TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 9: Diş-Eri
DÜRDANE HANIM (Şamlı)
Geçen asır sonlarında yaşamış namlı bir fâhişe; gaayetle iri yarı, dev anası gibi bir arab karısı idi, Hasköyde meşhur Hasköy Hamamının külhan kapusu karşısında bir konakda tururdu; babadan, sülâleden kalma emlâkinin geliri ile geçinir, atı arabası, uşakları olan pek şatafatlı, tantanalı ve zamanının en şık, en süslü yosması idi. Başı darda olanlara fâizsiz, karzi hasen yolu ile para verir, bundan dolayı da ahvâline göz yumulur, himâye görürdü. 1315 (1897 - 1898) de ölmüş ve Kasımpaşada Kulaksız mezarlığına defnedilmişdir. Ölümünde Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzi tarafından şu manzûme ile hicvedilmişdir: Şamlı Dürdâne Hanım şöhreti tutmuş şehri Mühmel garîban civan kırkdan artık şevheri Dîv hey’et bir kart karı idi kahbei zîbâ On ere meydan okur o bî bâkû muhâbâ Ebrûleri haspanın şan ef’ii siyeh renk Müjgânı dahi akreb her an âmâdei cenk Çekerek pırpırıdan şöyle eşbeh civanı Ya kayıkcı ya hammal kopuk bir daltabanı Eline düşer ise olsa da Zâli zeman Döner kiraz sapına üç günde tâze civan Oynaşı şehbazını ısırıp vahşet ile Âlûdei hun olur lebleri dehşet ile Sebebi mevti anın şıkırdım cevri imiş Nâmı şâniyle mâruf Kızanlıklı Kız Memiş Red eylemiş dâveti aç çıplak oğlan iken Olmuş harîmi dilde bir şereri sûzefken Aşkbazlığın doğrusu takdirle anmak gerek Can vermiş son demind...
⇓ Read more...
Geçen asır sonlarında yaşamış namlı bir fâhişe; gaayetle iri yarı, dev anası gibi bir arab karısı idi, Hasköyde meşhur Hasköy Hamamının külhan kapusu karşısında bir konakda tururdu; babadan, sülâleden kalma emlâkinin geliri ile geçinir, atı arabası, uşakları olan pek şatafatlı, tantanalı ve zamanının en şık, en süslü yosması idi. Başı darda olanlara fâizsiz, karzi hasen yolu ile para verir, bundan dolayı da ahvâline göz yumulur, himâye görürdü. 1315 (1897 - 1898) de ölmüş ve Kasımpaşada Kulaksız mezarlığına defnedilmişdir. Ölümünde Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzi tarafından şu manzûme ile hicvedilmişdir: Şamlı Dürdâne Hanım şöhreti tutmuş şehri Mühmel garîban civan kırkdan artık şevheri Dîv hey’et bir kart karı idi kahbei zîbâ On ere meydan okur o bî bâkû muhâbâ Ebrûleri haspanın şan ef’ii siyeh renk Müjgânı dahi akreb her an âmâdei cenk Çekerek pırpırıdan şöyle eşbeh civanı Ya kayıkcı ya hammal kopuk bir daltabanı Eline düşer ise olsa da Zâli zeman Döner kiraz sapına üç günde tâze civan Oynaşı şehbazını ısırıp vahşet ile Âlûdei hun olur lebleri dehşet ile Sebebi mevti anın şıkırdım cevri imiş Nâmı şâniyle mâruf Kızanlıklı Kız Memiş Red eylemiş dâveti aç çıplak oğlan iken Olmuş harîmi dilde bir şereri sûzefken Aşkbazlığın doğrusu takdirle anmak gerek Can vermiş son deminde Memiş Memiş diyerek Tas tarağın topladı üçyüzonbeşde hele Tabutu nerde ise dam olurdu bir file Koşdular son hizmete bakmayub para pula Dört zeberdest uşakla düşdü omuzda yola Yine Âşık Râzinin rivâyetine göre oynaşları delikanlıları önce Hasköy Hamamına getirtir, orada bir âlâ yıkattıkdan sonra külhan kapusu yolu ile konağına aldırtır imiş. Râzinin evrâkı metrûkesi arasından bu hanım şânında “Kitâbei sengi mezârıdır”diye bir manzûme daha çıkmışdır, yarım kaldığı görülen bir yazıdır, hakikaten mezar taşına geçirilmiş midir bilemeyiz, Kulaksız Mezarlığında kabri bulunamadı: Hû dost Kırk gün günahkâr bir gün tevbekâr Hâli âşikâr işte bu nigâr Şamlı Dürdâne elde peymâne Göçdü mestâne ne lâzım inkâr Oynaşı en az pırpırı haylaz Kırk nefer şehbaz ile dilfikâr Ak keten başı yetmişken yaşı Bir keman kaşı eylerdi şikâr Ey zâir, kul günahsız olmaz, hatâ Hakdan gizlenmez, bu sengi mezâra ibretle nazar eyle ki bunda medfune Dürdâne Hâtunun başından kırk nikâh geçmiş olub hâtun kırk nefer şehbazlarına doyamayub âhir delikanlı cevrü cefâsı ile terki dağdağai hayat eyledi, müznibenin ruhi içün merhameten elfâtiha, sene 1315. Râzi diyor ki: “Kaptanın Ziyâ diye meşhur İmam Ziyâ ki eyyâmı nevcivânîsinde orta oyununda zenneye çıkardı, bu Dürdâne Hanımın dâim eli altında idi; Dürdâne getirilen oğlanı câmehâbına almadan imam Ziyâ konakda hazır olub akdi nikâh eylerdi, delikanlı üç gün beş gün konakda mihman olub hanım tarafından azad edilecek oldukda hanımı tatlîk ider ve hediyesinin alub giderdi, anın içindir ki başından kırk nikâh geçdiğini işâret eyledik: İşimiz subh ü mesâ cürm ü hatâ Mülketi cân ü dile verdi fenâ Garki isyan olmuşam iğfir lenâ Rabbenâ yâ Rabbenâ fağfirlena”. Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf HİÇ
Identifier
IAM090446
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 9, page 4828-4829
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD