Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hıdır (Gemici) maddesi
HIDIR ( Gemici ) – Geçen asrın ikinci yarısında İdârei Mahsusanın Batum Vapuru tayfalarından şehbaz bir delikanlı olup aynı vapurun ateşcilerinden ve ümmî bir halk şâiri Artivinli Âşık Ahterî bu genc şânında ondokuz kıt'alık bir destan yazmışdır ; asıl adı öğrenilemeyen şâir,destanın ilk dokuz kıt'asında o devlet deniz yolları idâresinin o zamanlar kadrosunda bulunan elli kadar vapurunun da adını yazmışdır kaydetmişdir ki bir gencin güzelliğini övme yolunda yazılmış destan bu bakımdan ay-bir kıymet taşır (B.:Denizcilik Bankası,cild 8,sayfa 4424). Destan şudur :
1.İdârenin olmuş Mahsûsa nâmı
Devlete hizmeti yok Hak kelâmı
Akdeniz Marmara hem Karadeniz
Götürür getirir ehli islâmı
2. “Malakof” la “Pürsûd”,hem “Kılıçali”
“Kartal” la “Maltepe”,“İzmit”,“Heybeli”
“Medârı Tevfik”le “Nüzhetiye” ye
Binip de efendim dünyâ görmeli
3. “Şerefresan” ile “Seyyâre”,“Şehper”
Savurup dumanı süratle gezer
“Keyseri”,“Mudanya”,“Hereke”,“Pendik”
Hepsinin ismini eyledik ezber
4. “Gelibolu” ile “Girid”,“Gedikler”
“Çeşme”,“Dolmabağçe” sür'atle gider
Köhneler dumanı savurur ammâ
İstim tutmasını üç saat bekler
5. “Behricedid”,“Neced”,“Ceylân”,“Midilli”
“İzmir”,“Karamürsel”,“Şâhin” de belli
“Kars” a,“İstinye” ye,hem “Pilevne” ye
Bir selâm çakayım şöyle kandilli
6. “Selâmet”,“Sakarya”,“Lütfiye”,“İhsan”
...
⇓ Devamını okuyunuz...
HIDIR ( Gemici ) – Geçen asrın ikinci yarısında İdârei Mahsusanın Batum Vapuru tayfalarından şehbaz bir delikanlı olup aynı vapurun ateşcilerinden ve ümmî bir halk şâiri Artivinli Âşık Ahterî bu genc şânında ondokuz kıt'alık bir destan yazmışdır ; asıl adı öğrenilemeyen şâir,destanın ilk dokuz kıt'asında o devlet deniz yolları idâresinin o zamanlar kadrosunda bulunan elli kadar vapurunun da adını yazmışdır kaydetmişdir ki bir gencin güzelliğini övme yolunda yazılmış destan bu bakımdan ay-bir kıymet taşır (B.:Denizcilik Bankası,cild 8,sayfa 4424). Destan şudur :
1.İdârenin olmuş Mahsûsa nâmı
Devlete hizmeti yok Hak kelâmı
Akdeniz Marmara hem Karadeniz
Götürür getirir ehli islâmı
2. “Malakof” la “Pürsûd”,hem “Kılıçali”
“Kartal” la “Maltepe”,“İzmit”,“Heybeli”
“Medârı Tevfik”le “Nüzhetiye” ye
Binip de efendim dünyâ görmeli
3. “Şerefresan” ile “Seyyâre”,“Şehper”
Savurup dumanı süratle gezer
“Keyseri”,“Mudanya”,“Hereke”,“Pendik”
Hepsinin ismini eyledik ezber
4. “Gelibolu” ile “Girid”,“Gedikler”
“Çeşme”,“Dolmabağçe” sür'atle gider
Köhneler dumanı savurur ammâ
İstim tutmasını üç saat bekler
5. “Behricedid”,“Neced”,“Ceylân”,“Midilli”
“İzmir”,“Karamürsel”,“Şâhin” de belli
“Kars” a,“İstinye” ye,hem “Pilevne” ye
Bir selâm çakayım şöyle kandilli
6. “Selâmet”,“Sakarya”,“Lütfiye”,“İhsan”
“Ali Sâib Paşa”,“Kaplan” la “Arslan”
“Tarsus” la”Tuna”,“Nîmetül Hüdâ”
“San'a” yı,“Mes'ud” durma yaz heman
7. “Bartın” ile “Biga”,hem “Anadolu”
Cümle iskeleler mal ile dolu
Deryâda efendim bu idâredir
Pâdişâhımızın kanadı kolu
8. “Medârıfevâid”,“Musul” la “Batum”
“Marmara” ,“Hayreddin” cümlesi mâlum
“Canik” le “Selânik” unutulmasın
Yazdık vapurları işte bil umum
9. Ammâ ki efendim kasdımız başka
Bir yaprak eklemek kitâbı aşka
Yosma Hanım ile Tayfa Civanın
Nakli mâcerâsı sığınıp Hakka
10. Hasanpaşalıdır gemici şehbaz
Düşenci Güzeli delişmence laz
Âteşi aşkı ile döğer bağrını
Güm güm çarklar ile çifte davlunbaz
11. Vapurun adını sorarsan “Batum”
Oflu Hıdır Şahdır tayfai merkum
Oğlanın âteşi aşkıyla yanar
Yosma Hanım olmuş tâ beseher mum
12. Sırma perçemleri dalfesde saçak
Nice yosmaları yakmış yakacak
Kırarken dümeni bak şu çalıma
Çakır pençesiyle iskele sancak
13. Duman duman bıyık mürâhik civan
Kıvır kıvır zülüf meded el aman
Don paça nümâyiş sîne küşâde
Hanımın gönlünü eylemiş talan
14. Trabuzun Rize Mudanya İzmit
O şâhın aşkına bin vapura git
Hanım işmar çakar bî bâkü pervâ
Bıçkınlık şânıdır naz ider yiğit
15. Aman Kaptan Baba izin ver şâha
Hanım oynaşına ol rûyi mâha
Lengerendâz iken limanda “Batum”
Hapsedip oğlanı girme günâha
16. O şâhın pâyini bûs idüp nigâr
Câmehâbı içre eylesün şikâr
Felekden bir gice çalsun efendim
Deryâ şehlevendi mürâhik bekâr
17. Olur mu efendim teşbihde hatâ
Ol yalın ayaklı zeberdest fetâ
Hâleti vahşetde ejderi bahrî
Hanımın cânına tâze can kata
18. Bizde gemiciyiz şâhımla bile
“Batum” da doldurdum yedi yıl çile
Nemrud âteşinde semender idim
Destanı aşk ile getirdim dile
19. Artivinli kemter Âşık Ahterî
Yazub bu destanı verdi haberi
Bâşımın tâcıydı Hıdır civanım
Hanıma kaptırub oldum serserî
Bu destan,kalender meşreb halk şâirlerimizn en büyüklerinden biri olan Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında bulunmuşdur,Râzi tarafından tashih gördüğü muhakkakdır,tümünün onun tarafından yazılmış olması da muhtemeldir.
Vâsıf HİÇ
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Yazar/Üreten
Vâsıf Hiç
Kod
H33A006
Tema
Kişi
Konular
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hı-Hırdavat bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Baskı notu belirtilmiştir.
Bakınız Notu
Denizcilik Bankası, cild 8, sayfa 4424
Bibliyografya Notu
Artvinli Âşık Ahterî
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.