TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 4: Ba-Bay
BATMAK
Türk lügatında, toprağın, çamurun, suyun dibine gitmek, gark olmak; güneşin ve ayın batı ufku ardında gözden kayboluşu, gurûb etmek; sivri bir şeyin vücûda girmesi, saplanması. Mecâzen iflâs etmek, mal kaybetmek, ahlâken bozulmak, çökmek, nam ve nişânı kalmamak yerinde kullanılır; İstanbulun bu kökden pek çok deyim vardır: Ana baba hayırsız evlâda inkisâr ederken: “Adın batsın İnşallah!..” der. Hoşlanılmayan kimseler hakkında: “Rûhum bir türlü ısınamadı, herifin her sözü, her hareketi batıyor!” denilir. Kıskanmak, çekememek yolunda: “Nasıl muhit, ne garib insanlar, şaşırdım kaldım, sırtıma çul geçirsem göze batıyor!”. Nasihat yollu, ahlâken kirlenme manâsında: “O rezil herifle düşüb kalkma evlâdım, batırır seni, insan yüzüne bakamazsın!”. Sonsuz hicab duygusu; bir lisede öğrenciler arasında yapılmış anket cevablarından: “Bu yaz, yalın ayak, Eminönünde gazete satıyordum, siz gördünüz, yerin dibine battım sanki..”. Bu kökün müteaddîsi “Batırmak”; yukarıdaki manâların müteaddî şekillerinden başka ağır sûretde adam çekişdirme, hakaaret, şeref ve haysiyet kirletme: — Yeter artık be, amma batırdın adamcağızı... Bir akademik toplantıda: — Hayır üstâd, gençliği batırmağa hakkınız yok, onların bütün hatâları, tâlim ve terbiyelerinden mes’ul olan bizim neslin günahıdır...
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040618
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, pages 2211-2212
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD