EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
9. Cilt: Diş-Eri
EMİN BEY
Hicrî 1301 ile 1311 (M. 1883 - 1894) arasında İstanbul Cezâevine girmiş kişizâde bir delikanlı; suçu, mahkûmiyetinin müddeti ve kimin oğlu olduğu bilinmiyor; o sıralarda aynı hapishâne mahkûmları arasında bulunan halk ressamı ve şairi Kahveci Nusret yakın bir alâka duyduğu bu gencin, hakkında en küçük bir bilgi vermeden, kara kalem ile güzel bir resmini yapmışdır; fakat bu resmin büyük kıymeti, etrafına yazılan bir takım yazılarla bir tılsım resmi oluşundadır. Yazıları yazan, katilden mahkûm olup “Zından Kutbu” diye anılmış Somuncu Baba adında bir büyücü - üfürükcüdür. Kahveci Nusretin “zından Şiirleri” adını taşıyan, ve hapishâneye girmiş şâirler antolojisi diyebileceğimiz, aynı zamanda bâzı hapishâne hâtıralarını da ihtivâ eden el yazması defterinde bulunan Emin Beyin tılsımlı resmi bu ansiklopedi için oradan ressam Hüsnü eliyle kopya edilmişdir. Resmin etrafındaki yazı ve şekiller şunlardır; en üstde: Emin Beyin tasviri mutalsamıdır (Şişlenmiş bir göz şekli) Derviş Keşiş Elemterefiş Rakibin kem gözüne şiş Resmin sağında yukarıdan aşağıya: (Kapakları açık iki kafes resmi, ortada uçan bir kuş, kuşun üstünde bir vav harfi, kafeslerden birinin üstünde 7, öbürünün üstünde 3 rakamları. Kafesler hapishânenin 7 ve 3 numaralı koğuşları, kuş Emin Bey olacakdır. Vav harfi de eski Türk...
⇓ Devamını okuyunuz...
Hicrî 1301 ile 1311 (M. 1883 - 1894) arasında İstanbul Cezâevine girmiş kişizâde bir delikanlı; suçu, mahkûmiyetinin müddeti ve kimin oğlu olduğu bilinmiyor; o sıralarda aynı hapishâne mahkûmları arasında bulunan halk ressamı ve şairi Kahveci Nusret yakın bir alâka duyduğu bu gencin, hakkında en küçük bir bilgi vermeden, kara kalem ile güzel bir resmini yapmışdır; fakat bu resmin büyük kıymeti, etrafına yazılan bir takım yazılarla bir tılsım resmi oluşundadır. Yazıları yazan, katilden mahkûm olup “Zından Kutbu” diye anılmış Somuncu Baba adında bir büyücü - üfürükcüdür. Kahveci Nusretin “zından Şiirleri” adını taşıyan, ve hapishâneye girmiş şâirler antolojisi diyebileceğimiz, aynı zamanda bâzı hapishâne hâtıralarını da ihtivâ eden el yazması defterinde bulunan Emin Beyin tılsımlı resmi bu ansiklopedi için oradan ressam Hüsnü eliyle kopya edilmişdir. Resmin etrafındaki yazı ve şekiller şunlardır; en üstde: Emin Beyin tasviri mutalsamıdır (Şişlenmiş bir göz şekli) Derviş Keşiş Elemterefiş Rakibin kem gözüne şiş Resmin sağında yukarıdan aşağıya: (Kapakları açık iki kafes resmi, ortada uçan bir kuş, kuşun üstünde bir vav harfi, kafeslerden birinin üstünde 7, öbürünün üstünde 3 rakamları. Kafesler hapishânenin 7 ve 3 numaralı koğuşları, kuş Emin Bey olacakdır. Vav harfi de eski Türk gramerinde vasıl vavıdır) O kafesden bu kafese Uç yârim uç Nezrim olsun Kırk gün oruç (Yanlamasına satırlarda) Hesâbı vaslı müferrih Erkaamı murad 540 Erkaamı mahalli vuslat 89 Erkaamı ismi mâşuk 101 Erkaamı yevmi mehil 10 Erkaamı ismi