“Celvetiye şeyhlerinden ve şâirlerin âriflerinden, Şarköylüdür, mutasavvifîne şiirleri ile tanınmış Zâtî Süleyman Efendinin oğludur; yaşlılığında İstanbula gelmiş ve hîcrî 1214 (M. 1799 - 1800) de İstanbulda ölmüş, Kasımpaşada Ali Efendi Dergâhında def...

Onsekizinci Yüzyıl şâirlerinden; Sâlim Tezkiresinde hal tercemesi için hiç bilgi verilmeden “Nev şüküftei verdi handan”, “mecmûai irfânı desti nâzik benâm gibi mâlâmâli sanâyii firâvan”, “bir şâiri tâze zeban” denilmekle yetiniliyor; şu beytini o tezki...

Geçen asır sonlarında İstanbula gelmiş kalender meşreb bir halk şâiri, beş kıt’alık bir manzumesi görüldü: Handa yatar garib yiğit bekârım Yırtıldıkca don gömleği yamarım Ama gel gör âşıklara hünkârım Bir güzeli peylemeyi umarım. Ser veririz sır verm...

Tarihimizdeki şerefli yeri Kanije müdâfii Tiryâki Hasan Paşanın, Budin müdâfileri Kara Mehmed ve Koca Abdi Paşaların, Plevne müdâfii Gazi Osman Paşanın ve Edirne müdâfii Şükrü Paşanın yanında büyük kumandan; İngilizlerin takdığı isimle “Türk Kaplanı”; ...

Onaltıncı asır sonları ile onyedinci asır başında yaşamış değerli bir hattat, büyük bir oyma ustası ve nakkaş - hakkâk; hayatı hakkında bilinen Bursada doğmuş, İstanbulda yaşamış ve 1618 de ölerek Edirnekapusu mezarlığına defnedilmiş olmasından ibarett...

Üsküdarlı Ahmed Münib Efendinin Mecmuai Tekâya adlı risâlesindeki kayde göre Maçkada bir Şâbânî dergâhı idi, âyin günü perşembe idi; zamanımızda mevcud değildir.

İstiklâl Harbinde Atatürkün silâh arkadaşlarından ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ordusunun süvari kolordusu kumandanı; 1880 de İzmirde doğdu, İzmirli Miralay İsmail Bey ile yine İzmirli bir kibar kızı olan Hayriye Hanımın oğludur. Tahsilini a...

Âlim, şair, musikişinas son büyük mevlevî şeyhlerinden biri; Beşiktaş Mevlevihânesi şeyhi Yenişehirli Hasan Nazif Dede Efendinin oğludur, hicrî 1270 (M. 1853) de Beşiktaşda o mevlevihânede doğdu; 1278 (1861) de babasının ölümü üzerine henüz 8 yaşında i...

Galatanın Hacı Mimi Mahallesi sokaklarından, Karabaşdere Sokağında bir çıkmaz sokakdır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 15/135); iki araba geçecek genişlikde ve kabataş döşelidir. Üzerinde üçer dörder katlı birkaç kâgir ev, bir şarab imalâthanesi va...

Onbeşinci asır ulemâsından, Osmanlı şeyhülislâmlarının ikincisi, Molla Mahmed Şemseddin Fenârînin ölümünden sonra Fâtih Sultan Mehmed devrinde otuz yıl kadar şeyhülislâmlık makamında bulundu, aslı İranlıdır; İranda Seyyid Şerif Cürcânî’den okumuş, genç...

Üçüncü Sultan Selim zamanında ağır can vebâli bu pâdişahın boynunda kalmış bir vak’adır; şöyle ki: Hicrî 1205 yılında (milâdî 1790 - 1791) Rusya ile harb halinde idik ve cebheden dâimâ kötü haberler geliyordu; Sultan Selim kendisini derin bir teessüre ...

