501-525 / 706
Ansiklopedi
BAHŞİŞ
Dilimize farscadan alınmış bir kelimedir; kökü bağışlamak karşılığı “bahş, bahiş” dir; bahşiş, belli bir ücret karşılığı görülen bir işden hoşnud kalınarak o işi görene pazarlık, târife veya narh icâbı ödenmesi gereken ücretten fazla gönülden gelen arz...
Ansiklopedi
BAHŞİ (Süheylâ Muhterem)
Kadın muharrir ve şâirlerimizden; 1905 de İstanbulda Boğaziçinde Göksuda doğdu; pederi, İstanbul Yatı süvarisi merhum Albay Gelibolulu Mustafa Said kaptandır. Kendisi Lise mezunu olup bir müddet öğretmenlik de yapmıştır. Şiirleri mütareke yıllarında ço...
Ansiklopedi
BAHRİYE, YENİBAHRİYE LOKANTA - MEYHÂNESİ
Galatada Rıhtım Caddesi üzerindeki Ziraat Bankası binasının arkasında Kemankeş Sokağında idi. 1938 de bahriyeden mütekaid Hamdi Bey adında biri tarafından işletilirdi, 1958 yılına kadar da ayni adamın uhdesinde idi. Son imar faaliyetinde Karaköy Meydan...
Ansiklopedi
BAHŞÂYİŞ ÇELEBİ (Kuyumcu)
Hadikatül Cevâmiin kaydine göre Lâleli Camii civarında Kuyumcu Mescidinin bânisi bir hayır sahibi; hayatı hakkında başka bir kayde rastlanamadı (B. : Kuyumcu Mescidi).
Bibl. : Hadikatül Cevâmi, I.
Ansiklopedi
BAHRİYE NEZARETİ
Onaltıncı ve onyedinci asırlarda Akdeniz ve Karadenizde mutlak bir hâkimiyet kurmuş olan Osmanlı İmparatorluğunun bütün deniz kuvvetleri Ondokuzuncu asır ortasına kadar Kaptanpaşalık yahud Kaptanıderyâlık makaamına bağlı kalmıştı, Kaptanpaşa = Kaptanıd...
Ansiklopedi
BAHRİYELİ, BAHRİYELİLER
Günlük sohbet ve yazı dilimizde “Bahr = Bahir” kelimesi artık heman hiç kullanılmıyor, yerini kesin olarak “Deniz” e bırakmıştır; bahriyemiz “Türkiye Deniz Kuvvetleri” ve Bahriye Mektebleri, Bahriye Hastahanesi, Bahriye Müzesi de “Deniz Okulları”, “Den...
Ansiklopedi
BAHRİYELİ (Hafız Hacı Râif)
Zamanımızın seçkin hâfız ve mevlidhanlarından; 1923 de Erzincanda doğdu, babası oranın eşrafından Alibabazâde Osman Riza Efendidir, validesi de Erzincanlı olup adı Edibe Hanımdır. İlk tahsilini Erzincanda Palandöken mektebinde yaptı; bu mektepte ulemad...
Ansiklopedi
BAHRİYELİŞÜKRÜBEY SOKAĞI
Heybeliada sokaklarından; Gemicikonağı Sokağı ile Mehpâre Sokağı arasında uzanır, iki araba geçebilecek genişlikte, kaba taş döşelidir; Mehpare Sokağından yüründüğüne göre evvelâ sola, sonra sağa kıvrılır; kayde değer bir hususiyeti yoktur (Nisan 1952).
Ansiklopedi
BAHRİYE HASTAHÂNESİ ARKA SOKAĞI
Kasımpaşanın Kadımehmedefendi Mahallesi sokaklarından; Kasımpaşa - Hasköy yolu ile Kadımehmed Sokağı arasında yokuş - düz ve iki dirsekli bir sokaktır. Kasımşaşa - Hasköy yolundan yüründüğüne göre; sol kolda Araplık Sokağı, sağ kolda Babadağı Yokuşu il...
Ansiklopedi
BAHRİYE CADDESİ
Kasımpaşanın belkemiği yerinde en büyük caddesidir; Haliç sahilinde vapur iskelesinden kasabanın gerisindeki kırlığa doğru, bu nâhiyenin Bedreddin, Çatmamescid, Yahyâkâhya, Hacıhüsam Mahallelerini sağında, Câmiikebir ve Küçükpiyâle Mahallelerini de sol...
