HAMZAVÎ KALENDER – Gçene asır sonlarında Üsküdarlı Hanı Sebil denilen bekâr hanında yaşamış Diyojen'i şarklısı kelbiyûndan bir derviş,asıl adı ve nereli olduğu bilinmiyor ;Üsküdarlı kalender halk şâiri Âşık Râzinin evrâkı metrûkesi arasında 14 kıt'alık...

HAMZAZÂDE TEKKESİ – Fatihde Yeninişancıda bir Halvetî tekkesi idi,âyin günü salı idi ;yanmı,1889 – 1890 da yeri arsa hâlinde idi. Bibl.: A.Münib,Mecmuai Tekâyâ .

HAMZAPAŞA SARAYI – Onyedinci Yüzyılın ilk yarısında İstanbulun en büyk vezir saraylarından biriydi ,beş katlı muazzam bir ahşam yapı idi ;yapdıran İkinci Sultan Selim,Üçüncü Sultan Murad ve Üçüncü Sultan Mehmed zamanlarında Reisülküttablıb ve Nişancılı...

HAMZAPAŞA MESCİDİ – 1934 Belediye Şehir Rehberinde Eminönü kazasının Alemdar Nahiyesinde Binbirdirek Mahallesi sırası içinde eskiden Peylehâne denilen yerde idi ;on yedinci asır vezirlerinden olup Mısır vâlisi iken orada vefat eden Hamza Paşa tarafında...

HAMZA PAŞA – Onyedin asır vezirlerinden ; İstanbulda kendi adına nisbetle anılan bir mescid yapdırılmışdı , vâli olarak gittiği Mısırda vefât etmişdir. Mısır vâlisi olduğunda devrin şuerâsından biri şu tarihi söylemişdir : Milki Mısra vâli oldu değdi ...

HAMZA PAŞA – Fatih Sultan Mehmedin ilânı ve emriyle İstanbul muhasarasında gemileri karadan yürüterek Halice indiren türk amiralı ; aşağıdaki ham tercemesini “Mir'âtı İstanbul” müellifi Mehmed Râif Beyin yayınlanmamış notlarından alıyoruz ki o notlar ...

HAMZA MÂHİR PAŞA – Onsekizinci Yüzyıl vezirlerinden,Üçüncü Sultan Mustafanın sadırazamlarından; Afiyonkarahisarlıdır Niğdenin Karahisar kazasından Mehmed Ağa adında zenfin bir adamın oğludur, 1727-1728 arasında orada doğdu , 13-14 yaşlarında İstanbula ...

HAMZA GRUBU – “ Millî Mücâdele yıllarında ,Anadoludaki millî orduyu desteklemek için İstanbulda kurulmuş gizli yeraltı mukaavemet teşekküllerinden biri. Hamza Grubunun kuruluşu şu emirle olmuşdur: Erkânıharb Yüzbaşı Neş'et Beye ; Riyâsetiniz altında A...

HAMZA HÂMİD PAŞA – Onsekizinci Yüzyıl yazirlerinden,üçüncü Sultan Mustafanın sadırâzamlarından ;aslı Kayserinin Develi kazasındandır, Ahmed Ağa adında bir tüccarın oğludur,babası İstanbula gelip yerleşmiş,Hamza Hamid Paşa İstanbulda doğduğu için “Şehrî...

HAMZA FAKİH – Üsküdarda Kaptanpaşa Camiinin ilk bânisi, 905(1499-1500) de vefat etmiş,camiinin mihrabı önünde defnedilmişdir.Zaman ile harab olan camiini Onsekizinci Yüzyıl başlarında Damad Nevşehirli ibrahim paşanın damadı kaptanı deryâ Kaymak Mustafa...

HAMZA EFENDİ (Adanalı) – Onsekizinci Yüzyıl sonlarında İstanbulda edeb sınırı dışında açık saçık vaizleri ile şerîat vekar ve şânını zedelemiş bir vâiz efendi ;aşağıdaki satırları Cevdet Paşa Tarihinin hicrî 1209 senesi vak'aları arasından alıyoruz : “...

HAMZA EFENDİ – Onaltıncı Yüz yıl sonlarında yaşamış bir hattat,hattat Mustafa Dedenin oğlu,ve türk yazı sanatının büyük üstadlarından Amasyalı Şeyh Hamdullahın torunudur (B.:Hamdullah,Amasyalı Şeyh ,cild ,sayfa ) Hayatı hakkında başka bilgi edi...