âşıkdır 740 Haberi beşârettir gayibden (Bir anahtar şeklinin iki yanında ve altında) Yâ pir Himmet Fethi bâbı murada On gündür mühlet Yâ pir himmet Zından içre kerâmet Anber Kanber Şeb ü rûz Beraber (Sağda yukardan aşağı) Çaksun yârim meyhânei dilde şerâbı hûni ciğerim Yâr yanımda oldukca zından kahrın haşrederek çekerim Resmin bacakları arasında: (Üçlü çintamanı motifi, ve bir ayak tabanı şekli içinde Nusreti temsil eden bir baş, ve bir vasıl vavı) Resmin altında: Yâ hû Nakşi pâyi mahbûb şifâül kulûb Sâhibi tasvirdir matlûb Resmin solunda yukardan aşağı: Cem Cim Necim Müneccim (Bir çintamanı motifi. Altında bir hamam şekli, iki yanında elif ve nun harfleri, kubbe üstünde bir vavı vasıl. Kol hizasındaki yanlamasına satırlar) Hücrei zındanda muradım kandili uyansun Rakibi can âteşi Nemrud içinde yansun (Elin altında) Yâ pir Düşmeni uyut Ey yâr Rakibi unut Yar ayağı altına Koydun mu başı Somuncu Baba Pişirir aşı (Yanlamasına üfürükcünün imzası) Kutbi Zından Dört duvar karındaşı şeyh Somuncu Baba tılsımı mücerreb Sol kenarda: Ayın Şın Kaf Kûhi Keşiş Kûhi Kaf Elif Mim yâ Nun Vakti saati Meymun Takyanus Evranos Okyanus Meş’al Çerağ Kandil Fânus (Yanlamasına satırlar) Âşıka cevrü cefâ hükmi kaanunu civânî Mâşûka bezli mal ve fedâyi can emri Eflâtûni Yunânî Kahveci Nusretin defterinde mahkûmlardan pek çok gencin daha böyle tılsımlı resimleri vardır ayrıca üstde taşımak, suda ıslatıp suyunu içmek, yakup tütsülenmek için yazılmış nushaların (muskaların), vefklerin sûretleri kaydolunmuş, şekilleri çizilmişdir. Bütün bunlardan aydın olarak görülmektedir ki eski hapishânelerimizde üfürükcülük, büyücülük, mahkûmlar arasında bir ümid, teselli kapusu olmuşdur (B.: Eshar Nushası; Fetâ Nushası). Tılsımlı resminde Emin Bey, zamanının şık delikanlısı kıyâfetinde gösterilmiş olmasına rağmen ayakları çıplakdır; onu da yine Kahveci Nusret şöyle anlatıyor: “(Hapishânede dam ağaları tarafından himâye edilen genc, yakışıklı mahkûmlar) ki dam ağasının hizmetinde pervâne olurlar, Zındanda âdettir, o tâze uşaklara, beyzâde de olsalar aslaa çorab ve ayakkabı giydirilmeyip daima yalın ayak dolaştırılır; taşda yürümek lâzım gelse takunya giyerler” (B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224; Fetâ Nushası). Bu Emin Beyin Tunusul Emin Bey olması muhtemeldir (B.: Emin Bey, Tunuslu) Emin Beyin tılsımlı resmi (Kahveci Nusrettin resminden Hüsnü eli ile)
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Hüsnü
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM090901
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Emeği Geçen
Hüsnü
Tanım
Cilt 9, sayfalar 5047-5049
Not
Görsel: cilt 9, sayfa 5048. Sayfa numarasında baskıdan kaynaklanan bir hata vardır.
Bakınız Notu
B.: Eshar Nushası; Fetâ Nushası; B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224; Fetâ Nushası; B.: Emin Bey, Tunuslu
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Hüsnü
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK