Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hamdi Efendi (Ahmed Muhtar) article
HAMDİ EFENDİ ( Ahmed Muhtar ) – Geçen asrın ünlü ulemâsından ve muallim Kethüdâzâde Mehmed Ârif Efendinin küçük kardeşi ;sağlam değerli bir şâir ,Sağlam bir medrese tahsili yapdı ,ilmiye mesleğinde yükselirken bir güzele âşık oldu ve o aşk ile tecennün etti ;başında külâh,sırtında aba,yalın ayak sokaklara,Eyyubsultanda tekke tekke dolaşmaya başlad.Mehmed Ârif Efendi (B.:Ârif Efendi,Kethüdâzâde Mehmed,cild 2,sayfa 996) kardeşinin ahvâlini şöyle anlatırmış : “Onun bu hâline sebeb bir nevcivana âşık oluşudur,bu aşk ile bir şeyhe intisab etti,hakikat ile mecâza karışda,bu hal zuhur etti; kime alâka ettiğini de söylemezdi,söyleseydi bir kolayını yolunu bulur,mâşuku ile konuşdurur,belki deri zâil olurdu; lâkin ilmine ve şiirine halel gelmedi..” dermiş.
Şu gazel Hamdi Efendinin mecnun iken yazdığı şiirlerdendir :
Kûyi yâre şitâb var dilde
Yine bir ızdırâb var dilde
Nushası vâridâtı hikmettir
Şerh olunmaz kitâ var dilde
Kâsei dil nola şikest olsa
Âbı tîgi îtab var dilde
Bir beyâbânı bî nihâyettir
Nice yer yer serâb var dilde
Hamdiyâ şâhi mülketi hüsne
Hevesi intisâb var dilde
Şu gazelinden istidlâl ile sevdiği gencin bir paşazâde olduğunu,ve onun Mısıra gitmesi üzerine tecennün ettiğini söyleyenler vardır :
O şûhi nâzperver mâhi tâban oldu gittikçe
Gönülde şevki mihri âteş efşan o...
⇓ Read more...
HAMDİ EFENDİ ( Ahmed Muhtar ) – Geçen asrın ünlü ulemâsından ve muallim Kethüdâzâde Mehmed Ârif Efendinin küçük kardeşi ;sağlam değerli bir şâir ,Sağlam bir medrese tahsili yapdı ,ilmiye mesleğinde yükselirken bir güzele âşık oldu ve o aşk ile tecennün etti ;başında külâh,sırtında aba,yalın ayak sokaklara,Eyyubsultanda tekke tekke dolaşmaya başlad.Mehmed Ârif Efendi (B.:Ârif Efendi,Kethüdâzâde Mehmed,cild 2,sayfa 996) kardeşinin ahvâlini şöyle anlatırmış : “Onun bu hâline sebeb bir nevcivana âşık oluşudur,bu aşk ile bir şeyhe intisab etti,hakikat ile mecâza karışda,bu hal zuhur etti; kime alâka ettiğini de söylemezdi,söyleseydi bir kolayını yolunu bulur,mâşuku ile konuşdurur,belki deri zâil olurdu; lâkin ilmine ve şiirine halel gelmedi..” dermiş.
Şu gazel Hamdi Efendinin mecnun iken yazdığı şiirlerdendir :
Kûyi yâre şitâb var dilde
Yine bir ızdırâb var dilde
Nushası vâridâtı hikmettir
Şerh olunmaz kitâ var dilde
Kâsei dil nola şikest olsa
Âbı tîgi îtab var dilde
Bir beyâbânı bî nihâyettir
Nice yer yer serâb var dilde
Hamdiyâ şâhi mülketi hüsne
Hevesi intisâb var dilde
Şu gazelinden istidlâl ile sevdiği gencin bir paşazâde olduğunu,ve onun Mısıra gitmesi üzerine tecennün ettiğini söyleyenler vardır :
O şûhi nâzperver mâhi tâban oldu gittikçe
Gönülde şevki mihri âteş efşan oldu gittikce
Silâhşor olmuş ebrü gamzeler cellâdı hunrîzi
Güzellik kişverinde mîrimîran oldu gittikce
Firâkı la'li etti rîzei elmâs veş te'sir
Ciğerde dağlar kânı bedehşan oldu gittikce
Açınca bâdbânı hasreti ummânı eşkimde
Nazardan keştii ümmîd pinhan oldu gittikce
Nola peyrevlik etse Ârifi mazmun perdâze
Bu vâdîlerde Hamdi pek suhandan oldu gittikce
Hamdi Efendiyi yakından tanımış olan kalender halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzi yukardaki gazel hakkındaki rivâyeti kaydettikden sonra sâdece bir yakıştırma olduğunu söylüyor,ve Hamdi Efendinin Eyyubda Şahsultan Sünbili Tekkesinde Yunus adında genc bir dervişe âşık olduğunu yazıyor ve onu mecnun şâiri şu kıt'alar ile övüyor :
Baş açık sırtda aba yalun ayak erenler
Külheni aşka dalub hû deyu post serenler
Bir yâri sâdık ile her şeb kadre irenler
Ravzai gülşenîde gül goncası derenler
Dîdei fettânında gülgül olmuş gamzesi
Sînesinde dânei rümmânın en tâzesi
Kâküli gümrâhıdır uşşâkın yelpâzesi
Pâyini bus etmeğe çokdur başın verenler
Halveti germâbeye çek perî rû dellâki
Şeyh köçeği Yunisi ol reftârı çâlâki
Hamdiye seyr ettirir cezbe ile eflâki
Derviş iken pâdişah rûyâsını görenler
Bâşını binek taşı yapmış eşbeh yârine
Sünbili hoşbü misal pâyinin reftârine
Gül sevneler katlanur anın cevrü hârine
Var mıdır Hamdi gibi cavâhirden örenler
Hamdi Efendinin doğum ve ölüm tarihleri tesbit edilemedi.
Bibl.: M.K.İnal,Son Asır Türk Şâirleri ;Kethüdâzâde Mecmuası ;Âşık Râzi,evrâkı metruke,defter.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H14A008
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hamam-Hamiyet chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Corrections are written with pen.
See Also Note
Ârif Efendi (Kethüdâzâde Mehmed), cild 2, sayfa 996
Bibliography Note
Hamdi Efendi; M.K. İnal, "Son Asır Türk Şâirleri"; Kethüdâzâde Mecmuası; Üsküdarlı Âşık Râzî, "Evrâk-ı Metruke", Defter
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.