TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 9: Diş-Eri
EMİN BEY
Hicrî 1301 ile 1311 (M. 1883 - 1894) arasında İstanbul Cezâevine girmiş kişizâde bir delikanlı; suçu, mahkûmiyetinin müddeti ve kimin oğlu olduğu bilinmiyor; o sıralarda aynı hapishâne mahkûmları arasında bulunan halk ressamı ve şairi Kahveci Nusret yakın bir alâka duyduğu bu gencin, hakkında en küçük bir bilgi vermeden, kara kalem ile güzel bir resmini yapmışdır; fakat bu resmin büyük kıymeti, etrafına yazılan bir takım yazılarla bir tılsım resmi oluşundadır. Yazıları yazan, katilden mahkûm olup “Zından Kutbu” diye anılmış Somuncu Baba adında bir büyücü - üfürükcüdür. Kahveci Nusretin “zından Şiirleri” adını taşıyan, ve hapishâneye girmiş şâirler antolojisi diyebileceğimiz, aynı zamanda bâzı hapishâne hâtıralarını da ihtivâ eden el yazması defterinde bulunan Emin Beyin tılsımlı resmi bu ansiklopedi için oradan ressam Hüsnü eliyle kopya edilmişdir. Resmin etrafındaki yazı ve şekiller şunlardır; en üstde: Emin Beyin tasviri mutalsamıdır (Şişlenmiş bir göz şekli) Derviş Keşiş Elemterefiş Rakibin kem gözüne şiş Resmin sağında yukarıdan aşağıya: (Kapakları açık iki kafes resmi, ortada uçan bir kuş, kuşun üstünde bir vav harfi, kafeslerden birinin üstünde 7, öbürünün üstünde 3 rakamları. Kafesler hapishânenin 7 ve 3 numaralı koğuşları, kuş Emin Bey olacakdır. Vav harfi de eski Türk...
⇓ Read more...
Hicrî 1301 ile 1311 (M. 1883 - 1894) arasında İstanbul Cezâevine girmiş kişizâde bir delikanlı; suçu, mahkûmiyetinin müddeti ve kimin oğlu olduğu bilinmiyor; o sıralarda aynı hapishâne mahkûmları arasında bulunan halk ressamı ve şairi Kahveci Nusret yakın bir alâka duyduğu bu gencin, hakkında en küçük bir bilgi vermeden, kara kalem ile güzel bir resmini yapmışdır; fakat bu resmin büyük kıymeti, etrafına yazılan bir takım yazılarla bir tılsım resmi oluşundadır. Yazıları yazan, katilden mahkûm olup “Zından Kutbu” diye anılmış Somuncu Baba adında bir büyücü - üfürükcüdür. Kahveci Nusretin “zından Şiirleri” adını taşıyan, ve hapishâneye girmiş şâirler antolojisi diyebileceğimiz, aynı zamanda bâzı hapishâne hâtıralarını da ihtivâ eden el yazması defterinde bulunan Emin Beyin tılsımlı resmi bu ansiklopedi için oradan ressam Hüsnü eliyle kopya edilmişdir. Resmin etrafındaki yazı ve şekiller şunlardır; en üstde: Emin Beyin tasviri mutalsamıdır (Şişlenmiş bir göz şekli) Derviş Keşiş Elemterefiş Rakibin kem gözüne şiş Resmin sağında yukarıdan aşağıya: (Kapakları açık iki kafes resmi, ortada uçan bir kuş, kuşun üstünde bir vav harfi, kafeslerden birinin üstünde 7, öbürünün üstünde 3 rakamları. Kafesler hapishânenin 7 ve 3 numaralı koğuşları, kuş Emin Bey olacakdır. Vav harfi de eski Türk gramerinde vasıl vavıdır) O kafesden bu kafese Uç yârim uç Nezrim olsun Kırk gün oruç (Yanlamasına satırlarda) Hesâbı vaslı müferrih Erkaamı murad 540 Erkaamı mahalli vuslat 89 Erkaamı ismi mâşuk 101 Erkaamı