TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 4: Ba-Bay
BAHAR
Yılın dört mevsiminden biri; lûgat ağzı ile târif edildiğinde, dünyamızın şimal yarısında güneşin Koç (Hamel) Öküz (Sevir) ve İkizler (Cevzâ) burclarında bulunduğu zamandır ki mart, nisan ve mayıs aylarına rastlar; İstanbul ikliminde bahar tadımlık mevsimdir, başları ekseriyâ kışın sonuna eklenir, sonları yaza katılır, İstanbulda hükmü bütün tatlılığı ile uzun süren mevsim sonbahardır (B. : Sonbahar). İstanbulun tadımlık baharını en güzel terennüm eden şâir Tevfik Fikret olmuştur, yılın on iki ayı için yazdığı “Âvengi Şuhûr” da İstanbulun ekseriyâ kısa süren bahar mevsiminin üç ayını (B. : Mart Ayı; Nisan Ayı; Mayıs Ayı) şöyle tasvir ediyor : MART Câmid nazarları, soğuk çehresiyle kış Ayrılmak istiyor, fakat ayrılmıyor gibi; Örter, açar, bakar, yine örter sehâibi... ................................................................ NİSAN Çiçekli bir dala konmuş kanatlı bir hulyâ... Kalem, bahârı bu tasviri sâde nakşiyle Hulâsa eylemek ister...... ................................................................ MAYIS Doğub, gülçin olurken jâleler subhi bahârîden Söner bîçâre, en parlak demi şevkinde bir akşam Ekinler en müzehheb râşei aşkıyle titrerken. Divan edebiyatında bahar terennümleri için Nedimin iki şarkısını en güzel örnekler olarak alıyoruz; İstanbul mesirelerinin en g...
⇓ Read more...
Yılın dört mevsiminden biri; lûgat ağzı ile târif edildiğinde, dünyamızın şimal yarısında güneşin Koç (Hamel) Öküz (Sevir) ve İkizler (Cevzâ) burclarında bulunduğu zamandır ki mart, nisan ve mayıs aylarına rastlar; İstanbul ikliminde bahar tadımlık mevsimdir, başları ekseriyâ kışın sonuna eklenir, sonları yaza katılır, İstanbulda hükmü bütün tatlılığı ile uzun süren mevsim sonbahardır (B. : Sonbahar). İstanbulun tadımlık baharını en güzel terennüm eden şâir Tevfik Fikret olmuştur, yılın on iki ayı için yazdığı “Âvengi Şuhûr” da İstanbulun ekseriyâ kısa süren bahar mevsiminin üç ayını (B. : Mart Ayı; Nisan Ayı; Mayıs Ayı) şöyle tasvir ediyor : MART Câmid nazarları, soğuk çehresiyle kış Ayrılmak istiyor, fakat ayrılmıyor gibi; Örter, açar, bakar, yine örter sehâibi... ................................................................ NİSAN Çiçekli bir dala konmuş kanatlı bir hulyâ... Kalem, bahârı bu tasviri sâde nakşiyle Hulâsa eylemek ister...... ................................................................ MAYIS Doğub, gülçin olurken jâleler subhi bahârîden Söner bîçâre, en parlak demi şevkinde bir akşam Ekinler en müzehheb râşei aşkıyle titrerken. Divan edebiyatında bahar terennümleri için Nedimin iki şarkısını en güzel örnekler olarak alıyoruz; İstanbul mesirelerinin en güzel zamanı bahar mevsimindedir, yeşeren, çiçeklerle bezenen çayırlara, bağlara, bağçelere seyrâna çıkan İstanbul güzelleri de katılınca Büyükşehrin her köşesi cennet misâli olur. ŞARKI (Baharda Sâdâbâd) Gel hele bir kerrecik seyr it göze olmaz yasağ Oldu Sâdâbâd şimdi sevdiğim dağ üstü bağ Çâr bağı Isfahânı eylemişdir dağ dağ Oldu Sâdâbâd şimdi sevdiğim dağ üstü bağ Nevbahâr îrişdi oldu ol zemin cennet misâl Gars olundu kaametin gibi hezaran nevnihâl Bağlarla buldu ruhsârın gibi hüsnü cemâl Oldu Sâdabâd şimdi sevdiğim dağ üstü bağ ŞARKI (Baharda Çırağan eğlenceleri) İrişdi nevbahar eyyâmı açıldı gül ü gülşen Çırağan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen Çemenler döndü rûyi yâre rengi lâle vü gülden Çırağan vaktı geldi lâlezârın didesi rûşen Açıldı dilberin ruhsârı gibi lâleler güller Yakışdı zülfi hûban veş zemîne saçlı sünbüller Nevâsâz olmada bin şevk ile âşüfte bülbüller Çırağan vakti geldi lâlezârın dîdesi rûşen Bir İstanbul dilberini âguşi muhabbete çekib cennet misâli mesirlerden birinde, deniz veya dere, su kenarında sazla sözle felekden gün çalmak rind şairlere baharı dâima aratmıştır, aşağıdaki mısralar Nedimin bir gazelindendir : Ben olsam bir de mutrib bir de tarafi cûyibâr olsa Hoş imdî de farazâ bir civânı şivekâr olsa Yeter geçdi bu gûne mâlihulyâlarla evkaatım Aman bir gün mukaddem âh fasli nev bahâr olsa İstanbulun rind ve kalender şâirleri nevcivanların “hat” dedikleri terleyen bıyıklarını ve yeni beliren tüy sakallarını, bahar mevsiminde yeşeren çimenlere, açılan sünbüllere, reyhanlara (fesleğenlere) benzetmişlerdir; âşıkaane can sohbetleri için de bir mahbubun bir an evvel hatâver olmasını istemişlerdir (B. : Hat); aşağıdaki mısrâlar da Nedimin bir gazelindendir : Hattın ki reşki faslı bahâran olub gelür Sermâye bahşi sünbüli reyhan olub gelür Yâdi hatınla neş’ei hayreti derûnuma Çün seyli nevbahâr hurûşan olub gelür Bir bahar gününde bir İstanbul Çocuğu (Hürriyet Gazetesinde çıkmış bir fotoğrafdan, 1957, Sabiha Bozcalı eli ile)
Theme
Other
Contributor
Sabiha Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM040156
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Sabiha Bozcalı
Description
Volume 4, pages 1839-1840
Note
Image: volume 4, page 1840
See Also Note
B. : Sonbahar; B. : Mart Ayı; Nisan Ayı; Mayıs Ayı; B. : Hat
Theme
Other
Contributor
Sabiha Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD