Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BALÇIK TEKKESİ MESCİDİ
Haliçde Defterdardadır; Defterdar Caddesi ile Cezerîkaasım Akarçeşmesi kavuşağı köşesindedir. Hadikatül Cevâmiin kaydine göre hicrî 863 (Milâdî 1458 - 1459) da meçhul olan bânisi tarafından dârülhadis olmak üzere yaptırılmıştır; zaman ile harab olmuş, Hicrî 1000 (Milâdî 1591 - 1592) tarihlerinde Kanije müdafii meşhur Tiryâki Hasan Paşa tarafından mescid olarak ihya edilmiştir; imamlığı Şeyh Mahmud Sünbülî’ye verilmiş, bu zat da mescidi bir zaviye haline sokarak halvetiye usulünce sabah ve akşam evrâdü ezkâr ile meşgul olmuştur; Hicrî 1018 (Milâdî 1609 - 1610) da vefat eden bu şeyhin yerine yine Mahmud isminde bir şeyh postnişin olmuş, o da Hicrî 1128 (Milâdî 1618 - 1619) da vefat ederek zaviye - mescidin mahfili altına defnedilmiştir. Ayni yere Gazi Hasan Paşanın akrabasından da bir kaç kişi gömülmüştür.
İkinci Şeyh Mahmuddan sonra sırası ile halvetiyenin şemsiye kolundan oğlu Abdullah Efendi (ölümü hicrî 1155 = milâdî 1742 – 1743 - ), Abdullah Efendinin oğlu Abdülgani Efendi (ölümü hicrî 1201 = milâdî 1786 - 1787), Abdurrahman Efendi (ölümü hicrî 1225 = milâdî 1810) Kambur Salim Efendi (Ölümü Hicrî 1234 = Milâdî 1818 - 1819) Şeyh olmuşlardır.
Bu dört şeyh de vefatlarında zaviye içindeki mahfel altına gömülmüşlerdir. Abdülganî Efendinin zamanında Balçık Tekkesi en parlak devrini ...
⇓ Devamını okuyunuz...
Haliçde Defterdardadır; Defterdar Caddesi ile Cezerîkaasım Akarçeşmesi kavuşağı köşesindedir. Hadikatül Cevâmiin kaydine göre hicrî 863 (Milâdî 1458 - 1459) da meçhul olan bânisi tarafından dârülhadis olmak üzere yaptırılmıştır; zaman ile harab olmuş, Hicrî 1000 (Milâdî 1591 - 1592) tarihlerinde Kanije müdafii meşhur Tiryâki Hasan Paşa tarafından mescid olarak ihya edilmiştir; imamlığı Şeyh Mahmud Sünbülî’ye verilmiş, bu zat da mescidi bir zaviye haline sokarak halvetiye usulünce sabah ve akşam evrâdü ezkâr ile meşgul olmuştur; Hicrî 1018 (Milâdî 1609 - 1610) da vefat eden bu şeyhin yerine yine Mahmud isminde bir şeyh postnişin olmuş, o da Hicrî 1128 (Milâdî 1618 - 1619) da vefat ederek zaviye - mescidin mahfili altına defnedilmiştir. Ayni yere Gazi Hasan Paşanın akrabasından da bir kaç kişi gömülmüştür.
İkinci Şeyh Mahmuddan sonra sırası ile halvetiyenin şemsiye kolundan oğlu Abdullah Efendi (ölümü hicrî 1155 = milâdî 1742 – 1743 - ), Abdullah Efendinin oğlu Abdülgani Efendi (ölümü hicrî 1201 = milâdî 1786 - 1787), Abdurrahman Efendi (ölümü hicrî 1225 = milâdî 1810) Kambur Salim Efendi (Ölümü Hicrî 1234 = Milâdî 1818 - 1819) Şeyh olmuşlardır.
Bu dört şeyh de vefatlarında zaviye içindeki mahfel altına gömülmüşlerdir. Abdülganî Efendinin zamanında Balçık Tekkesi en parlak devrini yaşamış (milâdî 1742 - 1787 arası) zengin, fakir halk ile dolub boşalmış, revnakli cemiyetler olmuştur. Kanbur Salim Efendi ise zaviyeyi zikir için yalnız salı günleri açmış, sair günler, 1810 dan 1819 za kadar Balçık Tekkesi kapalı kalmıştır. Kanbur Sâlim Efendinin ölümünde şeyhlik münhal kalmış, bu vazife yine ayni yıl içinde Şeyhülislâm Mekkizâde Mustafa Âsım Efendi tarafından Debbağlar Şeyhi denmekle meşhur Sadık Efendiye verilmiştir. Bu zât hastalanmış, tekke - mescid ile şeyhlik makamını hicrî 1242 (milâdî 1826 - 1827) de 2000 kuruşa Saadiye tarikatinden Şeyh Mehmed Emin efendiye satmıştır; ve ayni yıl içinde ölmüştür.
Mehmed Emin Efendi Balçık Tekkesinde Saadiye âdâbına göre icap eden tadilâtı yaptıktan sonra tekkeyi bir sene sonra açmıştır. İkinci Sultan Mahmud, Mehmed Emin Efendiye ayrıca Eyyub Sultan Türbedarlığını tevcih etmiş, hicrî 1251 (milâdî 1835) de de Balçık Tekkesi ve Câmiini yenileyerek şeyhleri için bir de türbe inşa ettirmiştir; bu türbeye de ilk olarak hicrî 1257 (milâdî 1841) de vefat eden Mehmed Emin Efendi defnedilmiştir.
Sultan Mahmud tamirinde kapusunun üzerine konulan tarih kitâbesi şudur:
Şehinşeri derviş hû kutbi Hudâ Mahmud Han
İtmekde lutfü sû besû sâhibdilânı şâdüman
Rub’i meskûna tamam âbâd idüb virdi nızâm
Adli ile hâsu avam devrinde oldu kâmuran
Dâim düâi ehlihâl alur o zılli lâyezâl
Yaptırdı oldu bî misal budur Hankaahı Sâdiyan
Şeyhü mürîdi halk iden Rabbi Kerimi Zülmenen
Bânii hayrâtü hasen kılsun o şâhı her zaman
Nazım itti Safvet Bey güzel târihi tamın oku gel
“Saad ile yapdı bî bedel bu dergâhı Mahmud Han”
(Sene H. 1251)
Balçık Tekkesi Mescidi ve tekkenin türbesi 1960 da pek harab bir halde idi.
Hakkı Göktürk
Balçık Tekkesi Mescidi
(Resim : Turan Açıksöz)
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Turan Açıksöz
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Hakkı Göktürk
Kod
IAM040302
Tema
Yapı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Emeği Geçen
Turan Açıksöz
Tanım
Cilt 4, sayfalar 1979-1980
Not
Görsel: cilt 4, sayfa 1979
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Turan Açıksöz
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.