İran’da îcad edilmiş bir sazdır; ve orada bilhassa kadınlar çalarmış, bir oyun sazı olduğunu, dâimâ raksa refakat ettiğini zan ediyoruz; sâzendelerine bir nisbet “ye, yâ” sı ilâvesi ile “Çengî” denilmişdir, sonra bu isim Türk ağzında oyunca karı, kız ve oğlan (dansöz, donsör) anlamına kullanılmışdır. (B.: Çengi). Çeng’in şeklini târif eden bir kayde rastlayamadık; İran’dan Anadolu’ya Selçukîlerle gelmiş, İstanbul’da da onyedinci asır ortalarına kadar çeng sâzendeleri kesin olarak mevcud olmuşdur. Edebî metinlerden avâmî bir saz olmadığını, emîrâne meclislerde çalındığını tahmin ediyoruz, meselâ Fâtih Sultan Mehmedin şâir babası İkinci Sultan Murad: Sâki!.. getür getür yine dünkü şarâbımı Şöyle dile getür yine çeng ü rebâbını Ben vâr iken gerek bana bu zevkü bu sefâ Bir gün geleki görmiye kimse türâbımı... diyor, bir köçek oğlanın çeng refâkatinde oyununu da şu beyit ile tasvir ediyor: Çalınır çengler, ayaklar karsılur Raks urur rakkaas, çardak sarsulur! Onyedinci asrın büyük muharriri Evliya Çelebi de Dördüncü Sultan Murad zamanında yapılmış büyük bir esnaf - ordu alayı tasvir ederken çeng sâzendelerinden şu satırlarla bahsediyor: “Sâzendegânı Çengiyân - Nefer 12, müşkil bir saz olduğundan ehli azdır. Çengî Celeb Mustafa Ağa bu kârda hakkaaki yedi tûlâ sâhibidir: Çengî Baba Ş...

İran’da îcad edilmiş bir sazdır; ve orada bilhassa kadınlar çalarmış, bir oyun sazı olduğunu, dâimâ raksa refakat ettiğini zan ediyoruz; sâzendelerine bir nisbet “ye, yâ” sı ilâvesi ile “Çengî” denilmişdir, sonra bu isim Türk ağzında oyunca karı, kız ve oğlan (dansöz, donsör) anlamına kullanılmışdır. (B.: Çengi). Çeng’in şeklini târif eden bir kayde rastlayamadık; İran’dan Anadolu’ya Selçukîlerle gelmiş, İstanbul’da da onyedinci asır ortalarına kadar çeng sâzendeleri kesin olarak mevcud olmuşdur. Edebî metinlerden avâmî bir saz olmadığını, emîrâne meclislerde çalındığını tahmin ediyoruz, meselâ Fâtih Sultan Mehmedin şâir babası İkinci Sultan Murad: Sâki!.. getür getür yine dünkü şarâbımı Şöyle dile getür yine çeng ü rebâbını Ben vâr iken gerek bana bu zevkü bu sefâ Bir gün geleki görmiye kimse türâbımı... diyor, bir köçek oğlanın çeng refâkatinde oyununu da şu beyit ile tasvir ediyor: Çalınır çengler, ayaklar karsılur Raks urur rakkaas, çardak sarsulur! Onyedinci asrın büyük muharriri Evliya Çelebi de Dördüncü Sultan Murad zamanında yapılmış büyük bir esnaf - ordu alayı tasvir ederken çeng sâzendelerinden şu satırlarla bahsediyor: “Sâzendegânı Çengiyân - Nefer 12, müşkil bir saz olduğundan ehli azdır. Çengî Celeb Mustafa Ağa bu kârda hakkaaki yedi tûlâ sâhibidir: Çengî Baba Şâhin, Çengî Baba Ali, Çengî Saçlı Ramazan da bu kârın ileri gelenlerindendir”.