Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
EFENİN KAHVEHÂNESİ
İkinci Abdülhamid devrinde tulumbacılığın en revnaklı zamanında Gedikpaşa tulumbacılarının kahvehânesi idi; Divanyolunda Çarşukapusu durağından Bayazıda giderken sağ koldaki gazinonun yeridir (1943). Gazino Efenin kahvehânesine nisbetle hayli küçülmüş; kahvehânenin dip tarafında merdivenle çıkılır bir büyük şirvan (yatakhâne - koğuş) var idi ki tamâmen yok olmuşdur.
Asıl adı unutulmuş, lâkabı ile anıla gelen kahveci aslen kürd, gümrük hammallarından olup Fehim Paşanın hafiye çetesine girmiş ve paşanın sâyesinde bu büyük tulumbacı kahvehanesini açmışdı. Dev yapılı, kıllı kara, sakallı matruş, pos bıyıklı, câhil, ayyaş, muğlim bir adamdı, fakat; şekil ve şemâilinden umulmıyacak derecede nâzik, kaba görünüşü ile tam tezad hâlinde zevk sâhibi idi. Kahvehânesi zamanının en mükellef, en temiz kahvehânelerinden biri idi; bütün duvarları, o zamana göre cömerdce para harcanarak İstanbul tulumbacılarının grup hâlinde veya münferid fotoğrafları ile süslenmişdi; büyüklü küçüklü, hepsi camlı çerçiveli 200 parçadan fazla fotoğraf vardı ki bu zengin kolleksiyon kimin elinde kalmışdır bilemeyiz. Bu satırların muharriri bu günahkâr Vâsıf ramazan aylarında Efenin kahvehânesini tutar, bir ay çalgılı kahvehâne olarak işletirdim. Merkezî yerde olduğu için pek kalabalık olurdu (B.: Çalgılı Kahvehânele...
⇓ Devamını okuyunuz...
İkinci Abdülhamid devrinde tulumbacılığın en revnaklı zamanında Gedikpaşa tulumbacılarının kahvehânesi idi; Divanyolunda Çarşukapusu durağından Bayazıda giderken sağ koldaki gazinonun yeridir (1943). Gazino Efenin kahvehânesine nisbetle hayli küçülmüş; kahvehânenin dip tarafında merdivenle çıkılır bir büyük şirvan (yatakhâne - koğuş) var idi ki tamâmen yok olmuşdur.
Asıl adı unutulmuş, lâkabı ile anıla gelen kahveci aslen kürd, gümrük hammallarından olup Fehim Paşanın hafiye çetesine girmiş ve paşanın sâyesinde bu büyük tulumbacı kahvehanesini açmışdı. Dev yapılı, kıllı kara, sakallı matruş, pos bıyıklı, câhil, ayyaş, muğlim bir adamdı, fakat; şekil ve şemâilinden umulmıyacak derecede nâzik, kaba görünüşü ile tam tezad hâlinde zevk sâhibi idi. Kahvehânesi zamanının en mükellef, en temiz kahvehânelerinden biri idi; bütün duvarları, o zamana göre cömerdce para harcanarak İstanbul tulumbacılarının grup hâlinde veya münferid fotoğrafları ile süslenmişdi; büyüklü küçüklü, hepsi camlı çerçiveli 200 parçadan fazla fotoğraf vardı ki bu zengin kolleksiyon kimin elinde kalmışdır bilemeyiz. Bu satırların muharriri bu günahkâr Vâsıf ramazan aylarında Efenin kahvehânesini tutar, bir ay çalgılı kahvehâne olarak işletirdim. Merkezî yerde olduğu için pek kalabalık olurdu (B.: Çalgılı Kahvehâneler, cild 7, sayfa 3863).
Bu hâtıraları anar iken eski destancılığımızın depreşdi, aşağıdaki kırık dökük manzûme de son yadigârlarımızdan olsun dedik:
İskemleler hezâren peykeler kadifeli
Kahvecinin zevk ehli olduğu da besbelli
Duvarlar tulumbacı resmi ile donanmış
Kıymetini üç Mısır hazinesi biçmeli
Billûrdur nargileler, en âlâ fincan çubuk
Ocağa da kondurmuş bir kahveci güzeli
Efenin şorolosu Gedikpaşa bıçkını
Hem ayağı koşarlı hem işe yatkın eli
İki nefer uşaklar alımlı çalımlıdır
Çapkınların başında esiyor kavak yeli
Ya efendim kahveyi dolduran müşteriler
Semtin cümle şübbânı birbirinden cilveli
Esnafın şehbazın pırpırının eşbehi
İnletiyor kalender sazındaki bam teli
Kâkül ile perçemi ebrû ile müjgânı
Pençe ile topuğu o şahlarda görmeli
Nigâhı mestânedir işmar çakar gamzesi
Yanağında fülfülü gözler kudret sürmeli
Gelsin kahve çay çubuk burda kaanunu ülfet
Bilâ kaydu şart herkes yâr seçüp peylemeli
Bûsi pâyine ruhsat aldın mı dilberinden
Heman postu kahvenin şirvanına sermeli
Altmışaltı pişpirik piket ile pırafa
Cimdallı bom pastıra bir hüner göstermeli
Efenin kahvesinde benim de bir şıkırdım
Siyehçerde yârim var Reisoğlu Pandeli
Çalımlı tulumbacı fenerci mürâhikdir
Topuklar demir gülle perçemi ipek teli
Kahvenin duvarına koydum ama resmini
Yangın kulelerine heykelini dikmeli
Birer turunç köpüklü kahve içüp şâhımla
Kahvehâne medhini burada bitirmeli
Sonra çıkup kahveden o sabah keyfi ile
Gedik Ahmed Paşanın hamamına girmeli
Vâsıf HİÇ
Tema
Yer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Vâsıf Hiç
Kod
IAM090665
Tema
Yer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 9, sayfa 4945-4946
Bakınız Notu
B.: Çalgılı Kahvehâneler, cild 7, sayfa 3863
Tema
Yer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.