Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BATTAL
Kelime dilimize arabcadan alınmışdır, asıl mânâsı: gaayet büyük, iriyarı, büyük boy, iri yarı, büyük boy, iri kıyım, kocaman demekdir; “Battal Gazi”, müslümanların ilk Anadolu fütûhatındaki meşhur kahramanın, âdem ejderhâsı, dev yapılı bir cengâver olarak tahayyül edilmek gerekir.
Bu kelimeyi günlük sohbet dilimizde asıl mânası ile yalnız eşya üzerinde kullanıyor: Battal tahta (Büyük boy tahta), Battal kâğıt (Büyük boy kâğıt). Vaktiyle İstanbulda yapılan kâğıtların adı “İstanbul tabağı”, o kâğıdların en büyük boyunun adı da “Battal İstanbul” idi.
Battal günlük sohbet dilimizde hükümsüz, kıymetden düşürülmüş, kullanılmadan kaldırılmış, kapatılmış mânâlarında kullanılır; misâller:
Resmî dâirelerde ve hususî müesseselerde hükmü kalmamış evrâka “Battal evrak” denilir (B.: Battal Torbası).
* “Battalına batmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı bir deyimdir. Kalemlerde battal evrak vesika olarak saklanır (B.: Battal Sandığı); lüzum karşısında höccet, vesika olarak battal evraka müracaat etme demektir.
* “Battal çakmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı deyimdir! evraka battal edilme işâretini koymak.
* “Kapatma” mânâsında yalnız yol, kapu, pencere, kuyu haklarında kullanılır:
— Maslakda yeni yol açılınca, eskisi battal oldu.
Bir okul müdürü yardımcıları ile konuşur:
— Arka kapuyu battal etmedikc...
⇓ Devamını okuyunuz...
Kelime dilimize arabcadan alınmışdır, asıl mânâsı: gaayet büyük, iriyarı, büyük boy, iri yarı, büyük boy, iri kıyım, kocaman demekdir; “Battal Gazi”, müslümanların ilk Anadolu fütûhatındaki meşhur kahramanın, âdem ejderhâsı, dev yapılı bir cengâver olarak tahayyül edilmek gerekir.
Bu kelimeyi günlük sohbet dilimizde asıl mânası ile yalnız eşya üzerinde kullanıyor: Battal tahta (Büyük boy tahta), Battal kâğıt (Büyük boy kâğıt). Vaktiyle İstanbulda yapılan kâğıtların adı “İstanbul tabağı”, o kâğıdların en büyük boyunun adı da “Battal İstanbul” idi.
Battal günlük sohbet dilimizde hükümsüz, kıymetden düşürülmüş, kullanılmadan kaldırılmış, kapatılmış mânâlarında kullanılır; misâller:
Resmî dâirelerde ve hususî müesseselerde hükmü kalmamış evrâka “Battal evrak” denilir (B.: Battal Torbası).
* “Battalına batmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı bir deyimdir. Kalemlerde battal evrak vesika olarak saklanır (B.: Battal Sandığı); lüzum karşısında höccet, vesika olarak battal evraka müracaat etme demektir.
* “Battal çakmak”, resmî dâirelerde kâtib ağzı deyimdir! evraka battal edilme işâretini koymak.
* “Kapatma” mânâsında yalnız yol, kapu, pencere, kuyu haklarında kullanılır:
— Maslakda yeni yol açılınca, eskisi battal oldu.
Bir okul müdürü yardımcıları ile konuşur:
— Arka kapuyu battal etmedikce firar vak’alarının önüne geçemeyiz!..
Bir çocuk kuyuya düşüb boğulur:
— Kaçıncı kaza yâhû!. bu kuyuyu zâbıta niçin battal etmez!..
Sen hercâî nevcivan
Bende kırçıl topsakal
Yalın ayak baş açık
Küf olmaz aşık abdal
Buldun akran oynaşı
Kart öküz oldu battal
Ali Çamiç
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040621
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfa 2212
Bakınız Notu
B.: Battal Torbası; B.: Battal Sandığı
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.