Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hıdır (Gemici) article
HIDIR ( Gemici ) – Geçen asrın ikinci yarısında İdârei Mahsusanın Batum Vapuru tayfalarından şehbaz bir delikanlı olup aynı vapurun ateşcilerinden ve ümmî bir halk şâiri Artivinli Âşık Ahterî bu genc şânında ondokuz kıt'alık bir destan yazmışdır ; asıl adı öğrenilemeyen şâir,destanın ilk dokuz kıt'asında o devlet deniz yolları idâresinin o zamanlar kadrosunda bulunan elli kadar vapurunun da adını yazmışdır kaydetmişdir ki bir gencin güzelliğini övme yolunda yazılmış destan bu bakımdan ay-bir kıymet taşır (B.:Denizcilik Bankası,cild 8,sayfa 4424). Destan şudur :
1.İdârenin olmuş Mahsûsa nâmı
Devlete hizmeti yok Hak kelâmı
Akdeniz Marmara hem Karadeniz
Götürür getirir ehli islâmı
2. “Malakof” la “Pürsûd”,hem “Kılıçali”
“Kartal” la “Maltepe”,“İzmit”,“Heybeli”
“Medârı Tevfik”le “Nüzhetiye” ye
Binip de efendim dünyâ görmeli
3. “Şerefresan” ile “Seyyâre”,“Şehper”
Savurup dumanı süratle gezer
“Keyseri”,“Mudanya”,“Hereke”,“Pendik”
Hepsinin ismini eyledik ezber
4. “Gelibolu” ile “Girid”,“Gedikler”
“Çeşme”,“Dolmabağçe” sür'atle gider
Köhneler dumanı savurur ammâ
İstim tutmasını üç saat bekler
5. “Behricedid”,“Neced”,“Ceylân”,“Midilli”
“İzmir”,“Karamürsel”,“Şâhin” de belli
“Kars” a,“İstinye” ye,hem “Pilevne” ye
Bir selâm çakayım şöyle kandilli
6. “Selâmet”,“Sakarya”,“Lütfiye”,“İhsan”
...
⇓ Read more...
HIDIR ( Gemici ) – Geçen asrın ikinci yarısında İdârei Mahsusanın Batum Vapuru tayfalarından şehbaz bir delikanlı olup aynı vapurun ateşcilerinden ve ümmî bir halk şâiri Artivinli Âşık Ahterî bu genc şânında ondokuz kıt'alık bir destan yazmışdır ; asıl adı öğrenilemeyen şâir,destanın ilk dokuz kıt'asında o devlet deniz yolları idâresinin o zamanlar kadrosunda bulunan elli kadar vapurunun da adını yazmışdır kaydetmişdir ki bir gencin güzelliğini övme yolunda yazılmış destan bu bakımdan ay-bir kıymet taşır (B.:Denizcilik Bankası,cild 8,sayfa 4424). Destan şudur :
1.İdârenin olmuş Mahsûsa nâmı
Devlete hizmeti yok Hak kelâmı
Akdeniz Marmara hem Karadeniz
Götürür getirir ehli islâmı
2. “Malakof” la “Pürsûd”,hem “Kılıçali”
“Kartal” la “Maltepe”,“İzmit”,“Heybeli”
“Medârı Tevfik”le “Nüzhetiye” ye
Binip de efendim dünyâ görmeli
3. “Şerefresan” ile “Seyyâre”,“Şehper”
Savurup dumanı süratle gezer
“Keyseri”,“Mudanya”,“Hereke”,“Pendik”
Hepsinin ismini eyledik ezber
4. “Gelibolu” ile “Girid”,“Gedikler”
“Çeşme”,“Dolmabağçe” sür'atle gider
Köhneler dumanı savurur ammâ
İstim tutmasını üç saat bekler
5. “Behricedid”,“Neced”,“Ceylân”,“Midilli”
“İzmir”,“Karamürsel”,“Şâhin” de belli
“Kars” a,“İstinye” ye,hem “Pilevne” ye
Bir selâm çakayım şöyle kandilli
6. “Selâmet”,“Sakarya”,“Lütfiye”,“İhsan”
“Ali Sâib Paşa”,“Kaplan” la “Arslan”
“Tarsus” la”Tuna”,“Nîmetül Hüdâ”
“San'a” yı,“Mes'ud” durma yaz heman
7. “Bartın” ile “Biga”,hem “Anadolu”
Cümle iskeleler mal ile dolu
Deryâda efendim bu idâredir
Pâdişâhımızın kanadı kolu
8. “Medârıfevâid”,“Musul” la “Batum”
“Marmara” ,“Hayreddin” cümlesi mâlum
“Canik” le “Selânik” unutulmasın
Yazdık vapurları işte bil umum
9. Ammâ ki efendim kasdımız başka
Bir yaprak eklemek kitâbı aşka
Yosma Hanım ile Tayfa Civanın
Nakli mâcerâsı sığınıp Hakka
10. Hasanpaşalıdır gemici şehbaz
Düşenci Güzeli delişmence laz
Âteşi aşkı ile döğer bağrını
Güm güm çarklar ile çifte davlunbaz
11. Vapurun adını sorarsan “Batum”
Oflu Hıdır Şahdır tayfai merkum
Oğlanın âteşi aşkıyla yanar
Yosma Hanım olmuş tâ beseher mum
12. Sırma perçemleri dalfesde saçak
Nice yosmaları yakmış yakacak
Kırarken dümeni bak şu çalıma
Çakır pençesiyle iskele sancak
13. Duman duman bıyık mürâhik civan
Kıvır kıvır zülüf meded el aman
Don paça nümâyiş sîne küşâde
Hanımın gönlünü eylemiş talan
14. Trabuzun Rize Mudanya İzmit
O şâhın aşkına bin vapura git
Hanım işmar çakar bî bâkü pervâ
Bıçkınlık şânıdır naz ider yiğit
15. Aman Kaptan Baba izin ver şâha
Hanım oynaşına ol rûyi mâha
Lengerendâz iken limanda “Batum”
Hapsedip oğlanı girme günâha
16. O şâhın pâyini bûs idüp nigâr
Câmehâbı içre eylesün şikâr
Felekden bir gice çalsun efendim
Deryâ şehlevendi mürâhik bekâr
17. Olur mu efendim teşbihde hatâ
Ol yalın ayaklı zeberdest fetâ
Hâleti vahşetde ejderi bahrî
Hanımın cânına tâze can kata
18. Bizde gemiciyiz şâhımla bile
“Batum” da doldurdum yedi yıl çile
Nemrud âteşinde semender idim
Destanı aşk ile getirdim dile
19. Artivinli kemter Âşık Ahterî
Yazub bu destanı verdi haberi
Bâşımın tâcıydı Hıdır civanım
Hanıma kaptırub oldum serserî
Bu destan,kalender meşreb halk şâirlerimizn en büyüklerinden biri olan Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında bulunmuşdur,Râzi tarafından tashih gördüğü muhakkakdır,tümünün onun tarafından yazılmış olması da muhtemeldir.
Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
H33A006
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hı-Hırdavat chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Print note is written.
See Also Note
Denizcilik Bankası, cild 8, sayfa 4424
Bibliography Note
Artvinli Âşık Ahterî
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.