Bak: Kadıasker Camii.

Halıcıoğlunda, iskeleden çıkıp asfat yolu aşınca karşıya gelen Abdüsselâm sokağının üst sağ başındadır. Cephesi meydanımsı bir arsaya bakar. İlk yaptıran Defterdar Abdüsselâm Beydir; minberini de yalnız adı bilinen bir hayır sahibi Aşçı Hüseyin Ağa yap...

İstanbulun eski mahalle mekteplerindendir, Küçükpazarda idi.

Alemdar mahallesinde, Zeynep Sultan camiinin üst tarafında, Alemdar sinemasının (bk. Alemdar sineması) bitişiğindedir. (İstanbul Belediyesi, İstanbul rehberi, 1934, harita 2). Caddenin kenarındaki ufak bir arsanın gerisinde yükselen şekilsiz bir harabe...

Beylerbeyinde Istavrozdadır, Istavroz camii de denilir; yaptıran Üçüncü Muradın Bostancıbaşılarından Abdullah Ağadır. Yarıdan yukarısı ahşab, kiremit örtülüdür. Bu camiin gayet zengin olan vakfı Dördüncü Mehmed zamanında Eminönündeki Yenicami evkafına ...

Eyyüb ile Alibey köyü arasında, Silâhdarağadadır; yaptıran da Silâhdar Seyyid Abdullah Ağadır, tarih kitabesi Trabzonlu Şakir Paşanındır: Söyledim tarihi tammın Şâkirâ atşana ben “Pek güzel mamûre oldu çeşmi râna hele” H. 1206 (1791) Bibl. : İ. H. Ta...

Bahçekapısında idi, devrinin en büyük ve güzel konaklarından biriydi, Hicrî 1136 Cemaziyelâhirinin sonuncu Perşembe gecesi geceyarısına yakın içinden çıkan bir yangında mahvoldu (1724). Hava çok sert rüzgârlıydı, konak muazzam olduğu için ateşin etrafa...

İstanbulda Lütfü Kırdarın valiliği ve belediye reisliği devrinde başlayan ilk büyük imar işleri arasında tahakkuk ettirilmiş esererdendir. Harbiyede yine Kırdar devrinin eserlerinden Sergi Sarayı’nın altındadır. Plânı Yüksek Mimar Nihad Yücel ile Nâhid...

Duvarı olmayan, kubbesi veya çatısı sütunlar üzerine oturtulmuş türbelere verilen isimdir ki İstanbulda en güzel açık türbeler Süleymaniye’de Mimar Sinan’ın, Eyyub’da Sadrazam Ayas Paşa’nın ve Üsküdarda Gülnûş Valide Sultanın türbeleridir. (B. : Sinan,...

Süleymaniye altında kendi adını taşıyan sokaktadır. Destari Mustafa Paşa tarafından 1608 (H. 1700) yılında yaptırılmıştır. Kesme tastan klâsik üslûptadır. Güzel bir celi hat ile bir beyitlik tarih kitabesi vardır: Hükmî bu mısra binai çeşmeye tarihtir...

Fenerde kendi adını taşıyan mahallede, İncebel sokağı ile Abdisübaşı sokakları kavşağındadır. İlk defa Fatih Sultan Mehmed devri ricalinden Abdi Sübaşı adında bir hayır sahibi yaptırmıştı, zamanla vakfı tükenmiş, harab olmuş, Kanunî Süleyman devrinde K...

Üsküdarda Nuhkuyusunda Alacaminare mescidi civarında, Bağlarbaşı caddesile Mîroğlu sokağının kavşağında Limonlukonak adile meşhur Alipaşa konağının altında idi. Geçen asrın Türk konakları arasında kıymetli eserlerden biri olan bu bina Ali Paşadan Mabey...