HAMZA BEŞE (Petürkeli) – Geçen asır sonlarında Unkapanı İskelesinde uzun zaman hammalbaşılık yapmış bir adam ;muhitinde yanlış olarak “Hammallar Kâhyası” denilirdi.Kalender halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzi tarafından şu beyitlerle övülmüşdür : Ne söyles...

HAMZA ÇELEBİ (Toygar) – Üsküdarda bir cai yapdırmış bir hayır sahibi,camiin bulundu yer ve etrafı “Toygartepesi” diye anılır (B.:Toygar Hamza Mescidi),toygan türkçede bir tarla kuşunun adıdır.Toygar Hamza Çelebinin Onyrdinci Yüzyılda yaşa-olacağını san...

HAMZA BÂLÎ (Bosnalı) – Bayrâmiye Tarkikatının Hamzaviye Şubesinin kurucusu; aşağıdaki hal tercemesini Hüsâmeddin Ankaravî'nin müridlerindendi ;aşağıdaki hal tercemesini Abdülbâki Gölpınarlının “Melâmilik ve Melâmîler” isimli eserinden alıyoruz : “Cezbe...

HAMZA AĞA (Cebecibaşı) – Onyedinci asır ortası kumandanlarından,Dördüncü Sultan Muradın ilk saltanat yıllarında Hüsrev Paşanın serdarlığınsaki İran Bağdad Seferinde türk ordusu Altun Çayını geçeceği sırada o su taşkın olarak akıyordu ;karşı yakaya ilk...

HAMZA AĞA (Şamdancılar Kâhyası) – On altıncı asırda yaşamış seçkin bir sanatkâr ve Sultan Selim Camii civârında adına ve sanatına nisbetle anılan “Çırağı Hamza” yahud “Çırakcı” mescidinin bânisi ;Sultan Selim Camiinin büyük şamdanlarını bu zât yazmışdı...

HAMZA (Kayıkcı Kara) – Geçen asır sonunda kibar bir âilenin yalı halkından ve Karadeniz boyu uşaklarından şehbaz bir güzel delikanlı ; pek çok emsâli gibi,yaşlıca bir dul olan hanımefendisinin gönlüün çelmiş, onun oynaşı olmuşdur. Hanımın ağzından yaz...

HAMZA (Şumnulu) – Geçen asır sonlarında Tophâne Meydanı faytoncularından ve Rumeli muhâcirlerinden bir delikanlı ;kalender halk şâiri Tophâne kâtiblerinden Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzi tarafından şu manzume ile övülmüşdür: Adını muhabbetle alalım a...

HAMZA (Ilgazlı Kavas) – 1900 ile 1905 arasınsa askeri mektebler nâzırı ve Tophâne müşürü Zeki Paşanın Tophânede müşürlük makaamı kavası ;19-20 yaşlarında gaayetle yakışıklı bir genc olup Zeki Paşa tarafından da çok süslü gezdirilirimiş ,müşürlük dâire...

HAMZA (Kaptanpaşalı) – Geçen asır sonlarında Kasımpaşada bir bostan yanaşması,yine o kasabada Kaptanpaşa yangın tulumbası uşaklarından koşarlı bir tulumbacı, yosma hanım oynaşlığı ile de tanınmışdı ;kalender halk şâiri Erzurumlu Âşık İbrahim tarafında...

HAMZA (Hoca) – On altıncı asırda yaşamış bir zât olub Hadikatül Cevâmiin kaydine göre Süleymaniye civârında Devoğlu Mescidinin bânisi; 1561 de vefât etmiş , mescidinin yanında defnedilmişdir. Hayatı hakkında başka bir bilgi edinilemedi (B.: Devoğlu Mes...

HAMZA (Feshâneli Çıkırıkcı) – Geçen asrın ikinci yarısında Defterdarda Feshâne amelesinden bir çapkın delikanlı ,aslı istanbullu olub bir arabacının oğlu idi. Bir ara Defterdar Yangın Tulumbası sandığında uşaklık (Tulumbacılık) yapmış, o se yüzden işi...

HAMZA (Derviş) – Geçen asır başlarında,yeniçerilerin son denrinde İstanbul sokaklarında yalın ayak başı açık dolaşır bir kalender derbiş ;Hamza asıl adı olabileceği gibi,Hamzavi tarikatından bir derviş de olabilir;devrin nüfuzlu devlet adamı Hâlet Efe...

HAMZA (Çorbacının) – Geçen asır başlarında Galatanın muhafazasına memur 25.Yeniçeri Ortasından bir acemi yeniçeri neferi ;Galatada Yağkapanı İskelesi kayıkcılarındandı,yakışıklı bir delikanlıydı.Kendisine karşı kötü istekler besleyen çorbacısından kur...