yevmi mehil 10 Erkaamı ismi âşıkdır 740 Haberi beşârettir gayibden (Bir anahtar şeklinin iki yanında ve altında) Yâ pir Himmet Fethi bâbı murada On gündür mühlet Yâ pir himmet Zından içre kerâmet Anber Kanber Şeb ü rûz Beraber (Sağda yukardan aşağı) Çaksun yârim meyhânei dilde şerâbı hûni ciğerim Yâr yanımda oldukca zından kahrın haşrederek çekerim Resmin bacakları arasında: (Üçlü çintamanı motifi, ve bir ayak tabanı şekli içinde Nusreti temsil eden bir baş, ve bir vasıl vavı) Resmin altında: Yâ hû Nakşi pâyi mahbûb şifâül kulûb Sâhibi tasvirdir matlûb Resmin solunda yukardan aşağı: Cem Cim Necim Müneccim (Bir çintamanı motifi. Altında bir hamam şekli, iki yanında elif ve nun harfleri, kubbe üstünde bir vavı vasıl. Kol hizasındaki yanlamasına satırlar) Hücrei zındanda muradım kandili uyansun Rakibi can âteşi Nemrud içinde yansun (Elin altında) Yâ pir Düşmeni uyut Ey yâr Rakibi unut Yar ayağı altına Koydun mu başı Somuncu Baba Pişirir aşı (Yanlamasına üfürükcünün imzası) Kutbi Zından Dört duvar karındaşı şeyh Somuncu Baba tılsımı mücerreb Sol kenarda: Ayın Şın Kaf Kûhi Keşiş Kûhi Kaf Elif Mim yâ Nun Vakti saati Meymun Takyanus Evranos Okyanus Meş’al Çerağ Kandil Fânus (Yanlamasına satırlar) Âşıka cevrü cefâ hükmi kaanunu civânî Mâşûka bezli mal ve fedâyi can emri Eflâtûni Yunânî Kahveci Nusretin defterinde mahkûmlardan pek çok gencin daha böyle tılsımlı resimleri vardır ayrıca üstde taşımak, suda ıslatıp suyunu içmek, yakup tütsülenmek için yazılmış nushaların (muskaların), vefklerin sûretleri kaydolunmuş, şekilleri çizilmişdir. Bütün bunlardan aydın olarak görülmektedir ki eski hapishânelerimizde üfürükcülük, büyücülük, mahkûmlar arasında bir ümid, teselli kapusu olmuşdur (B.: Eshar Nushası; Fetâ Nushası). Tılsımlı resminde Emin Bey, zamanının şık delikanlısı kıyâfetinde gösterilmiş olmasına rağmen ayakları çıplakdır; onu da yine Kahveci Nusret şöyle anlatıyor: “(Hapishânede dam ağaları tarafından himâye edilen genc, yakışıklı mahkûmlar) ki dam ağasının hizmetinde pervâne olurlar, Zındanda âdettir, o tâze uşaklara, beyzâde de olsalar aslaa çorab ve ayakkabı giydirilmeyip daima yalın ayak dolaştırılır; taşda yürümek lâzım gelse takunya giyerler” (B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224; Fetâ Nushası). Bu Emin Beyin Tunusul Emin Bey olması muhtemeldir (B.: Emin Bey, Tunuslu) Emin Beyin tılsımlı resmi (Kahveci Nusrettin resminden Hüsnü eli ile)
Theme
Person
Contributor
Hüsnü
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM090901
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Hüsnü
Description
Volume 9, pages 5047-5049
Note
Image: volume 9, page 5048. There is a printing mistake in the page number.
See Also Note
B.: Eshar Nushası; Fetâ Nushası; B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224; Fetâ Nushası; B.: Emin Bey, Tunuslu
Theme
Person
Contributor
Hüsnü
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD