GÖZDAGI , GÖZDAGI CEZÂSI – “Gözdağı” dilimizde tehdid,korkutma anlamında kullanılır bir deyimdir : Ol eli kanlı delikanlı güzel Verdi bakup Aynîye gözdağını (Ayintablı Aynî) Bayıldım serkeşimin cilveli gözdağına El atınca hançere düşürdü ayağına Şu manzume de çağdaş hâneberduş şâir Mehmed Gökçınar’ındır : Atdı eşbebu bıçağa o gümüş pençesini Çatarak kaşlarını yükselterek sesini Şakaya gelmem dedi her kuşun eti yenmez Delik deşik ederim Gökçınar şimdi seni Harman olmuş çakalın gözdağını beğendim Kaplandı kuzu oldu verince “Gonce” sini “Harman”, esrarkeşin esrar bulamadığı zamanlardaki çılgınlık buhranı ; “Gonce” de esrarın en alâ cinsinin adı iki argo devimdir. Tanzimatdan önceki mutlakiyeti mutlaka, koyu istibdad devrinde halkı sindirmek, bâzan da uygunsuz, haşerât güruhunu korkutmak için bir takım adamların suçlu suçsuz toplu olarak îdamlarına “Gözdağı Cezâsı” denilirdi. İstanbulda Gözdağı Cezâsının en müdhişi Kanuni Sultan Süleymanın zamanında verilmişdir ;3 cemâziyelâhir 934 (24 şubat 1528) gecesi Sultanselim Camii civarında bir eve hırsızlar girdi, bütün ev halkını keserek evi soyub kaçdılar, kanlı gece hırsızları bulunamadı. İstanbuldaki bekâr uşakları taifesinden olmaları gerekir denilerek ekmekci, mumcu, aşcı, odun yarıcı, dellâk, kayıkcı güruhundan ve bekâr tâifesi...

GÖZDAGI , GÖZDAGI CEZÂSI – “Gözdağı” dilimizde tehdid,korkutma anlamında kullanılır bir deyimdir : Ol eli kanlı delikanlı güzel Verdi bakup Aynîye gözdağını (Ayintablı Aynî) Bayıldım serkeşimin cilveli gözdağına El atınca hançere düşürdü ayağına Şu manzume de çağdaş hâneberduş şâir Mehmed Gökçınar’ındır : Atdı eşbebu bıçağa o gümüş pençesini Çatarak kaşlarını yükselterek sesini Şakaya gelmem dedi her kuşun eti yenmez Delik deşik ederim Gökçınar şimdi seni Harman olmuş çakalın gözdağını beğendim Kaplandı kuzu oldu verince “Gonce” sini “Harman”, esrarkeşin esrar bulamadığı zamanlardaki çılgınlık buhranı ; “Gonce” de esrarın en alâ cinsinin adı iki argo devimdir. Tanzimatdan önceki mutlakiyeti mutlaka, koyu istibdad devrinde halkı sindirmek, bâzan da uygunsuz, haşerât güruhunu korkutmak için bir takım adamların suçlu suçsuz toplu olarak îdamlarına “Gözdağı Cezâsı” denilirdi. İstanbulda Gözdağı Cezâsının en müdhişi Kanuni Sultan Süleymanın zamanında verilmişdir ;3 cemâziyelâhir 934 (24 şubat 1528) gecesi Sultanselim Camii civarında bir eve hırsızlar girdi, bütün ev halkını keserek evi soyub kaçdılar, kanlı gece hırsızları bulunamadı. İstanbuldaki bekâr uşakları taifesinden olmaları gerekir denilerek ekmekci, mumcu, aşcı, odun yarıcı, dellâk, kayıkcı güruhundan ve bekâr tâifesinden 800 kişi tutularak çarşı boylarında, şehrin kalabalık yerlerinde asılarak îdam edildiler ;müverrih Peçevili İbrahim Efendi :“..eşkiyâ takımına öyle bir dehşet verdi ki ondan sonra bu makuule fesad zuhur etmedi..” diyor. Tarih kaynaklarına geçmiş bir gözdağı cezâsı da Dördüncü Sultan Mehmed devrinde Tarhuncu Ahmed Paşanın sadâreti zamanında görülür (B.:Ahmed Paşa, Tarhuncu, cild 1,sayfa 426) ;müverrih Naimâ Efendi 1062 (1652) yılı vak’aları arasında şöylece anlatıyor :“..(hazîne açığını kapatmak için zenginlerde ve ricalden varlık vergileri alındı,ve halk arasında dedikodular başladı) ,Ahmed Paşa ,halk kılıçdan korkar, başka şeyden korkmaz diyerek zındanlarda ve kürekde olan bir kaç mücrimi bir gece çıkartıp üstlerine kibarların giydiği bezden gömlekler ve uçkurları sırmalı donlar giydirdi başlarını vurdurdu ve cesedlerini don gömlekce şehrin kalabalık yerlerine attırttı ; fakat halk başsız cesedlerin üstündeki âlâ bezden don gömleğe ve sırmalı don uçkurlarına bakmadı, cesedlerin çıplak ayaklarındaki ve ellerindeki nasırlara bakdı, ve cesedlerin gaayetle iri yarı yapıları üstünde durdu, ve paşanın gözdağı cezâsı yeni ve alaylı bir dedikodu mevzuu oldu” Müdhiş Gözdağı Cezâlarından birisi de İkinci Sultan Mahmud devrinin ilk yıllarında verilmişdir (B.: Esnaf Kethüdâlarının İdam Vak’ası ,Cild 10, sayfa 5347) .