Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BATMAK
Türk lügatında, toprağın, çamurun, suyun dibine gitmek, gark olmak; güneşin ve ayın batı ufku ardında gözden kayboluşu, gurûb etmek; sivri bir şeyin vücûda girmesi, saplanması. Mecâzen iflâs etmek, mal kaybetmek, ahlâken bozulmak, çökmek, nam ve nişânı kalmamak yerinde kullanılır; İstanbulun bu kökden pek çok deyim vardır:
Ana baba hayırsız evlâda inkisâr ederken: “Adın batsın İnşallah!..” der.
Hoşlanılmayan kimseler hakkında: “Rûhum bir türlü ısınamadı, herifin her sözü, her hareketi batıyor!” denilir.
Kıskanmak, çekememek yolunda: “Nasıl muhit, ne garib insanlar, şaşırdım kaldım, sırtıma çul geçirsem göze batıyor!”.
Nasihat yollu, ahlâken kirlenme manâsında: “O rezil herifle düşüb kalkma evlâdım, batırır seni, insan yüzüne bakamazsın!”.
Sonsuz hicab duygusu; bir lisede öğrenciler arasında yapılmış anket cevablarından: “Bu yaz, yalın ayak, Eminönünde gazete satıyordum, siz gördünüz, yerin dibine battım sanki..”.
Bu kökün müteaddîsi “Batırmak”; yukarıdaki manâların müteaddî şekillerinden başka ağır sûretde adam çekişdirme, hakaaret, şeref ve haysiyet kirletme:
— Yeter artık be, amma batırdın adamcağızı...
Bir akademik toplantıda:
— Hayır üstâd, gençliği batırmağa hakkınız yok, onların bütün hatâları, tâlim ve terbiyelerinden mes’ul olan bizim neslin günahıdır...
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040618
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfalar 2211-2212
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.