Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BALTACI, ODUNYARICI
İstanbul asırlar boyunca kış mevsimlerinde saray ve kâşânesinden kulubesine varınca ocağında, sobasında, mangalında odun ve odun kömürü ateşi ile ısınmıştır. Birinci Cihan Harbine kadar da en mutevâzı gelirli âile reisi, sonbahar içinde evinin kışlık odunu, kömürünü almış bulunurdu. İhtiyacın ölçüsüne göre gemi yükü, araba yükü, deve yükü, at yükü olarak ve çeki hesabı ile alınan odun, meskenlere dâimâ dal-kütük olarak girer, meskenin ictimâî seviye ihtiyacına göre, çamaşır odunu, hamam külhanı odunu, ocak odunu, saç soba odunu, çini soba odunu olarak boy boy kesilirdi; bu işe “odun yarma”, yapana da “odun yarıcı” denilir; konaklarda yanaşma ve uşak takımından bir veya birkaç kişi tkarafından yapılırdı; uşağı, yanaşması olmayanlar da, Anadolu veya Rumeli halkından olup, son baharda birer balta ile sokaklara dökülen bir baltacı, odunyarıcı çağırıp çekisi şukardan şu kadar çeki odun diye pazarlık idüb odunlarını kesdirir, yardırırlardı. Baltacılar, odun yarıcılar ekseriya çift dolaşırlar, umumiyetle genç, iri yarı, kuvvetli adamlardı. Üst baş dökük perişan, çocuğunun ayağı çıplak, yarım pabuçlu, balta sapını kavrayan pençeleri nasır bağlamış, çeki hesabı ile iş aldıkları için durmadan çalışırlar, yüzler ter içinde, eğer iki kişi iseler, “vakit nakiddir” sözüne uygun, aralarında hem...
⇓ Read more...
İstanbul asırlar boyunca kış mevsimlerinde saray ve kâşânesinden kulubesine varınca ocağında, sobasında, mangalında odun ve odun kömürü ateşi ile ısınmıştır. Birinci Cihan Harbine kadar da en mutevâzı gelirli âile reisi, sonbahar içinde evinin kışlık odunu, kömürünü almış bulunurdu. İhtiyacın ölçüsüne göre gemi yükü, araba yükü, deve yükü, at yükü olarak ve çeki hesabı ile alınan odun, meskenlere dâimâ dal-kütük olarak girer, meskenin ictimâî seviye ihtiyacına göre, çamaşır odunu, hamam külhanı odunu, ocak odunu, saç soba odunu, çini soba odunu olarak boy boy kesilirdi; bu işe “odun yarma”, yapana da “odun yarıcı” denilir; konaklarda yanaşma ve uşak takımından bir veya birkaç kişi tkarafından yapılırdı; uşağı, yanaşması olmayanlar da, Anadolu veya Rumeli halkından olup, son baharda birer balta ile sokaklara dökülen bir baltacı, odunyarıcı çağırıp çekisi şukardan şu kadar çeki odun diye pazarlık idüb odunlarını kesdirir, yardırırlardı. Baltacılar, odun yarıcılar ekseriya çift dolaşırlar, umumiyetle genç, iri yarı, kuvvetli adamlardı. Üst baş dökük perişan, çocuğunun ayağı çıplak, yarım pabuçlu, balta sapını kavrayan pençeleri nasır bağlamış, çeki hesabı ile iş aldıkları için durmadan çalışırlar, yüzler ter içinde, eğer iki kişi iseler, “vakit nakiddir” sözüne uygun, aralarında hemen hiç konuşmazlardı, ve sık sık: “Sobalık olacak.. ona göre kesin!..” ihtarı da eksik olmazdı.
Zamanımızda kışın odun yakan evler çok azalmış, odun da, odun depolarından bıçkı ile kesilmiş olarak alınmaktadır; at, araba yahud kamyon yükü olarak dal-kütük odun alan pek nâdirdir; dolayısı ile, omuzlarında baltası ile dolaşan baltacı - odunyarıcılar da görünmez olmuşlardır; bazan Büyükşehrin Anadolu yakasında, üç beş, sekiz on dönüm geniş bağçeli mevcud olduğu Kızıltoprak ile İçerenköy arasında rastlanır, kurumuş ağaçları keserler ara tenha sokaklardan “Baltacı!..” diye bağırırlar...
İstanbula yapı amelesi olarak gelmiş, gelirken köyünden baltasını da getirmiş, yapıda iş bulamadığı günlerde, baltasını omuzlayıp ya kısmet diye dolaşmayı bir kahve köşesinde pineklemeğe tercih etmiştir.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040394
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 4, pages 2075-2076
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.