Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BALTACI, ODUNYARICI
İstanbul asırlar boyunca kış mevsimlerinde saray ve kâşânesinden kulubesine varınca ocağında, sobasında, mangalında odun ve odun kömürü ateşi ile ısınmıştır. Birinci Cihan Harbine kadar da en mutevâzı gelirli âile reisi, sonbahar içinde evinin kışlık odunu, kömürünü almış bulunurdu. İhtiyacın ölçüsüne göre gemi yükü, araba yükü, deve yükü, at yükü olarak ve çeki hesabı ile alınan odun, meskenlere dâimâ dal-kütük olarak girer, meskenin ictimâî seviye ihtiyacına göre, çamaşır odunu, hamam külhanı odunu, ocak odunu, saç soba odunu, çini soba odunu olarak boy boy kesilirdi; bu işe “odun yarma”, yapana da “odun yarıcı” denilir; konaklarda yanaşma ve uşak takımından bir veya birkaç kişi tkarafından yapılırdı; uşağı, yanaşması olmayanlar da, Anadolu veya Rumeli halkından olup, son baharda birer balta ile sokaklara dökülen bir baltacı, odunyarıcı çağırıp çekisi şukardan şu kadar çeki odun diye pazarlık idüb odunlarını kesdirir, yardırırlardı. Baltacılar, odun yarıcılar ekseriya çift dolaşırlar, umumiyetle genç, iri yarı, kuvvetli adamlardı. Üst baş dökük perişan, çocuğunun ayağı çıplak, yarım pabuçlu, balta sapını kavrayan pençeleri nasır bağlamış, çeki hesabı ile iş aldıkları için durmadan çalışırlar, yüzler ter içinde, eğer iki kişi iseler, “vakit nakiddir” sözüne uygun, aralarında hem...
⇓ Devamını okuyunuz...
İstanbul asırlar boyunca kış mevsimlerinde saray ve kâşânesinden kulubesine varınca ocağında, sobasında, mangalında odun ve odun kömürü ateşi ile ısınmıştır. Birinci Cihan Harbine kadar da en mutevâzı gelirli âile reisi, sonbahar içinde evinin kışlık odunu, kömürünü almış bulunurdu. İhtiyacın ölçüsüne göre gemi yükü, araba yükü, deve yükü, at yükü olarak ve çeki hesabı ile alınan odun, meskenlere dâimâ dal-kütük olarak girer, meskenin ictimâî seviye ihtiyacına göre, çamaşır odunu, hamam külhanı odunu, ocak odunu, saç soba odunu, çini soba odunu olarak boy boy kesilirdi; bu işe “odun yarma”, yapana da “odun yarıcı” denilir; konaklarda yanaşma ve uşak takımından bir veya birkaç kişi tkarafından yapılırdı; uşağı, yanaşması olmayanlar da, Anadolu veya Rumeli halkından olup, son baharda birer balta ile sokaklara dökülen bir baltacı, odunyarıcı çağırıp çekisi şukardan şu kadar çeki odun diye pazarlık idüb odunlarını kesdirir, yardırırlardı. Baltacılar, odun yarıcılar ekseriya çift dolaşırlar, umumiyetle genç, iri yarı, kuvvetli adamlardı. Üst baş dökük perişan, çocuğunun ayağı çıplak, yarım pabuçlu, balta sapını kavrayan pençeleri nasır bağlamış, çeki hesabı ile iş aldıkları için durmadan çalışırlar, yüzler ter içinde, eğer iki kişi iseler, “vakit nakiddir” sözüne uygun, aralarında hemen hiç konuşmazlardı, ve sık sık: “Sobalık olacak.. ona göre kesin!..” ihtarı da eksik olmazdı.
Zamanımızda kışın odun yakan evler çok azalmış, odun da, odun depolarından bıçkı ile kesilmiş olarak alınmaktadır; at, araba yahud kamyon yükü olarak dal-kütük odun alan pek nâdirdir; dolayısı ile, omuzlarında baltası ile dolaşan baltacı - odunyarıcılar da görünmez olmuşlardır; bazan Büyükşehrin Anadolu yakasında, üç beş, sekiz on dönüm geniş bağçeli mevcud olduğu Kızıltoprak ile İçerenköy arasında rastlanır, kurumuş ağaçları keserler ara tenha sokaklardan “Baltacı!..” diye bağırırlar...
İstanbula yapı amelesi olarak gelmiş, gelirken köyünden baltasını da getirmiş, yapıda iş bulamadığı günlerde, baltasını omuzlayıp ya kısmet diye dolaşmayı bir kahve köşesinde pineklemeğe tercih etmiştir.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM040394
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 4, sayfalar 2075-2076
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.