Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BATTAL
Kelime dilimize arabcadan alınmışdır, asıl mânâsı: gaayet büyük, iriyarı, büyük boy, iri yarı, büyük boy, iri kıyım, kocaman demekdir; “Battal Gazi”, müslümanların ilk Anadolu fütûhatındaki meşhur kahramanın, âdem ejderhâsı, dev yapılı bir cengâver olarak tahayyül edilmek gerekir.
Bu kelimeyi günlük sohbet dilimizde asıl mânası ile yalnız eşya üzerinde kullanıyor: Battal tahta (Büyük boy tahta), Battal kâğıt (Büyük boy kâğıt). Vaktiyle İstanbulda yapılan kâğıtların adı “İstanbul tabağı”, o kâğıdların en büyük boyunun adı da “Battal İstanbul” idi.
Battal günlük sohbet dilimizde hükümsüz, kıymetden düşürülmüş, kullanılmadan kaldırılmış, kapatılmış mânâlarında kullanılır; misâller:
Resmî dâirelerde ve hususî müesseselerde hükmü kalmamış evrâka “Battal evrak” denilir (B.: Battal Torbası).
* “Battalına batmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı bir deyimdir. Kalemlerde battal evrak vesika olarak saklanır (B.: Battal Sandığı); lüzum karşısında höccet, vesika olarak battal evraka müracaat etme demektir.
* “Battal çakmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı deyimdir! evraka battal edilme işâretini koymak.
* “Kapatma” mânâsında yalnız yol, kapu, pencere, kuyu haklarında kullanılır:
— Maslakda yeni yol açılınca, eskisi battal oldu.
Bir okul müdürü yardımcıları ile konuşur:
— Arka kapuyu battal etmedikc...
⇓ Read more...
Kelime dilimize arabcadan alınmışdır, asıl mânâsı: gaayet büyük, iriyarı, büyük boy, iri yarı, büyük boy, iri kıyım, kocaman demekdir; “Battal Gazi”, müslümanların ilk Anadolu fütûhatındaki meşhur kahramanın, âdem ejderhâsı, dev yapılı bir cengâver olarak tahayyül edilmek gerekir.
Bu kelimeyi günlük sohbet dilimizde asıl mânası ile yalnız eşya üzerinde kullanıyor: Battal tahta (Büyük boy tahta), Battal kâğıt (Büyük boy kâğıt). Vaktiyle İstanbulda yapılan kâğıtların adı “İstanbul tabağı”, o kâğıdların en büyük boyunun adı da “Battal İstanbul” idi.
Battal günlük sohbet dilimizde hükümsüz, kıymetden düşürülmüş, kullanılmadan kaldırılmış, kapatılmış mânâlarında kullanılır; misâller:
Resmî dâirelerde ve hususî müesseselerde hükmü kalmamış evrâka “Battal evrak” denilir (B.: Battal Torbası).
* “Battalına batmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı bir deyimdir. Kalemlerde battal evrak vesika olarak saklanır (B.: Battal Sandığı); lüzum karşısında höccet, vesika olarak battal evraka müracaat etme demektir.
* “Battal çakmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı deyimdir! evraka battal edilme işâretini koymak.
* “Kapatma” mânâsında yalnız yol, kapu, pencere, kuyu haklarında kullanılır:
— Maslakda yeni yol açılınca, eskisi battal oldu.
Bir okul müdürü yardımcıları ile konuşur:
— Arka kapuyu battal etmedikce firar vak’alarının önüne geçemeyiz!..
Bir çocuk kuyuya düşüb boğulur:
— Kaçıncı kaza yâhû!. bu kuyuyu zâbıta niçin battal etmez!..
Sen hercâî nevcivan
Bende kırçıl topsakal
Yalın ayak baş açık
Küf olmaz aşık abdal
Buldun akran oynaşı
Kart öküz oldu battal
Ali Çamiç
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040621
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, page 2212
See Also Note
B.: Battal Torbası; B.: Battal Sandığı
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.