Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
ENGEL
“İki şey arasında bulunub birinden öbürünün görünmesine mânî olan duvar, ağaç veyâ her hangi bir şey, hâil; iki şeyin birleşmesine mânî olan şey” (Kaamûsu Türkî). Yakın zamanlara kadar edebiyatımızda âşık ile mâşuk veyâ mâşukasının buluşmasına, ülfet, sohbet, muhabbet ve vuslâtine mânî olan şahsa da “Engel” denilegelmişdir. Eski İstanbul hayatının gönül âlemlerinde sâirler “Engel”lerden dâima şikâyet etmişlerdir, güftesi Enderûnlu Vâsıfın Nûman Ağa tarafından bestelenmiş Hicezkâr şarkı :
Hiç bakma engelden yana
Bu söz niyâzımdır sana
Söyle ne istersin bana
Ağyar ile yâr olma tek
Sabâ bir şarkı :
Düştü gönlüm şimdi bir mehpâreye
Kâfir engel girmek ister âreye
Kim acır gayri dili bîçareye
Duydu mecbur olduğum ol nevcivan
Yüz yıllar boyunca bilhassa kalenderâne aşk ve alâka yollarında “Engel”, âşık için “Râkib”’den ayrı bir hüviyet taşımışdır. Türk edebiyatı târihinde büyük otorite Fuad Köprülü Engel ile Râkib arasındaki farkı şöyle tesbit ediyor :
“Fakirî Risâlei Târifat isimli eserinde Râkib ile Engeli birbirinden ayırd etmişdir, aralarında az çok bir fark olduğu anlaşılıyor, ona göre Râkib’in târifi şudur :
Nedir bildin mi âlemde Rakibi
Ola kibrü hased dâim nasibi
Yüzü kara o bedbahtı digergûn
Habîsü mühmelü mahzunu mağbûn
Olub it gibi âhû pasbanı
Ne kendusu yiye ne iller a...
⇓ Devamını okuyunuz...
“İki şey arasında bulunub birinden öbürünün görünmesine mânî olan duvar, ağaç veyâ her hangi bir şey, hâil; iki şeyin birleşmesine mânî olan şey” (Kaamûsu Türkî). Yakın zamanlara kadar edebiyatımızda âşık ile mâşuk veyâ mâşukasının buluşmasına, ülfet, sohbet, muhabbet ve vuslâtine mânî olan şahsa da “Engel” denilegelmişdir. Eski İstanbul hayatının gönül âlemlerinde sâirler “Engel”lerden dâima şikâyet etmişlerdir, güftesi Enderûnlu Vâsıfın Nûman Ağa tarafından bestelenmiş Hicezkâr şarkı :
Hiç bakma engelden yana
Bu söz niyâzımdır sana
Söyle ne istersin bana
Ağyar ile yâr olma tek
Sabâ bir şarkı :
Düştü gönlüm şimdi bir mehpâreye
Kâfir engel girmek ister âreye
Kim acır gayri dili bîçareye
Duydu mecbur olduğum ol nevcivan
Yüz yıllar boyunca bilhassa kalenderâne aşk ve alâka yollarında “Engel”, âşık için “Râkib”’den ayrı bir hüviyet taşımışdır. Türk edebiyatı târihinde büyük otorite Fuad Köprülü Engel ile Râkib arasındaki farkı şöyle tesbit ediyor :
“Fakirî Risâlei Târifat isimli eserinde Râkib ile Engeli birbirinden ayırd etmişdir, aralarında az çok bir fark olduğu anlaşılıyor, ona göre Râkib’in târifi şudur :
Nedir bildin mi âlemde Rakibi
Ola kibrü hased dâim nasibi
Yüzü kara o bedbahtı digergûn
Habîsü mühmelü mahzunu mağbûn
Olub it gibi âhû pasbanı
Ne kendusu yiye ne iller anı
“Halbu ki Engel hakkındaki târif, onların âdetâ külhanbeyi nev’inden ve seviyece daha aşağı bir sınıf teşkil ettiklerini göstermektedir :
Nedir bildin mi sen âlemde Engel
Cihanda yokdur anın gibi mühmel
Görünmez bir kazâi âsümânî
Savulmaz bir belâyi nâhihânî
Safâ bıçkısı lânet baltasıdır
Vefâ sayrusu lânet halkasıdır”.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM091075
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 9, sayfa 5122
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.