EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
7. Cilt: Cem-Çir
ÇAMLICA BEKTÂŞİ TEKKESİ
İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin büyüklerinden biriydi; İstanbulun fethinden bir asır kadar evvel Çamlıca Baba adında bir derviş tarafından kurulduğunu tahmin ediyoruz; yâni bu tekke ismini kurulduğu tepeden almamış, tepe, tekkeye ve bânisine nisbetle isimlendirilmiştir. On yedinci asrın büyük muharriri Evliyâ Çelebi bu tekkeden şu satırlar ile bahsediyor: “Eflâke ser çekmiş bir cebelli bâlânın tâ zirvei âlâsında tekki bülend idi”. Asırlarca sonra Sâmi Paşa zâde Sezâi Bey, Çamlıcayı tasvir eden bir yazısında bu tekkenin adını da kaydediyor: “... bu hiyâbanı letâfet, semâyi zî safâyi şarkın ziri nûrânîsinde, şedid olduğu derecede medîd bir aşk u muhabbet sâikası ile altmış senedenberi nâ kaabili iftirak bir sûretde birbirleriye kucaklaşmış ağaçlardan vücûda gelmişdi ki Çamlıca çayırlığının nihâyetinden başlayarak Bektâşi Tekkesine kadar imtidad ederdi...”. İkinci Sultan Mahmud 1826 da Yeniçeri Ocağını kaldırdığı zaman Türkiyede Bektâşi tarikatini de lağvetmiş ve bütün Bektâşi Tekkelerini kapatmış idi, bu arada İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin bâzıları da tahrib edilmişdi, Çamlıca Tekkesi de harab olanlar arasinda idi; Abdülmecid zamanında Bektâşiler tekkelerini “nakşî” dergâhı adı altında açdılar ve içlerinde Bektâşi âyini yapıldı; işte bu arada Çamlıca Tek...
⇓ Devamını okuyunuz...
İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin büyüklerinden biriydi; İstanbulun fethinden bir asır kadar evvel Çamlıca Baba adında bir derviş tarafından kurulduğunu tahmin ediyoruz; yâni bu tekke ismini kurulduğu tepeden almamış, tepe, tekkeye ve bânisine nisbetle isimlendirilmiştir. On yedinci asrın büyük muharriri Evliyâ Çelebi bu tekkeden şu satırlar ile bahsediyor: “Eflâke ser çekmiş bir cebelli bâlânın tâ zirvei âlâsında tekki bülend idi”. Asırlarca sonra Sâmi Paşa zâde Sezâi Bey, Çamlıcayı tasvir eden bir yazısında bu tekkenin adını da kaydediyor: “... bu hiyâbanı letâfet, semâyi zî safâyi şarkın ziri nûrânîsinde, şedid olduğu derecede medîd bir aşk u muhabbet sâikası ile altmış senedenberi nâ kaabili iftirak bir sûretde birbirleriye kucaklaşmış ağaçlardan vücûda gelmişdi ki Çamlıca çayırlığının nihâyetinden başlayarak Bektâşi Tekkesine kadar imtidad ederdi...”. İkinci Sultan Mahmud 1826 da Yeniçeri Ocağını kaldırdığı zaman Türkiyede Bektâşi tarikatini de lağvetmiş ve bütün Bektâşi Tekkelerini kapatmış idi, bu arada İstanbul ve civârındaki Bektâşi Tekkelerinin bâzıları da tahrib edilmişdi, Çamlıca Tekkesi de harab olanlar arasinda idi; Abdülmecid zamanında Bektâşiler tekkelerini “nakşî” dergâhı adı altında açdılar ve içlerinde Bektâşi âyini yapıldı; işte bu arada Çamlıca Tekkesi de ihyâ edildi ve “Tâhir Baba Tekkesi” adını aldı; Üsküdarlı kalender halk şâiri Âşık Râzi, 1880 ile 1885 arasında bu tekkenin canlarından dilber bir gencin şânında yazdığı bir manzûmede tekkeden de gaayet mübhem olarak bahsediyor, Râzinin târifinden mevkiinden pek lâtif olduğu anlaşılıyor. Çamlıcada geçen gördüm bir fetâ Bektâşi zeyninde ol dürri yektâ Dağlı civan saçlı baba kölesi Berber eli görmemişdir yelesi Mûcizâtı Hacı Bektâşi Velî Kara gözler pîr nefesi sürmeli Hâli vahşet pek yaraşmış dilbere Taparlar put misâl ol semendere Ayak mühürlemiş babaya civan Mikaatı aşk üzre akreb yelkovan Şebçırağdır zulmeti hadrâ içre Uşşâkına Kevser Şârâbın içre Eflâke ser çekmiş nice yüz çınar Çemen sofalarda gül ile gülnâr Nedir bu hiyâban içre bu cünbüş Gonce gül reşk ider topuklar gümüş Aşk ile müncelî mâşuku ibrâr Gerekdir teslîme iderse ikrâr Aceb didim görüb ol gül cemâli Ceddi ekberi mi şol Hıdır Bâli. Üçler Yedilere Kırklara bir hû Bize de bir nigâh lütfetti âhû Buyurun efendim dost evi bura Cümle garîbânı mihman kondura Kapumuz küşâde hazır hem taam Camlar için yandı yakıldı hamam Çamlıca Babaya rizâen lillâh Oku bir Fâtihe âmin eyvallah!. Tâhir Baba Tekkesinin âyin günü Perşembe idi. Cumhuriyet devrinde bütün tekkelerinin kapatılmasından sonraki durumu tedkik edilemedi (B.: Bektâşi).
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM070404
Tema
Yapı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 7, sayfalar 3717-3718
Bakınız Notu
B.: Bektâşi
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK