küçük yaşda iken kaybettiği babasının bir imam olmasından kalmış. Hippi Mehmed Gökçınar (B.: Gökçınar, Mehmed) ...

“Lehcei Külhâniye” denilen Külhan Beyleri argosunda “Kasab” (B.: Külhan Beyleri).

Mevlevîhâne Kapusunda Mimarkasım Caddesindedir, bir Kaadirî Tekkesiydi. Hicrî 1090 (M. 1679) da kurulmuşdur, bânisinden sonra şu zatler şeyhlik yapmışlardır: Gavsi Mustafa Efendi (ölümü: 1130 M. 1717 - 1718); oğlu Numan Efendi (ölümü 1185, M. 1771 - 17...

“Farsca mecûsî veya ateşperest demek olan Gebr’den veya Arabca Kâfir’den; 1. Vahdâniyete inanmayan, kâfir, müşrik; 2. Gayri müslim, nasrânî. Âmiyâne bir tâbirdir. Gâvurca: Kâfirlerin tarzında veya lisanında (yakın geçmişe kadar yabancı batı dilleri hak...

Onyedinci asır ortalarında yaşamış namlı mevlevî şeyhlerinden, Galata Mevlevîhânesinin onbirinci şeyhi; Samatya’da Davutpaşa İskelesinde Çivizâde Mescidinin yanında bir evde doğdu, Yazıcızâde Ahmed Bican Efendinin torunlarındandır, doğum tarihi bilinmi...

1908 den bu yana İstanbul’da yayınlanmış ermenice haftalık siyâsî mizah gazetesi; 1908 - 1927 arasında kurucusu aktör ve muharrir Ervant Tolayan (1884 - 1938?), 1943 - 1966 arasında Onnik Artun tarafından çıkarılmış, 1966 dan bugüne kadar da Harutyun M...

(Teofil Gotye); ünlü Fransız yazarı. İstanbul’a dair nâdir güzellikte bir eserin sahibi. 1811 de Tarbes’de doğdu, 1872 de Neuilly’de öldü, Genç yaşta Paris’e geldi. Önce resme çalıştı. Sonra şiirde karar kıldı. Victor Hugo’yu tanıyınca romantizmin heye...

(Şarl dö Gol) Fransız generali ve devlet adamı, Fransa Cumhurbaşkanlarından; aşağıdaki hâl tercemesini Türk Ansiklopedisinden alıyoruz: “1890 da Fransa’da Lille’de doğdu, 1912 de Saint-Cyr (Sen-Sir) asker okulunu bitirdi; Birinci Dünya Harbinde yaralan...

Fatih ilçesinin Şehremini Bucağının Denizabdal Mahallesinin yollarından; Başvekil Caddesi ile Dervişpaşa sokağı arasında uzanır, Necib Âsım sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 10/76). İki araba geçecek genişlikt...

Karen Gater, 1962 yılında Ekim ayı içinde çapkın Türk erkeği aramak için İstanbul’a gelmiş 26 yaşında bir ingiliz kızı, aradığını bulamamış ve üzgün olarak İstanbul’dan ayrılır iken Türk gazetecilerine şu beyanda bulunmuşdur: “Erkeklerinizin kadınlara ...

Şimâl Türklerinin ve Müslümanlarının ve öncelikle Müslüman Türk Kırımlıların uyanması yolunda çalışmış gazeteci, muallim ve büyük mücâhid, fikir adamı; 1851 de Kırım’da Bağçesaray civârında Avcıköy’de doğdu; Mustafa adında bir köylü olan babası Yalta c...

İstanbul basınında uzunca bir zamandan beri çalışan çok değerli bir kadın mütercim; 1933 de İstanbul’da doğdu, aslı Kırımlı olan ünlü Gaspiralı âilesinden Mansur Cevdet Beyin kızıdır. Şişli Terâkki Lisesinin ilk kısmında, Alman Lisesinin orta kısmında ...