HARFENDAZLIK– “ Hiç tanımadığı kadına kıza,mahbub genclere îmâ yoluyla,rumuzla laf atma,dokunaklı söz söyleme ” (Şemseddin Sami,Kaamûsi Türkî). Bilhassa İstanbulda ,çarşı ve pazarlardaki esnaf çığırtkanlarının harfendazlıkları halk edebiyatına geçmişdir.Aşağıya çığırtkan ağzından bir kaç laf alıyoruz: - Ne alırsan yirmişer paraya,her tarafı yirmişer paraya..makaslarım,taraklarım yirmişer paraya..sabunlarım,düdüklerim yirmişer paraya.. - Allı verelim,morlu verelim..küçük hanım,allı morlu isteezsen sarılı verelim.. - Beykozun bunlar.. oğlum kalkana gel kalkana,oynar oynar.. - Bu balık başka balık,oynar oynar..çiğ çiğ ye bunları çiğ çiğ ye.. - (Yine balıkcı ağzı ile iki genc kadın geçerken) Hey anam babam hey,deryâ kuzuları bunlar (B.: Çığırtkan,cild 7,sayfa 3893). Ocağın bir haşerât yuvası olduğu son yeniçeriler devrinde harfendazlık edebsizlik yolunda en hafif tecavüzlerindendi.Sahhaflarşeyhizâde Esad Efendi Yeniçeriliğin kaldırılmasından bahseden “Üssi Zafer” isimli tarihçesinde,yeniçeri taslakcısı ayak takımının kalabalık olduğu semtlerde,çarşı ve pazar yerlerinden ırzehli kadınların değil,bıyıklarını burmaya başlamış delikanlaların bilr geçemediklerini yazar,yollarının çevrilip bekâr odalarına,hanlarına kaldırıldığını anlatır ki “..o şenaatler bir türlü kaleme gelmez,ve bir lug...

HARFENDAZLIK– “ Hiç tanımadığı kadına kıza,mahbub genclere îmâ yoluyla,rumuzla laf atma,dokunaklı söz söyleme ” (Şemseddin Sami,Kaamûsi Türkî). Bilhassa İstanbulda ,çarşı ve pazarlardaki esnaf çığırtkanlarının harfendazlıkları halk edebiyatına geçmişdir.Aşağıya çığırtkan ağzından bir kaç laf alıyoruz: - Ne alırsan yirmişer paraya,her tarafı yirmişer paraya..makaslarım,taraklarım yirmişer paraya..sabunlarım,düdüklerim yirmişer paraya.. - Allı verelim,morlu verelim..küçük hanım,allı morlu isteezsen sarılı verelim.. - Beykozun bunlar.. oğlum kalkana gel kalkana,oynar oynar.. - Bu balık başka balık,oynar oynar..çiğ çiğ ye bunları çiğ çiğ ye.. - (Yine balıkcı ağzı ile iki genc kadın geçerken) Hey anam babam hey,deryâ kuzuları bunlar (B.: Çığırtkan,cild 7,sayfa 3893). Ocağın bir haşerât yuvası olduğu son yeniçeriler devrinde harfendazlık edebsizlik yolunda en hafif tecavüzlerindendi.Sahhaflarşeyhizâde Esad Efendi Yeniçeriliğin kaldırılmasından bahseden “Üssi Zafer” isimli tarihçesinde,yeniçeri taslakcısı ayak takımının kalabalık olduğu semtlerde,çarşı ve pazar yerlerinden ırzehli kadınların değil,bıyıklarını burmaya başlamış delikanlaların bilr geçemediklerini yazar,yollarının çevrilip bekâr odalarına,hanlarına kaldırıldığını anlatır ki “..o şenaatler bir türlü kaleme gelmez,ve bir lugatla tâbir ve beyan kabul etmez..” diyor. Aşağıdaki satırları İkinci Abdülhamid devrinde yayınlanmış Cerîdei Mahâkimi Askeriyeden alıyoruz :“ Bahriye merkez hastahânesi mürettebâtından Bayburdlu Battal bin Abdullah neferin hastahânede tahtı tedâvide bulunan bahriye sibyânına harfendazlık etmesinden çıplak tabanlarına onbeş değnek darb ile sefaini hümayundan birine gönderilmesine..”(1307/1889-1890). Aşağıdaki satırlar da zamanımızdaki bir harfendazlık vak'ası üzerinedir: “Dayahâtun Camii imamı Beyoğlunda mini etekli bir kızalaf atarken yakalanmışdır..33 yaşındaki imam efendi gazetecilere din adamanın söylediklerini yapınız,yapdığını yapmayınız demişdir”,harfendaz imamın nasıl bir ceza gördüğü tesbit edilemedi (6 aralık 1966 tarihli gazeteler). Güzel genclere,kadınlara kızlara harfendazlık hiç bir zaman kolay olmamışdır,hele kendisine rumuzlu,çirkin îmâlı laf atılan genc zeberdest takımından olursa,harfendaz cür'etkar çğu zaman dayak yemişdir (B.:Halil,Martdokuzu),hattâ bâzan katledilmişdir (B.: ).Aşağıdaki satırlarıda Aşağıdaki satırları zamanımızın günlük gazetelirnden alyoruz,yaşları 16 ile 20 arasında o spora mahsus kıyâfetleri ile 6 çıplak ayaklı kız resminin yanında şunlar yazılıdır :“Bu altı genc kızı iyi tanıyın,Türkiye Teak Won Do şampiyonu oldular,bu kızlara değil laf atmak,yanlarına sokulmakdan bile çekinmelidir (B.: Teak Won Do). Bu asniklopedinin hâtırasını dâimâ hürmetle ve rahmetle andığı Üsküdarlı halk şâiri Vâsıf Hoca (B.: Hiç,Vâsıf) şunları yazıyor: “.. yaşca bizden küçük Erzurumlu Âşık İbrahim bir ara Üsküdar Mevlevihânesinde bağçıvanlık yapmışdı,mevlevihânede dervişlerden 18-19 yaşlarında Üsküblü Ahmed gaayetle dilber bir genc vardı.Bir gün simaa çıkmak üzere iken,sofadaki endam aynası önünde tennûresinde son çeki düzeni veriyordu,Derviş Ahmed uzun boylu,pençeli ve serkeşce bir genc idi.Âşık İbrahim onu bir müddet seyrettikden sonra hafızasındaki şiirlerden şu beyitleri okudu : Mir'âta baksa her kaçan ol şûhi mevlevî Aksi izârı pâkine eyler mukaabele Kerrâtle ayağna düşdüm yüzüm sürüb Bir kere almadın yine gönlüm şehâ ele Sanmam ki zâhir oldu izârında hattı nev İhzârı hüsne geldi kazâdan mürâsele “Derviş Ahmed derhal nakış aldı ve kaşlarını çatarak : - Bakın hele şu torlak âşıka neler de biliyor..bana harfendazlık mı edersin..diyerek Âşık İbrahimin üzerine yürüdü,belki tukatlayabilirdi,fakat o anda dervişliğe galebe çaldı,eğildi,âşıkın elini öptü..” ( Yukardaki beyitler Onsekizinci Yüzyılda yaşamış ve müderrisliklerde bulunmuş Erzurumluzâde Aziz Efendi adında bir şâirindir,tecennün etmiş,bir süre Süleymaniye Timarhânesinde yatmış,hastahâneden çıkdıkdan sonra da İstanbuldan kaybolmuşdur).