Dudu Lâtif Mescidi diye de anılır; Hırkaişerif altında Yamak sokağındadır; küçücük, kâgir yapı, kiremit örtülü, aydınlık ve şirin bir mescittir. On yedinci asır müderrislerinden Dudu lâkabı ile meşhur Abdüllâtif Efendi tarafından yaptırılmıştır. Harap ...

Üsküdarda İhsaniye sahilinin en büyük ve güzel yapılarından biriydi; içinden çıkan bir yangından harap olmuştur.

Beşiktaştadır; yaptıran Kızlarağası Abbas Ağadır. Sinan Paşa Camii önünden Hasfırın cadesi ve Akmazçeşme sokağından yürüyünce solda, kendi adını taşıyan dar bir sokak içindedir. Civarındaki Abbasağa mahalesi de adını bu mabetten almış ise, de, bugünkü ...

Bir on yedinci asır çeşmesidir. Yaylada Vezir cadesinde Yeni hamamın karşısındadır; halk ağzında Yenihamam çeşmesi de derler; klâsik üslûpta güzel bir çeşmedir; teknesinin bir parçası kırılmış, kenar sedleri yıkılmıştır. Ayna taşı mermerden ve kabartma...

Mollagüranide Topkapı tramvay caddesi (Millet caddesi) üzerindedir. İlk yaptıran Fatih Sultan Mehmed asrında yaşamış Selçuk Hatundur; bir yangında harab olmuş, on yedinci asır ortasında Kızlarağası Abbasağa tarafından yeniden yaptırılmış, evkafı da Aya...

Fatihin Şehremini nahiyesinin Uzunyusuf mahallesinde Silivrikapı yağhanesi sokağiyle Yediemirler çeşmesi sokağı kavşağı başındadır. Klâsik üslûpta, cephesi kesme taştan, yüksek tekneli, son tamirinde olsa gerek, teknesinin ön taşı kenarına demir bir çe...

Veznecilerden Bozdoğan kemerlerine giderken, kemerleri geçtikten sonra, Kirazlımescid sokağında Fatih Sultan Mehmed ile Bayazıdın defterdarı Cenderecizade Şemseddinin türbesi yanındaki mezarlığın bu sokak üzerindeki duvarındadır. Tarih kıt’ası arabçadı...

Beylerbeyinde Istavrozda Abdullahağa camiinin hemen yanıbaşnıda idi; yaptıran Bostancıbaşı Abdullah Ağadır; uzun zaman muattal kalmış, yirmi beş otuz yıl kadar evvel yıkılmış, bir harabe haline gelmiş, 1943 de enkazı kaldırılarak, yeri, dört duvarının ...

Bostancıbaşı Abdullah Ağanın hayır eserlerinden ve İstanbulun eski ve namlı mahalle mekteblerindendir; Beylerbeyinde Istavrozdadır. Şimdi Istavroz polis karakolu olmuştur. Bibl. : REK, Gezi notu.

Üsküdarda Sultantepesinde Servilik caddesi üzerindedir; aslı bir onyedinci asır yapısıydı; yanında eski bir de mahalle mektebi vardır; avlusuna, caddeden beş altı basamak taş merdivenle inilir, önünde bir kuyusu vardır; kâgir yapı dört duvar üzerine ki...

Kuruçeşmede, Boğaziçinin namlı yalılarından biri idi. Üçüncü Selim zamanında Medhi Efendi Yalısı diye meşhurdu. İkinci Abdülhamid zamanında Adliye Nazırı Abdürrahman Paşaya intikal etti; 1890 yıllarında hemen yeni sayılacak derecede eseslı bir tamir gö...

Ayasofyada bir rifai dergâhi idi (B. : Sancaktar Tekkesi).

Kadıköy - Acıbâdem asfalt yolu üzerindeki Acıbâdem polis karakolunun karşısında Tekin Sokağındadır. İkinci Abdülhamid devrinde yapılmış bir mâbed olup bânisine nisbetle Faikpaşa Camii diye de anılır. Kesme taştan dört duvar üzerine oturtulmuş taş kasna...