Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Vagabond article
KOPUK – Kopmak kökünden ; üstü başı dökük,hırpânî,serseri ;toplumun geleneksel âdet ve ahlâkından ayrı bir günlük yaşama yolu tutmuş olan kişi,uygunsuz kişi ;pırpırı ;bir sanatı,mesleği olmayan ,rast gele işlerde çalışan ;Ahmed Rasim “Muharrir bu ya” isimli eserinde şunları yazıyor: “..fesde püskülün yanduruşları ile düşüşleri erbabı arasında ayrı ayrı mânalara gelir..püskülün fes tablası üzerinden öne doğru dönerek püskürme duruşu bir nevi işvei şûhâne sayılır..kopuk alayı kıyafetlerine mahsusdur..kopuk alayının fesleri de siyaha kadar yaklaşan koyu renkli olup ayaklarında da yumurt ökçeli iskarpin bulunur (Fes Hakkında başlıklı yazı).. meşhur kabadayılardan Tırnakcı Rifat bir günbana:
-Ben,onyedi yaşına kadar sokaklarda yatan,sonra,on yıl hapisde yatar,yirmi yedisinde kabadayı çıkarım diyen kopuk alayından korkarım,durup dururken insanın karnını deşerler..demişdi (Kopuklar,Serseri Çocuklar başlıklı yazı)”.
Ahmed Rasimin de üzerinde durduğu gibi,günlük yaşayışları topum geleneklerin kopmuş Kopukluk çocukluk yaşlarından başlar,ve yine Rasimin ağzı ile onyedi yaşlarına kadar sokakda yatan çocuk,olgun yaşdaki serseriler,kopuklar,uygunsuzlar tarafından sabahcı kahvehâneleriyle hamamlarda,bekâr odalarında en çirkin şeylere alıştırılır. Kopukların,daha çocukluk yaylarından iffet ile d...
⇓ Read more...
KOPUK – Kopmak kökünden ; üstü başı dökük,hırpânî,serseri ;toplumun geleneksel âdet ve ahlâkından ayrı bir günlük yaşama yolu tutmuş olan kişi,uygunsuz kişi ;pırpırı ;bir sanatı,mesleği olmayan ,rast gele işlerde çalışan ;Ahmed Rasim “Muharrir bu ya” isimli eserinde şunları yazıyor: “..fesde püskülün yanduruşları ile düşüşleri erbabı arasında ayrı ayrı mânalara gelir..püskülün fes tablası üzerinden öne doğru dönerek püskürme duruşu bir nevi işvei şûhâne sayılır..kopuk alayı kıyafetlerine mahsusdur..kopuk alayının fesleri de siyaha kadar yaklaşan koyu renkli olup ayaklarında da yumurt ökçeli iskarpin bulunur (Fes Hakkında başlıklı yazı).. meşhur kabadayılardan Tırnakcı Rifat bir günbana:
-Ben,onyedi yaşına kadar sokaklarda yatan,sonra,on yıl hapisde yatar,yirmi yedisinde kabadayı çıkarım diyen kopuk alayından korkarım,durup dururken insanın karnını deşerler..demişdi (Kopuklar,Serseri Çocuklar başlıklı yazı)”.
Ahmed Rasimin de üzerinde durduğu gibi,günlük yaşayışları topum geleneklerin kopmuş Kopukluk çocukluk yaşlarından başlar,ve yine Rasimin ağzı ile onyedi yaşlarına kadar sokakda yatan çocuk,olgun yaşdaki serseriler,kopuklar,uygunsuzlar tarafından sabahcı kahvehâneleriyle hamamlarda,bekâr odalarında en çirkin şeylere alıştırılır. Kopukların,daha çocukluk yaylarından iffet ile de bağları kopmuş olur.
Bilhassa çocuk ve genc,kopukluk yolunda olanlar sokaklarda yalın ayak dolaşırlar,pabuçlarını da çorabsız,çıplak ayakla giyerlerdi ve bunu bir kopukluk gösterisi bilirlerdi.Aşağıdaki kıt'a kalender halk şâiri Erzurumlu Âşık İbrahimindir:
Çalıma bak kopukda
Ne de kurum satıyor
Nümâyişi topukda
Hemen göze batıyor
Yalın ayaklı yarım pabuçlu esnaf civanlarından da kopukluk yoluna sapanlar çok olmuşdur.Zengin ve yaşlı yosma hanımların seçdikleri oynaşlar da çoğunlukla o esnaf civanı kopuklar arasından çıkmışdır (B.:Hanım Oynaşı,cild ,sayfa ); bir arpacı civanı şanında aşağıdaki kıt'a,şehrengiz yollu yazılmış Hûbannâmei Nev Edâ isimli manzum risâleden alınmışdır:
Arpacı Civanı pırpırı kopuk
Müşekkel ayakda gümüşden topuk
Keçe külâhından dökülmüş perçem
Bir teline fedâ Irâk ü Acem
Bûsi pâye destur virse ol dilber
Uşşâkına olur bir iydi ekber
Kopuk genclerin çoğu,Ahmed Rasimin de kaydettiği gibi ,uygunsuz adamların pençelerinde hırsızlığa, cinayetet cinâyete,dolayısı ile zındana kadar sürüklenmişlerdir.
Bilhassa Galatada umumhâne uşakları da “Pedimu” ve “Palikar” denilen kopuk rum çocukları ve delikanlıları arasından çıkmışdır .
Theme
Folklore
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
K27IA001
Theme
Folklore
Subject
Type
Document
Format
Typewriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Kon-Kop chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Hanım Oynaşı
Bibliography Note
Ahmed Rasim “Muharrir bu ya”; Kopuklar, "Serseri Çocuklar"; Erzurumlu Âşık İbrahim
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Folklore
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.