“Ahlâk, edeb, nâmusa aykırı, şer’an dünyâda cezâya ve âhiretde azâba müstahak zinâ fiilini irtikâb eden kadın; zâniye, kahbe kadın, kötü kadın, ruspi (orospu)” (Türk Lûgatı). Nereye gitse rezîlü rüsvâ Her gören fâhişe der bî pervâ (Abdülhak Hâmid) Ka...

İstanbul ağzında argo kelime; “1. İskambil kâğıdı destesinin en altındaki kâğıd; 2. Yüz, çehre, surat: Şu hırbonun façasına bak da saatini ayar et; 3. Elbise: Façayı düzmüşsün, keyfin gıcır” (Fe. Devellioğlu, Türk Argosu). Façasını Almak — “Mahcub etme...

Bakırköyün Osmaniye Mahallesinde Fabrika Caddesindedir. (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 12). Bir araba geçecek genişlikde, mıcır taşlı toprak yoldur, birer ikişer katlı evler ve gecekondular arasından geçer (ekim 1968). Hakkı GÖKTÜRK

Yukarı Boğazın Anadolu yakasında İncirköyünün gerisindeki vâdi içinde tuğla fabrikası yanında bir sokaktır (1934 Belediye Şehir Rehberi, pafta 24/Paşabağçe); sel yatağı halinde bakımsız bir sokakdır, sekenesi gece kondularda oturan ve tuğla fabrikası i...

Bakırköyün Osmaniye Mahallesi yollarından; Fabrika - Bağlarbaşı Yolundan başlayarak şimâle doğru giden uzun bir yoldur, bir kırımsı terde sona erer, bitim noktasından ilerde Londra Asfaltı görünür. Güney başından, Fabrika - Bağlarbaşı Yolu kavuşağından...

Halk ağzı deyim; dükkândan alınıp kalıba vurdurulmadan başa konulup giyilen fes (B.: Fes); umumiyetle amele, ırgad, uşak takımından kimseler feslerini böyle giyerlerdi; geçen asrın sonlarında yaşamış kalender şâirlerden Nebil Kaptanın başı fabrika kalı...

Bakırköyde Osmaniye Mahallesi yollarından; Bağlarbaşı — İncirli Yolu ile Veliefendi Koşu Yolu arasında uzanır, Terakki Sokağı ile dört yol ağzı yaparak kesişir, Osmaniye Taşocağı Yolu, Köyaltı Sokağı, Fabrika Caddesi ve isimsiz bir yol ile kavuşakları ...

Hâneberduş pırpırılar argosunda: “Para harcamak; günlük zarurî ihtiyacın dışında para harcamak; misal: “Bakın a sen o şorulunun âddembabalığına, her gece yüz kâğıd ezer o!..” Üsküdarda Eski Valide Câmii (Resim: Y. Ekinci; Plân: Ö. Tel) Ereğlili Ömer...

Ünlü muharrir ve edib, 1901 de İstanbulda doğdu; İstanbul Dârülfünunu Hukuk Fakültesi profesörlerinden ve Temyiz Mahkemesi âzâsından Mehmed Memduh Beyin oğlu ve annesi tarafından da vâliliklerde bulunmuş Şâir Nâzım Paşanın torunudur (B.: Nâzım Paşa). İ...

Türk musikisi sistemini keşfeden ve kaleme alan ilk üç büyük bilginden biri; 1869 yılında Üsküdarda Acıktürbede anne tarafından dedesinin evinde doğdu. Posta ve Telgraf Nezâreti muhâsebe mümeyyizi İsmail Zühdü Beyin oğludur. Annesi İmrahor imamı mevlev...

1889 yılında Adanada dünyaya gelmişdir. Babası Sultan Azizin başmâbeyincisi Hurşid Beydir. Hurşid Bey, zamanının üstad musiki icrâkârlarından olup; keman, ud, lavta, nısfiye ve on iki telli denilen bir nevi sazı gayet mükemmel çalarmış. Hurşid Bey Sult...

Eski külhanbeyleri argosunda sabahleyin, gün doğmadan duyulan horoz sesi (B.: Külhan Beyleri).