Ansiklopedi
BAHRİYE ÇİFTETELLİSİ
İstanbulda mesire hayatını Hıdırellez günü açar; Bahriye Çiftetellisi, hıdırellez gününde bilhassa Kâğıthânede başlayan mesire eğlencelerinde, bahar ve yaz boyunca İstanbulluları çûş ve huruşa getirmiş bir bestedir. Kâğıthane deresi ile Göksu ve Küçük ...
Ansiklopedi
BAHRİYE HAMAMI SOKAĞI
Heybeliada sokaklarından; Mehpâre Sokağı ile Saksı Sokağı arasında uzanır; Hüseyinrahmibey Sokağı, Set Yolu, Nevicat Sokağı ve Müstecibonbaşı Sokağı ile birer dörtyol ağzı yaparak kesişir; iki araba geçebilecek genişlikte, yer yer bozulmuş asfalt döşel...
Ansiklopedi
BAHRİYE ARALIĞI
Heybeliada Sokaklarından; 1934 Belediye Şehir Rehberinin 33 numaralı paftasında Heybeli mezarlık sokağı ile Burakreis Sokağı arasında uzanır ve Bahriyebayırı Sokağı ile bir dörtyol ağzı yaparak kesişir gösterilmiş ise de bu notları tesbit için dolaşmağ...
Ansiklopedi
BAHRİYE BAYIRI
Heybeli ada sokaklarından; Hüseyinrahmibey Sokağı ile Şadiye Aralığı arasında uzanır; Şadiye aralığından girildiğine göre yokuş bir toprak yoldur; ekserisi bağçeler içinde ahşap evleri orta halli aile meskenleridir; kayde değer bir hususiyeti yoktur (N...
Ansiklopedi
BAHRİYE (Tulumbacı)
İkinci Abdülhamid devrinin ilk yıllarında yaşamış Lângalı bir mahalle karısıdır. Babası Ayyaş bir mesleksiz adamdı, zaman zaman yük arabası sürer, bağçe beller, badanacılık yapar, mevsiminde bir mangal tedarik edip kebap kestane satar, hiç bir iş bulam...
Ansiklopedi
BAHRİ REİS
İkinci Abdülhamid devrinin namlı tulumbacılarından; Voyvoda Sandığı reisi idi, hayatı hakkında bilgi edinilemedi.
Ansiklopedi
BAHRİ BEY (Oduncu)
Geçen asrın ikinci yarısında Üsküdarın okumuş yazmış kışizâde kabadayılarından. Üsküdarlı halk şâiri Vâsıf Hoca merhum İstanbul Ansiklopedisine verdiği notlarda: “Doğancılar ahâlisindendir; hiç bir ferde ziyanı dokunmamış, bilâkis her kese elinden gele...
Ansiklopedi
BAHRİ KUŞLARI
Uçan, yüzen ve denize dalan kuşlardan; Boğaziçinin tabiat süslerindendir, muhâcir kuşdur, her zaman gelmez; Boğaziçinde İstanbulda katı kış olduğu yıllar görünür.
A. Câbir Vada
Ansiklopedi
BAHRİ BEY (Cüce)
Topkapu Sarayındaki Akağalar tâifesinden son senelere erişmiş bir zât idi; boyu 1,30 kadardı ve pek şişmandı, âdeta yuvarlanarak bir kaplumbağa sürati ile, elinde baston, yürür ve incecik sesi ile saray avlularını çın çın öttüdürdü. Hâfızasında bulanık...
Ansiklopedi
BAHRİ
İkinci Abdülhamid devrinde İstanbulun “Koltuk” denilen gizli umumhâne — randevu evlerinin en meşhurlarından birini işleten bir kadındır; kendi adına nisbetle anılan evi Aksaray’ın az ötesinde Çapaçeşmesinde idi.
Bibl. : Ahmed Rasim, Fuhşi atik.
Ansiklopedi
BÂHİR EFENDİ (Esseyid Mehmed)
Ondokuzuncu asrın birinci yarısında yaşamış ve pekçok talebe yetiştirmiş değerli bir tâlik hattatı. 1790 da doğdu, 1865 de hattaların en yaşlısı, o devrin pek güzel tâbiri ile Şeyhülhattâtin olarak öldü, kabri Eyyubda Kaşgarî Dergâhı önündedir.
Mevlevî...
501-525 / 706